 |
T.C.
YARGITAY
6. Hukuk Dairesi
E: 1989/3730
K: 1989/5705
T: 03.04.1989
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı tahliye davasına dair karar davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Dava, iki haklı ihtar nedeni ile kiralananın tahliyesi ve 120 bin lira kira alacağının tahsili isteminden ibarettir. Mahkemece tahliye kararı verilmiş, alacak ödendiğinden bu hususta bir hüküm tesis edilmemiş, karar tahliyeye yönelik davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bir kira yılı içinde yapılmış iki haklı ihtara dayanan tahliye davasının kiralayan tarafından açılması gerekir. Kiralayan durumunda olmayan malikin bu davayı açabilmesi için önce kiracıya ihtar tebliğ ettirerek kira bedellerinin kendisine ödenmesini istemesi, ondan sonra ihtarları göndermesi gerekir. Dava hakkına ilişkin olan bu hususun mahkemece kendiliğinden nazara alınması icabeder.
Bu davanın 6570 sayılı Yasanın 7/e maddesi ve yerleşmiş içtihatlar uyarınca aktin hitamını izleyen bir ay içinde açılması zorunludur. İhtar dava ve şartı olduğu için süre kesme niteliğine haiz değildir. Süre konusu kamu düzeyine ilişkin olması sebebiyle re'sen gözetilmesi gerekir.
İhtarların bir kira yılı içinde muaccel hale gelmiş (istenilebilir bir durum almış) değişik ayların kirasına ilişkin olarak en az iki defa kiracıya tebliğ edilmesi haklılığı içinde ödemelerin ihtarların tebliğinden önce yapılması şarttır. Tebliğden sonra yapılan ödemelerin hukuki değeri yoktur. İhtarlar tebliğ ile hukuki sonuç doğuracağından ödemelerde tebliğ tarihinin esas alınması şarttır. Keşide tarihi sadece muacceliyet bakımından önem taşımaktadır. Zira muaccel olmayan (henüz ödenmesi gereken) kira parasının istenmesi mümkün değildir.
Süresiz akitlerde ve kira bedelinin senelik ödenmesi gereken hallerde iki haklı ihtar oluşmaz.
Olayımızda, davacı vekili davalının 1985 yılından bu yana kiracı olduğunu, bir yıl içerisinde iki haklı ihtara neden olduğunu iddia ederek 26.2.1988 tarihinde işbu davayı açmıştır. İbraz edilen yazılı kira sözleşmesinden akdin süresi belli ise de başlangıcı açıkça belirtilmemiştir. 1983 yılına ait sözleşmede aktin başlangıcı 1.6.1983 olduğu kabul edilse bile yukarıda açıklandığı gibi 26.2.1988 tarihinde açılan dava süresinde değildir. Tebliğ edilen ihtarlar bu davada süre kasti nitelikte kabul edilemez. Süre yönünden davanın reddi gerekirken işin esasının incelenerek yazılı şekilde tahliye kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün HUMK.'nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 3.4.1989 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.