 |
T.C.
YARGITAY
5. Hukuk Dairesi
E: 2003/18471
K: 2003/1158
T: 6.2.2003
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- 2863 SAYILI KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA KANUNU
- TAKAS NEDENİYLE TAPU İPTALİ VE TESCİL DAVASI
- KAMULAŞTIRMA BEDELİNİN TAHSİLİ DAVASI
İçtihat Özeti: Zemin yönünden takas işlemi, StT alam içinde kulan malikin müracaatı üzerine idarece yapılır.
1- Adliyc mahkemelerince idarenin yerine geçilerek, idarenin yetkili olduğu konuda karar veremeyeceği; gibi;
2- Taşınmaz'a fiilen el atılmadığından, bedele de hükmedilemez. Bu nedenle davanın reddine karar verilmesi gerekirken, idarenin yerine geçilerek takas talebinin kabulü ile, fark bedelin ödenmest halinde taraf taşınmazlarının tapu kayıtlarının iptalleri ile karşılıklı tescillerine karar verilmesi doğru değildir.
(2863 s. KTVK. m. 15/F)
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 10,11)
Taraflar arasındaki 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 15/F maddesine dayalı takas sureti ile açılan tapu iptali ve tescil, mümkün olmaması halinde, taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kısmen kabul, kısmen reddine dair verilen hükmün Yargıtayca incelenmesi Maliye Hazinesi vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş ise de dosyada davetiye gideri bulunmadığından incele menin evrak üzerinde yapılmasına karar verilerek, dosyadaki belgeler oku nup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 15/F maddesine dayalı takas sureti ile açılan tapu iptali ve tescil, mümkün olmaması halinde, taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece davalılar Kültür ve Turizm Bakanlıkları yönünden davanın reddine, diğer davalı Maliye Bakanlığı yönünden ise takas talebinin kabulü ile, davacıya ait 1. derece sit alanı içinde kalan Silifke ilçesindeki taşınmazın, Hazineye ait E.... ilçesi, Alata mahallesindeki 1 ada, 7 ve 8 nolu taşınmazlarla takas edilmesine, taraflara ait taşınmazlar arasında davalı lehine oluşan, fiat farkı 16.410.000.000 TL.sının davacı tarafından ödenmesi halinde davacıya ait taşınmazın tapu kaydının iptali ile davalı Hazine, davalıya ait taşınmazların tapu kayıtlarının da iptali ile davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş, hüküm davalı Maliye Bakanlığı vekilince temyiz edilmiştir.
2863 sayılı Kanunun 15/F maddesine göre zemin yönünden takas işlemi, taşınmazı sit alanı içinde kalan malikin müracaatı üzerine Jdarece yapılır. Diğer bir deyişle; takas işlemini yapma yetkisi idareye aittir. Olayımızda davadan önce, davacının talebi sonucu takas isteminin reddine ilişkin Maliye Bakanlığı kararı idare Mahkemesince iptal edilmiş, kesinleşmiştir. Ancak; bu iptal kararından sonra, davacının istemi üzerine Maliye Bakanlığınca takasın yapılmasına yönelik verilmiş bir karar mevcut değildir.
1 - Adliye Mahkemelerince idarenin yerine geçilerek, idarenin yetkili olduğu konuda karar verilemeyeceği,
2- Taşınmaza fiilen kamulaştırmasız el atılmadığı, bu nedenle bedeline de hükmedilemeyeceği gözetilerek davanın reddine karar verilmesi düşünülmeden, idarenin yerine geçilerek takas talebinin kabulü ile, fark bedelin ödenmesi halinde taraf taşınmazlarının tapu kayıtlarının iptalleri ile karşılıklı tescillerine karar verilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Davalı Maliye Hazine vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden hükmün açıklanan nedenle HUMK'nun 428. maddesi gereğine (BOZULMASINA), 6.2.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.