 |
T.C.
YARGITAY
5. Hukuk Dairesi
Esas No : 1997/10706
Karar No : 1997/14822
Tarih : 9.10.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
KAMULAŞTIRMASIZ ELATMA
HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE
ARSALARDA EMSAL ARAŞTIRMASI
KARAR ÖZETİ : Kamulaştırma yapılmadan kamu hizmetine tahsis edilerek üzerinde tesis yapılan taşınmazla ilgili her türlü dava hakkı yirmi yıl geçmekle düşer.
Ancak, elatma tarihi tam olarak belirlenmeli ve el atılan kısım arsa ise taraflardan istenecek ve resen celbe dilecek emsallere göre değer tespiti yapılmalıdır.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 11,38)
(743 s. MK. m. 618,908)
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan yer bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabul, kısmen reddine dair verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı idare vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü.
Davalı idarenin kamulaştırıldığını bildirdiği 8200 m2'lik bölüm için geçerli kamulaştırma olmadığı konusunda kesin hüküm mevcut olduğundan bu hususa ilişen temyiz itirazı yerinde değildir. Ancak;
Mahkemece bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Alınan rapor ve yapılan inceleme hüküm kurmaya yeterli değildir. Şöyle ki;
1-)Kamulaştırma Kanunu'nun 38. maddesi uyarınca, kamulaştırma yapılmadan kamu hizmetine tahsis edilerek üzerinde tesis yapılan taşınmaz üzerindeki her türlü dava hakkı 20 yıl geçmekle düşer.
Dava konusu taşınmaz üzerinden Karayolları Genel Müdürlüğü'nce yol geçirilmiş, bilahare de bu yol genişletilmiştir. ilk elatma tarihindeki bölüm ve sonraki el atılan bölüm ayrı ayrı belirlenip elatma tarihi ile dava tarihi arasında 20 yıllık hak düşürücü sürenin geçip, geçmediği tesbit edilmeden davanın kabulüne karar verilmesi,
2- a) Kabule göre;
Kamulaştırmasız elatmaya dayanan bedel davalarında taşınmazın elatma tarihindeki niteliklerine göre dava tarihindeki değerine hükmedilebilir.
Elatma tarihinin belirlenmesinden sonra taşınmazın elatma tarihinde arsa olup, olmadığının tespiti ve değerinin buna göre belirlenmesi gerekirken bu şekilde bir inceleme yapmadan arsa olarak değer biçilmesi,
b) Arsa niteliğindeki taşınmazlara emsal karşılaştırması yapılarak, emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerekir.
Taraflardan emsal istenmesi, gerektiğinde Tapu Sicil Müdürlüğü'nden re-sen emsal celp edilmesi ve davaya konu teşkil eden taşınmazın bedelinin emsal karşılaştırması yoluyla tespiti gerekirken taşınmaza genel deyimlerle değer biçilmiş olması.
Doğru görülmemiştir.
Davalı idare vekilinin temyiz itirazı yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenle HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA) ve peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde ödeyene geri verilmesine, 9.10.19997 gününde oybirliği ile karar verildi.