 |
T.C.
YARGITAY
5. Hukuk Dairesi
E. 1993/13253
K. 1993/17895
T. 11.10.1993
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
KAMULAŞTIRMA
ARSA SAYILMA
İRTİFAK HAKKI BEDELİ
KARAR ÖZETİ Kamulaştırılan taşınmaz mal tapuda tarla olarak kayıtlı olsa bile,
koşulları oluştuğunda arsa sayılabilir.
Emsal karşılaştırılması yapılırken, emsal ile kamulaştırılan taşınmaz malların eksik ve üstün yönleri ile oranları açıkca belirtilmek suretiyle değer biçilmesi gerekir.
İrtifak hakkı bedeli, taşınmaz malın enerji nakil hattı geçirilmeden önceki değeri ile hat geçirildikten sonraki değeri arasındaki farktan ibarettir.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 11, 15)
Taraflar arasındaki kamulaştırma değerinin artırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; kamulaştırma değerinin artırılmasına dair verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı İdare vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
Mahkemece, üç kez bilirkişi incelemesi yaptırılmış isede alınan raporlar yasa hükümlerine uygun olmadığından geçersizdir. Şöyleki;
1- Kamulaştırılan taşınmaz mal tapuda tarla olarak kayıtlı olduğu gibi, bu niteliği gözönünde tutularak değer biçilmiştir. Bir yerin arsa sayılabilmesi için kamulaştırma (değerlendirme) tarihinde belediye imar planı dahilinde olması, olmadığı takdirde belediye veya mücavir alan içinde bulunması, ayrıca belediye hizmetlerinin tümünden yararlanması, etrafının meskun olması gerekir. Hükme esas raporlarda taşınmazın etrafında organize sanayi bölgesi inşaat faaliyetlerinin devam eniği, ulaşım vasıtalarının bulunduğu, alt yapı hizmetlerinin bölgede kısa sürede faaliyete geçmesinin mümkün olduğu açıklanmış, başkaca bir bilgi verilmemiştir. Belediye İmar Müdürlüğüne yazılan müzekkere ve cevabındaki bilgilerde noksandır. Öncelikle Belediye İmar Müdürlüğünden kamulaştırma (değerlendirme) gününde taşınmazın tüm belediye hizmetlerinden yararlanıp yararlanmadığı, meskun alan dahilinde olup olmadığı sorularak hasıl olacak duruma göre işlem yapılmak gerekirken arsa olarak değer biçen raporlara göre artırmaya karar verilmesi,
2- Kabule göre;
A) Arsa niteliğindeki taşınmaz mallara emsal karşılaştırması yapılarak, emsal ile dava konusu taşınmaz malların eksik ve üstün yönleri ve oranları açıkça belirtilmek suretiyle değer biçilmesi gerekir: 2. bilirkişi kumlu raporunda hiçbir şekilde emsal karşılaştırması yapılmadan birinci bilirkişi raporunda ise emsal ile dava konusu taşınmaz malın üstün ve eksik yönlerinin neler olduğu ve oranları belirtilmeden değer biçildiğinden her iki bilirkişi raporu da geçerli değildir. Yerine keşif yapılması gerektiğinin düşünülmemesi,
B) İrtifak hakkı bedeli, taşınmaz malın enerji nakil hattı geçirilmeden önceki değeri ile hat geçirildikten sonraki değeri arasındaki farktan ibarettir. Bedelin tesbitinde, pilon yeri olarak mülkiyeti kamulaştırılan kısım çıkarıldıktan sonra taşınmaz malın tamamının değerinin bulunması gerekirken birinci ve ikinci raporlarda pilon yeri düşünülmeden hesap yapılması,
C) Bilirkişi raporlarında incelenen emsalden; 157 ada, 16 parsel ve 1207 ada, 31 parselin tapu kayıtlarının Tapu Sicil Müdürlüğünden celbedilmemesi,
Doğru görülmemiştir.
Dava İdare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA) ve peşin alınan temyiz harcın istenildiğinde Ödeyene geri verilmesine, 11.10.1993 gününde oybirliği ile karar verildi.