 |
T.C.
YARGITAY
5. Hukuk Dairesi
E: 1990/27797
K: 1991/7991
T: 12.03.1991
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- KAMULAŞTIRMA
- MAL SAHİBİNİN GERİ ALMA HAKKI
ÖZET: Kamulaştırma Kanununun 23. maddesinde; kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl içinde kamulaştırmayı yapan İdarece, kamulaştırma ve devir amacına uygun bir işlem ve tesisat yapılmadığı takdirde, geri alma hakkının doğacağı belirtilmiştir. Burada, kesin olarak kamulaştırma bedelinin kesinleşmesinden söz edilmiş olduğundan bedelin fer'ileri buna dahil değildir. Yorum yolu ile yasadaki hükmü fer'ilere teşmil etmek mümkün değildir.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 23)
Taraflar arasındaki Kamulaştırma Yasasının 23. maddesi uyarınca taşınmaz malın eski malikine geri verilmesine dair verilen hükmün duruşmalı olarak Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla; dosyadaki kağıtlar okunup, iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 23. maddesine göre geri alma istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Kamulaştırma bedelini artırma davası 31.1.1985 gününde kesinleşmiştir. Yukarıda sözü edilen Kanunun 23. maddesinde, kamulaştırma bedelinin kesinleşme tarihinden itibaren beş yıl içinde kamulaştırmayı yapan idarece, kamulaştırma ve devir amacına uygun bir işlem ve tesisat yapılmadığı takdirde geri alma hakkının doğacağı belirtilmiştir. Burada, kesin olarak kamulaştırma bedelinin kesinleşmesinden söz edilmiş olduğundan bedelin fer'ileri buna dahil değildir. Yorum yoluyla yasadaki bu hükmü fer'ilere teşmil etmek mümkün olmadığı gibi faiz alacağının 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunundaki hak düşürücü süreye tabi olmaması da bunu doğrulamaktadır. Kararda aksi düşüncelerle işin esası incelenmeden davanın süre yönünden reddine karar verilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Davacı vekilinin temyiz itirazı yerinde olduğundan, hükmün yukarıda açıklanan nedenle HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA) ve peşin alınan temyiz harcın istenildiğinde ödeyene geri verilmesine, bozma nedenine göre sair yönlerin incelenmesine şimdilik yer olmadığına, temyiz eden davacı yararına temyiz dilekçesinin verildiği günde yürürlükte bulanan Avukatlık Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 100.000 lira vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, 12.3.1991 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
Dava, 2942 sayılı Yasanın 23. maddesi uyarınca geri alma davasıdır.
Dava konusu 296 parsel, 23.5.1972 tarihinde Arap Suyu Yol Kenarı Park ve Dinlenme Tesisleri olarak kamulaştırılmış, Antalya 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1972/1115 esas, 1973/398 karar sayılı kararıyla hükmen davalı idare adına 5.6.1973 tarihinde tapuya tescil edilmiştir.
Dosya içinde bulunan Antalya Asliye 2. Hukuk Mahkemesi'nin 1984/855 sayılı dosyasında davacı tarafından 5.11.1984 tarihinde açmış oldukları faize ilişkin dava dilekçesinde kamulaştırılan taşınmaza "5.6.1973 tarihinde hukuken el konulduğunu, fazladan hemen bunu takip eden günlerde bitişikteki Shell Petrolleri'nin iken kamulaştırılan 297 parsel birlikte tel örgü içine alındığını bildirmiştir". Mahkeme de, verdiği 25.3.1986 tarihli kararıyla fiilen el koymuş 1.3.1979 tarihli olarak kabul etmiş, buna göre faize hükmetmiş, kararın Dairemizden geçerek kesinleşmiş olduğu görülmüştür. Yine davacı tarafın başvurusu üzerine Antalya Asliye 2. Hukuk Mahkemesi, 1990/138 sayılı dosyasıyla mahallinde 1.2.1990 tarihinde yapılan tesbitde taşınmazın tel örgü ile çevrili olduğu görülmemiştir.
Dosyadaki mevcut deliller ve kesinleşen mahkeme ilamına göre, davacı idare kamulaştırılan taşınmazı 1.3.1979 tarihinden itibaren kamulaştırmanın gayesine uygun olarak tasarruf ettiğinden, adı geçen Yasanın 23. maddesi gereğince geri alma davasının koşulları gerçekleşmediğinden sonucu itibariyle doğru olan mahkeme kararının onanması kanaatindeyim.
Üye Mustafa YAKUPOĞLU