 |
T.C.
YARGITAY
5. Hukuk Dairesi
E:1988/22228
K:1989/8590
T:24.04.1989
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
* KAMULAŞTIRMA
* TAPUSUZ TAŞINMAZLAR
* MÜLKİYETİN SAPTANMASI
ÖZET:Tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malın zilyedi, zilyedlik savında (iddiasında) bulunursa, kamulaştırma yapan idarenin yerinde inceleme yaparak kanıtları toplayıp durumu bir tutanakla belirledikten sonra taşınmaz malın belirlenen (takdir edilen) değerinin tamamını veya ödenmesi gereken ilk taksidini ulusal (milli) bir bankaya yatırıp alınacak makbuzla birlikte yasal soruşturma sonucunu belirleyen evrakı taşınmazın bulunduğu Asliye Hukuk Mahkemesine vermesi gerekir.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 19)
Taraflar arasındaki mülkiyetin tesbiti ile kamulaştırılmış olan gayrimenkulün bedelinin tamamının ödenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; davanın husumet yönünden reddine dair verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı idare vekili yönünden süresinde verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
1- Davacı davalı idare tarafından kamulaştırılan taşınmaz malın kamulaştırması sırasında zilyetlikle kazanılan malikinin diğer davalı gerçek kişiler olduğundan söz edilerek kamulaştırma işleminin yapıldığını ve bedeli onlar adına bankaya yatırıldığını ileriye sürerek gerçek malikin kendisi olduğunun tespiti ile kamulaştırma parasının kendisine ödenmesine karar verilmesini istemiştir.
Kamulaştırma Kanununun 19. maddesinde tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malların kamulaştırılmada uygulanması gereken kurallar açıklanmıştır. Kamulaştırma sırasında; kamulaştırmayı yapan idare, işlemleri gerek malik ve ilgililere yöneltmek zorundadır. 2942 sayılı Kanunun 9. maddesi uyarınca hazırlık sırasında yapılan tespitler gerçek maliki belirlemeye ve idareye sorumluluktan kurtarmaya yeterli bulunmamaktadır. İdare, aynı Yasanın 19. maddesi uyarınca görevli mahkemeye başvurup gerekli inceleme ve işlemleri yaptırmadan sorumluluktan kurtulamaz.
Kamulaştırma Kanununun 18. maddesindeki hüküm, kamulaştırmanın 19. maddede belirtilen usul ve esaslar içerisinde tamamlanmış olduğu hallerde uygulanır. Davalı idareden 19. madde uyarınca işlemleri tamamlayıp tamamlanmadığı sorulup bu konudaki deliller toplanmadan mülkiyet hakkının tesbiti için taraflara imkan tanınmadan idarenin davada sıfatı bulunmadığından bahisle davanın reddedilmiş olması,
Doğru değildir.
2- Kabule göre de, davacı davasını lehine kamulaştırma işlemi yapılan kişileride bu durumda çekişmenin gerçek kişiler arasında çözümlenmesi gerektiği yolundaki gerekçeye aykırı bir biçimde onlar hakkındaki davanında reddi yerinde değildir.
Davalı vekilinin temyiz itirazı bu sebeple yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün açıklanan nedeniyle HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA) ve peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde ödeyene geri verilmesine, 24.4.1989 gününde oybirliğiyle karar verildi.
