 |
T.C.
YARGITAY
5. Ceza Dairesi
E. 1993/14
K. 1993/896
T. 3.3.1993
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
ZİMMET
KARAR ÖZETİ Sağlık Müdürlüğünde idari ve mali işler şube şefi olan sanığın, gezici sağlık hizmetlerinde kullanılmak üzere Sağlık Bakanlığı'ndan gönderilen ve ayniyat saymanı tarafından bankadan çekilip kendisine avans olarak verilen paralardan harcama belgelerini ibraz etmediği 1.373.678 lirayı zimmetine geçirdiğinin iddia edilmesi karşısında; Sayıştay Uzman Denetçilerden oluşturulacak bilirkişi kuruluna dosya incelettirilerek sanığın olaydaki durumunun avans mutemedi olup olmadığı ibraz ettiği harcama belgeleriyle avansı tam kapatıp kapatmadığı, zamanında mahsubu yapılmayan avans olup olmadığı, bunların unutkanlık ve hatadan kaynaklanıp kaynaklanmadığı raporla tesbit ettirilmeli ve sonra hesabı kapatmayı unuttuğuna ve hata yaptığına dair savunması üzerinde durularak hukuki durumu tayin edilmelidir.
(765 s. TCK. m. 202)
(1050 s. MUK. m. 86,88)
(YIBK., 8.6.1938 gün ve 22/11 s.)
Sağlık Müdürlüğü'nde idari ve mali işler şube şefi olarak görev yaptığı sırada, adiyen zimmetine para geçirdiği ve bu parayı muhakeme edilmezden Önce tamamen Ödediği yapılan yargılaması sonunda anlaşılan sanık Mehmet'in, TCK.nun 202/1-3, 219/3, 219/son maddeleri gereğince 1 yıl 6 ay ağır hapis, 343.418 lira ağır para cezasıyla mahkumiyetine ve memuriyetten sürekli yasaklanmasına dair, (Mersin 1. Ağır Ceza Mahkemesi)nden verilen 16.7.1992 gün ve, 1991/254 esas, 1992/194 karar sayılı hükmün süresi içinde Yargıtay'ca incelenmesi o yer C. Savcısı ve sanık tarafından istenilmiş, sanık yönünden incelemenin duruşmalı yapılması talep edilmiş olduğundan, dava evrakı C. Başsavcılığı'ndan tebliğname ile Daireye gönderilmekle, dava evkarı incelenip gereği görüşülmüş olduğundan aşağıda yazılı karar ittihaz olundu:
Dosya içeriğinden Sağlık Müdürlüğü'nde idari ve mali işler şube şefi olan sanığın gezici sağlık hizmetlerinde kullanmak üzere Sağlık Bakanlığı'ndan gönderilen ve ayniyat saymanı Süleyman tarafından Ziraat Bankası'ndan çekilip kendisine avans olarak verilen paralardan harcama belgelerini ibraz etmediği toplam 1.373.678 lirayı zimmetine geçirdiği iddiasıyla yargılanıp mahkum edildiği anlaşılmaktadır. Sanık savunmalarında milyarları aşan yıllık harcamaları içerisinde hesabı kapatmayı unuttuğunu ve hata yaptığını ileri sürmüştür. Sanığın hileli yollara başvurmamış, örneğin sahte harcama belgeleri ibraz etmemiş olması nedeniyle avansın kapatılmadığı hemen belirlenebilmektedir. Nitekim, Sağlık Bakanlığı Müfettişlerince yapılan incelemede durum saptanmış, bunun üzerine sanık tarafından avans artığı 9.10.1991 günlü makbuzla yatırılarak hesap kapatılmıştır.
Avans olarak verilen paraların ne şekilde mahsup edileceği ve zamanında yapılmayan mahsup işlemlerinin ne sonuçlar doğuracağı 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanununda açıkça gösterilmiştir. 1050 sayılı Kanunun 86. maddesinde; "Her mutemet aldığı avans ve krediden sarfettiği meblağa ait belgeleri üç ay içinde saymana vermeye mecburdur". 88. maddesinde de; "Her mutemet senenin (bütçe yılının) son gününde avans parasından üzerinde kalan miktarı henüz mahsubunu yaptırmadığı ödeme evrakı ile birlikte say-mana geri verip hesabını kapatmaya ve sayman da bu hesabı aramaya mecburdur. Aksi takdirde mutemet zimmettar addolunarak Maliye Bakanlığı'nın talebi üzerine asli memuriyetinden ihraç edileceği gibi sayman da Memurin Kanunu hükümlerine göre cezalandırılır. Mutemet zimmetinde kalan miktar Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanuna 'göre faizi ile beraber tahsil edilir" hükmü vardır. Buradaki zimmet, 8.6.1938 tarih ve 22/11 sayılı Tevhidi İçtihatta açıklandığı gibi TCK.na göre suç teşkil'eden bir zimmet olmayıp, Sayıştay Kanununa göre hükmedilecek tazmine matuf bir zimmettir.
Bu bakımdan, müfettiş raporundaki açıklamaların yeterli olmadığı dikkate alınıp Sayıştay uzmanı denetçilerinden oluşturulacak bilirkişi kuruluna dosya incelettirilerek; sanığın olaydaki durumunun avans mutemedi olup olmadığının, ibraz eniği harcama belgeleriyle avansı tam kapatıp kapatmadığının, zamanında mahsubu yapılmayan avans olup olmadığının, bunların unutkanlık ve hatadan kaynaklanıp, kaynaklanmadığının raporla tespit ettirilmesi ve ondan sonra savunması üzerinde durularak hukuki durumunun tayini gerekirken eksik tahkikatla suçun oluşumuna yer verilerek yazılı şekilde cezalandırılması,
Yasaya aykırı, C. Savcısı ile sanık vekilinin temyiz itirazları ve sanık ile vekilinin duruşmadaki savunmaları bu itibarla yerinde görüldüğünden hükmün CMUK.nun 321. maddesi gereğince (BOZULMASINA), 3.3.1993 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.