Davacı Müslüm A... vekili Avukat Gökhan N... tarafından, davalılar Enver Ö... ve diğerleri aleyhine 30/5/2001 gününde verilen dilekçe ile haksız şikayetten doğan manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanİn kısmen kabulüne dair verilen 9/1 0/2002 günlü kararın Yargıtay' ca incelenmesi davalılardan Hilton Enternasyonel Otelcilik A.Ş. vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.

Davacı, davalılardan Enver Ö... ve Ali A...'ın doğru olmayan bir olay nedeniyle kendisini diğer davalı Hilton Enternasyonel Otelcilik A.Ş.'ne ihbar ettiklerini, bu ihbar üzerine de davalı Hilton Enternasyonel Otelcilik A.Ş.'nin savcılığa şikayette bulunduğunu, açılan ceza davası sonucu beraat ettiğini belirterek manevi tazminat isteminde bulunmuştur. Mahkemece, dava kısmen kabul edilmiş, karar davalılardan Hilton Enternasyonel Otelcilik A.Ş. tarafından temyiz edilmiştir.

Şikayet hakkı, diğer bir deyimle hak arama özgürlüğü; Anayasa'nın Hakların Korunması ile ilgili Hükümler başlığı altında ve 36. maddesinde; herkesin meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma hakkına sahip olduğu şekli ile yer almıştır. Bu düzenleniş biçimi itibariyle kişinin hak arama özgürlüğünün güvence altına alındığı görülmektedir. İşte bundan dolayıdır ki kişi, gerek yargı mercileri önünde ve gerekse yetkili kurum ve kuruluşlara başvurmak suretiyle kendisine zarar veren kişilere karşı, haklannın korunmasını, bunun sonucu olarak zarar veten hakkında yasal işlem yapılmasını ve bu bağlamda cezalandırılmasını isteme hak ve yetkisine sahiptir.

Anayasanın güvence altına aldığı hak arama özgürlüğünün yanında, yine Anayasanın Temel Haklar ve Hürriyetlerin niteliği başlığını taşıyan 12. maddesinde de herkesin kişiliğine bağlı dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve özgürlüklere sahip olduğu belirtildikten başka, 17. maddesinde de, herkesin yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahip bulunduğu da düzenleme altına alınmış bulunmaktadır. Medeni Kanunun 24. maddesinde, kişilik haklarına yapılan saldırının unsurları belirtilmiş ve hukuka aykınlığı açıklanmıştır. 25. maddesinde ise, kişilik haklarına karşı yapılan saldırının dava yolu ile korunacağı belirtilmiş, BK.nun 49. maddesinde de saldırının yaptmmı düzenleme altına alınmıştır.

Görüldüğü üzere, Anayasa' da ve yasalarda kişinin hak arama özgürlüğü ile kişilik değerleri güvence altına alınmıştır.

İşte bu noktada, hak arama özgürlüğü ile kişilik hakları karşı karşıya gelmiş olabilir. Sorun bu değerlerden hangisine üstünlük tanınacağı noktasında toplanmaktadır. Bir taraftan kişinin hak arama özgürlüğü güvence altına alınmışken, diğer taraftan kişilik hakları da Anayasal ve yasal güvence altına alınmıştır. Buna karşın kişi, hakkını ararken, karşı yanın kişilik değerlerine saldırıda bulunabilir. Onu hukuka aykırı bir eylemle suçlayabilir.

Hukukun, karşı karşıya gelen bu iki değeri aynı konuda ve zamanda koruma altına aldığı düşünülemez. Aski halde, hukukun kendisi kendi kuralları ile çatışmıy olur. Aslında konu biraz yakından incelendiğinde her iki değerin aynı anda birbirine karşı korunmadığı, çatışma durumunda somut olaydaki özelliğe göre birinin diğerine üstün tutulduğu görülecektir.

Şu durumda uyuşmazlığın çözümünde, hak arama özgürlüğünün, tüm özgürlüklerde olduğu gibi sınırsız olmadığı, diğer bir anlatımla kişi, istediği biçim ve koşulda ve sait başkasını zararlandırmak için bu hakkı kullanamayacağı, aksi halde bu hakkı kötüye kullanmış sayılacağı kabul edilerek, Anayasa ve yasaların öngördüğü güvenceden yararlanamayacaktır.

By hakkın hukuken korunabilmesi ve yerinde kullanıldığının kabul edilebilmesi için, şikayet edilenin cezalandırılmasını veya sorumlu tutulmasını gerektirecek yeterli kanıtların olması zorunlu değildir. Şikayeti haklı gösterecek bazı em are ve olguların zayıf ve dolaylı da olsa varlığı yeterlidir. Bu olgu veya emareye dayanılarak, başkalarının da böyle bir olay karşısında, davalı gibi hareket etmesinin uygun görüleceği diğer bir anlatımla orta düzeydeki kişinin de somut olaydaki gibi davranacağı ve bu çerçevenin içinde kalan şikayet hakkının yerinde kullanıldığı kabul edilmelidir. Aksi halde şikayetin hak arama özgürlüğü sınırları aşılarak kullanıldığı ve şikayet edilenin kişilik değerlerine saldın oluşturduğu sonucuna varılmalıdır.

Somut olayda, davalılardan Hilton Enternasyonel Otelcilik A.Ş. diğer davalıların ihbar yazısı ve 20/2/1999 tarihli otel kayıt formundaki imzanın davacıya ait olmadığının anlaşılması üzerine, davacıyı şikayet etmiştir Ceza davası sonucu davacı delil yetersizliğinden beraat etmişse de, davalı kesin delil niteliğinde olmasa bile bazı emarelere dayanarak şikayet hakkını kullandığından yukarıda belirtilen ilkelerin ışığında şikayetin hukuka aykırılığından söz edilemez. Aksi halde mevcut emarelere rağmen Anayasal bir hak sınırlandınlmış olur ki, buda " hak arama özgürlüğü ile bağdaşmaz. Bu nedenlerle davalı hakkındaki davanın reddi gerekirken yazılı gerekçe ile tazminatla sorumlu tutulmuş olması bozmayı gerektinniştir.

SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenler BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 15/9~2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972