 |
T.C.
YARGITAY
4. Hukuk Dairesi
E: 2002/5354
K: 2002/9547
T: 18.9.2002
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
· YETKİ İTİRAZI
ÖZET: Yetkinin kamu düzenine ilişkin bulunmadığı hallerde dava dosyası kendisine gönderilen ve yetkili olduğu belirtilen mahkeme, dosyayı göndermiş olan (yetkisiz) mahkemenin yetkisizlik karan ile bağlıdır; yetkili olup olmadığım kendiliğinden gözetemez. Ancak, yetkinin kam düzenine ilişkin olduğu hallerde, dava dosyası kendisine gönderilen mahkeme, gönderen mahkemenin verdiği yetkisizlik karan ile bağlı değildir.
(1086 s. HUMK. m. 23)
Davacı Mustafa vekili avukat Mevlüt tarafından, davalı THK Genel Başkanlığı aleyhine 20.4.2001 gününde verilen dilekçe ile maddi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; dava dilekçesinin yetki yönünden reddine dair verilen 13.2.2002 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulünü karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, davalı kurum tarafından el konulan derilerin bedelinin ödetilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece, dava dilekçesinin yetkisizlik nedeniyle reddine karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava başlangıçta Aksaray Asliye Hukuk Mahkemesinde açılmıştır. Anılan mahkeme tarafından yetkisizlik kararı verilmiş ve temyiz olunmaksızın kesinleşmiştir.
Dava dosyası kendisine gönderilen ve yetkili olduğu belirtilen mahkeme, dosyayı göndermiş olan (yetkisiz) mahkemenin yetkisizlik kararı ile bağlıdır; yetkili olmadığı kanısına varsa bile, kendiliğinden yetkisizlik kararı veremez; Mahkeme, yetkili olup olmadığını kendiliğinden (resen) gözetemez; yetki itirazı yanlız ilk itiraz olarak ileri sürülebilir. Davacı yetki (ilk) itirazında bulunamaz; bu hak yalnızca davalıya tanınmıştır. Davalı ise, yetkisiz mahkemede yetki (ilk) itirazında bulunurken, şimdi dava dosyası kendisine gönderilmiş olan mahkemenin yetkili olduğunu bildirdiği (m. 23 son cümle) için, bu beyanı ile bağlıdır; artık bu (yetki itirazında yetkili olarak bildirdiği) mahkemenin yetkisiz olduğunu ileri süremez. Açıklanan bu ilkeler, yetkinin kamu düzenine ilişkin olmadığı durumlar içindir. Yetkinin kamu düzenine ilişkin olduğu hallerde, dava dosyası kendisine gönderilen mahkeme, gönderen mahkemenin verdiği yetkisizlik kararı ile bağlı değildir.
Somut olayda, kamu düzenine ilişkin (kesin) yetki düzenlemesi söz konusu değildir. Mahkemenin, yanılgılı değerlendirmeye dayalı olarak vardığı sonuç, usul ve yasaya aykırı olup; hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın, yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA) 18.9.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.