 |
T.C.
YARGITAY
4. Hukuk Dairesi
E : 2001/1846
K : 2001/5997
T : 07.06.2001
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
ÖZETİ : Tazminat, verilen zararın karşılanmasının içerir. Mal varlığındaki azalmayı gidermeye yöneliktir. Ceza niteliğinde (yaptırım) değildir.
Davacı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili Avukat Şerif Ali M... tarafından, davalı Ego Genel Müdürlüğü ve Atilla D... aleyhine 17.12.1998 gününde verilen dilekçe ile Aykome Yönetmeliği 22.maddesinden kaynaklanan hasar bedelinin istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davalı Ego Genel Müdürlüğü hakkındaki davanın husumet nedeniyle reddine, davanın davalı Atilla D... İnş.Tes. AŞ yönünden kabulüne dair verilen 21.12.1999 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davalılardan Atilla D... İnş. Tes. AŞ vekili Avukat Şadan G... tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, davalı şirket tarafından yapılan doğalgaz hat çalışmaları sırasında hendeklerden çıkarılan malzemenin hendek kenarlarında bekletilmesi nedeniyle Aykome Yönetmeliğinin 22. maddesi uyarınca hesaplanan 700.000.000 liranın yasal faiziyle birlikte alınması istemine ilişkindir.
Mahkemece; davalı Ego Genel Müdürlüğü işi yükleniciye verdiğinden hakkındaki davanın husumet nedeniyle reddine, 700.000.000 liranın yasal faiziyle birlikte davalı şirketten alınmasına karar verilmiştir. Karar, davalılardan Atilla D... İnşaat Tes. AŞ tarafından temyiz edilmiştir.
Büyükşehir Belediyesinin Yönetimi hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında 3030 sayılı yasanın 6. maddesinde Büyükşehir Belediyelerinin görevleri sayılmıştır. 7. maddesinde de alt yapı hizmetlerinin, Büyükşehir Belediyesi Başkanlığında hazırlanacak bir yönetmeliğe göre yürütüleceği hükme bağlanmıştır.
Bu hükme dayanılarak hazırlanan Büyükşehir Belediyesi Koordinasyon Merkezleri ve Fon Yönetmeliğinin 34. maddesine dayanılarak kabul edilen Ankara Büyükşehir Belediyesi Alt Yapı ve Koordinasyon Merkezi Kuruluş, Görev, Yetki, Çalışma ve Usulleri Yönetmeliğinin (AYKOME) 22. maddesinin b bendinin 3. şıkkında "kazıdan çıkarılan malzemenin hendek kenarında bırakılması durumunda günlük 100.000.000 lira ceza bedeli alınır" hükmü yeralmaktadır. Maddenin diğer bentlerinde de yapılan işin beş veya on katı ceza alınacağı, 28. maddede de, usulüne uygun yapılmayan inşaatlarda uyarıya uyulmadığında 22. madde de öngörülen "müeyyidelerin" uygulanacağı belirtilmiştir. Böylece 22 .maddenin tazmin esasına dayalı bir hüküm olmayıp, ceza hükmü olduğu kabul edilmek gerekir.
Tazminat, verilen zararın karşılanmasını içerir. Mal varlığındaki azalmayı gidermeye yöneliktir. Oysa hükme dayanak yapılan 22. maddede; oluşan zararın aynen değil, madde de belirtilen oranlarda arttırılarak alınması kabul edildiği içinde bu maddede öngörülen yaptırım bir ceza niteliğindedir.
Öte yandan belediyelere ait vergi, resim, harç ve para cezalan 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanun'un 1. maddesi uyarınca, bu yasanın 54 ve devamı maddelerinde açıklanan yönteme göre ödenecektir. Bu nedenle, davacının 6183 sayılı yasanın hükümlerine göre işlem yapması gerektiğinden, dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmesi gerekmektedir. Yerel mahkemece bu yön gözetilmeksizin yazılı şekilde davalı şirket yönünden davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenle BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 07.06.2001 gününde oybirliğiyle karar verildi.
