 |
T.C.
YARGITAY
4. Hukuk Dairesi
E: 2000/1651
K: 2000/3656
T: 18.4.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
TAZMİNAT DAVASI
MAHKEMENİN GÖREVİ
Karar Özeti: Davacılar tarafından, desteklerinin, askerlik görevini yapmakta iken karayolu dışında, Kuzey Irak'ta katıldığı bir askeri operasyon sırasında, yine asker olan 3. kişinin kullandığı savaş aracının devrilmesi sonucu öldüğü iddiasıyla Milli Savunma Bakanlığı aleyhine açılan maddi ve manevi tazminat davasının çözüm yeri Askeri Yüksek İdare Mahkemesidir.
(1602 s. AYİMK. m. 20)
Davacı Yıldırım ve diğerleri vekili avukatı tarafından, dayalı Milli Savunma Bakanlığı aleyhine 27.11.1998 gününde verilen dilekçe ile maddi ve manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 8.12.1999 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi dayalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Davacıların desteği Ali askerlik görevini yaparken güvenlik kuvvetlerinin Kuzey lrak Bölgesinde yaptıkları bir operasyon sırasında üçüncü kişinin kullandığı tankın devrilmesi sonucu yaşamını yitirdiği anlaşılmaktadır. Maddi olayın bu şekilde olduğu konusunda yanlar arasında bir uyuşmazlık bulunmadığı gibi, dosyadaki kanıtlarda bunu doğrulamaktadır. Şu durumda, zararlandırıcı eylemin 2918 sayılı Karayolları Trafik Yasası kapsamında değerlendirilemeyeceği anlaşılmaktadır. 2918 sayılı Yasa'nın amacı başlığını taşıyan 1. maddesinde, Karayollarında can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamaya yönelik olduğu ve yasanın karayollarında meydana gelecek olaylara uygulanacağı da 2. maddede ifade edilmiştir.
Zarar, asker kişinin karayolu dışında bir operasyon sırasındaki eyleminden meydana gelmiştir. Zararlandırıcı eylemin faili asker olduğu gibi zarar görende askerdir. Araçta Milli Savunma Bakanlığı'na ait bir savaş aracıdır. Olay ise, yurt dışında yapılan bir operasyon sırasında meydana gelmiştir. Açık bir anlatımla zarar, askeri bir operasyon sırasında, yurt dışında ve karayolu dışında askeri kişilerin eyleminden kaynaklanmaktadır.
Askeri Yüksek idare Mahkemesi Yasasının 20. maddesinde mahkemenin, asker kişileri ilgilendiren askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak yargı denetimini yapacağı ifade edilmiştir. Asker kişilerin kimlerden oluştuğu da aynı maddenin 2. fıkrasında açıklanmıştır. Maddenin belirtilen şu düzenleniş biç$mi itibariyle dava konusu olan uyuşmazlığın çözüm yerinin Askeri Yüksek kime Mahkemesi olması gerektiği sonucuna varılmak gerekir. Yargı yolu, hakimin görevinden dolayı göz önünde tutacağı konulardandır. Şu durumda mahkemece, davanın yargı yolu bakımından reddine karar vermesi gerekirken, işin esası hakkında hüküm kurması bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenlerle (BOZULMASINA), bozma nedenine göre diğer yünlerin şimdilik incelenmesine yer olmadığına, 18.4.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.