Davacılar Ali ve arkadaşları vekili tarafından, davalı TCDD Genel Müdürlüğü aleyhine 30.12.1998 gününde verilen dilekçe ile hemzemin geçitte olan kaza nedeniyle destekten yoksun kalma ve manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; dava dilekçesinin görevsizlik nedeniyle reddine dair verilen 20.4.1999 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacılar tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü:

 

Davacılar, davalının hukuka aykırı davranmak suretiyle kendilerine zarar verdiğini belirterek, zararın ödetilmesini istemişlerdir.

 

Mahkemece, davanın idari yargı yerinde bakılması gerektiği belirtilerek görevsizlik kararı verilmiştir.

 

Dosyadaki kanıtlara göre davaya konu edilen zarar doğuran eylemin, Devlet Demir Yollarının, karayolu ile kesiştiği hemzemin geçit (Demiryolu geçidi) olarak isimlendirilen noktada meydana geldiği tartışmasızdır. Tartışmalı olan yön böyle bir noktada oluşan kaza sonucu doğan hukuki uyuşmazlığın adli yargı yerinde mi, yoksa idari yargı yerinde mi çözümleneceğidir.

 

Yerel mahkeme, Uyuşmazlık Mahkemesinin 22.2.1999 gün ve 1998/70 esas, 1999/3 karar sayılı ilamını esas almak suretiyle uyuşmazlığın idari yargı yerinde çözümlenmesinin gerektiği gerekçesi ile davayı yargı yolu bakımından reddetmiştir. Uyuşmazlık mahkemesinin gerekçesinde, üstün yolun Devlet Demir Yolu olduğu, bu bakımdan da hemzemin geçidin düzenlenmesinin adı geçen kuruluşa ait bulunduğu, bu sorumluluğu yerine getirmemekle hizmet kusuru işlediği hususu yer almaktadır. Gerçekten Devlet Demir Yolunun işlettiği araç itibariyle üstün geçiş hakkı bulunduğu ve hemzemin geçitteki düzenlemenin onun tarafından yapılması gerektiği biçimindeki düşünceye katılmaktayız. Ne var ki belirleme biçimi uyuşmazlığın yargı yolu bakımından çözüm yerini belirtmeye etkili değildir. Diğer bir anlatımla, her kamu hizmeti yapan kurumun hizmet kusurunun bulunması durumunda bundan doğacak uyuşmazlığın idari yargı yerinde çözümleneceği sonucunu doğurmaz. Kamu kurumuna ait bir aracı kullanan kamu görevlisinin eylemi de idari bir nitelik taşıyıp hizmet kusurunu oluşturabilir. Ancak bu tür uyuşmazlıkların adli yargı yerinde çözümleneceği 2918 sayılı Karayolları Trafik Yasasının 106. maddesinde açıkça ifade edilmiştir.

 

Bu bakımdan, davaya konu olan olaya, 2918 sayılı Yasa hükümleri çerçevesinde çözüm getirilmesi gerekmektedir.

 

Anılan yasanın 2. maddesinde hiçbir ayrı k durum gösterilmeden kanunun karayollarında meydana gelen trafik olaylarında uygulanacağı belirtildikten başka bu kural biraz daha genişletilerek aynı maddenin (a) ve (b) fıkralarındaki durumlarda da uygulanabileceği öngörülmüştür. Bu bağlamda, karayolu dışında ki alanlardan kamuya açık alanlar ile park, bahçe, akaryakıt servis istasyonları gibi yerler ile birlikte ve özellikle karayolu taşıt trafiği için faydalanılan yerlerde de uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Yine aynı yasanın 3. maddesinde yasanın uygulanmasında göz önünde tutulması gereken tanımlar içinde "Demiryolu geçidi" (Hemzemin geçit) tanımı da verilmiş ve bunun karayolu ile demiryolunun kesiştiği bariyerli ve bariyersiz geçit olduğu ifade edilmiştir.

 

Açıklanan şu yasal düzenleme itibariyle, karayolu üzerinde meydana gelen eylemlerden doğan olayların yarattığı uyuşmazlıkların çözüm yerinin adli yargı olacağı yasanın düzenleniş biçiminden açıkca anlaşılmaktadır. Hemzemin geçit karayolu ile tren yolunun kesiştiği bir geçit olarak, o kesimin veya o noktanın Devlet Demir Yoluna ait olduğu sonucunu doğurmayacağı gibi, o noktada meydana gelen eylemin karayolu dışında oluştuğu sonucunu da doğurmaz. Bu bakımdan hukuka aykırı eylemin 2918 sayılı Karayolu Trafik Yasası kapsamında yer alan karayolu üzerinde meydana geldiği kabul edilmeli ve uyuşmazlığın çözüm yerinin aynı yasa gereğince adli yargı da sonuçlandırılması gerektiği sonucuna varılmalıdır.

 

Kaldı ki, dairemizin kuruluşundan bu yana, bu tür uyuşmazlıklar adli yargı yerinde bakılıp çözümlenmiştir. Yeni ve değişik bir yasal düzenleme olmadan bu güne kadar istikrarlı biçimde yürüyen bir uygulamanın değiştirilmesi hukuki istikrarı ortadan kaldırır.

 

Açıklanan nedenlerle uyuşmazlığın Karayolları Trafik Yasası'ndaki hükümler uyarınca çözümlenmesi gerektiği, anılan Yasanın kapsamındaki eylemlerden doğan uyuşmazlıkların çözüm yerinin de adliye mahkemeleri olduğu düşünülerek işin esasına bakılarak varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmek gerekirken yazılı gerekçe ile yargı yolu bakımından görevsizlik kararı verilmesi bozmayı gerektirmiştir.

 

S o n u ç: Temyiz olunan kararın belirtilen nedenlerle (BOZULMASINA) ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, 7.10.1999 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

 

 

 

Dava tren kazası sonucu ölüm nedeniyle doğan zararın giderimine ilişkindir.

 

Kazanın hemzemin geçitte olduğu konusunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları İşletmesi tekel kapsamında kamu hizmeti yürüten tüzel kişiliğe sahip bir kamu kurumudur.

 

Anayasanın 125/son maddesine göre idare kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararları ödemekle sorumludur. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü kanununun 2/1-b maddesinde, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları saldırıya uğrayanlar tarafından açılan tam yargı davaları idari dava türleri arasında sayılmıştır.

 

Öte yandan, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Ana Statüsüne, Yüksek Planlama kurulunun 27.4.1992 gün ve 92/T.29 sayılı kararıyla ilave edilen Ek 2. madde 'Demiryolunun karayolu, köy yolu ve benzeri yollar ile yaptığı kesişmelerde demiryolu ana yol sayılır". Demiryolunda meydana gelen kazalarda Demiryolları Nizamname Hükümleri ve Borçlar Kanununun 41 ve 55, 58. maddeleri uy9ulanır. Kaldı ki 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 2. maddesi "Kapsam" kenar başlığıyla düzenlenmiştir. Hemzemin geçit anılan madde kapsamında gösterilmemiştir. 106. madde 2. madde ile birlikte değerlendirilmelidir.

 

Şu halde; somut olayda zarar kamu hizmetinin yürütülmesi sırasında doğmuştur. Davanın çözümünde idari yargı yeri görevlidir. Yerel mahkeme kararı doğrudur. Çoğunluğun bozma görüşüne yukarıda anlatılan gerekçeyle katılamıyoruz. 7.10.1999

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972