 |
T.C.
YARGITAY
4. Hukuk Dairesi
Esas no: 1999/10772
Karar no: 2000/204
Tarih: 20.1.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
2924 SAYILI KANUN UYARINCA TAHSİS
RAİÇ BEDELİN TESBİTİ
ÖZET: 2924 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Hakkındaki Yasaya göre hak sahibi olarak adına taşınmaz tesbiti yapılan gerçek kişinin, rayiç bedel taktir komisyon kararının iptali ve rayiç bedelin tenkisi istemiyle Orman Bakanlığı aleyhine açtığı davaya adli yargı yerinde bakılır.
(2924s. OKDHK. m. 1,11,12,15)
(1086 s.HUMK.m.1)
(2577 s. İYUK. m. 2, 15)
(Danıştay 8.D.Kararı-15.9.1999 tarih ve 1999/1957-4482s.)
Davacı vekili tarafından, davalı Orman Bakanlığı aleyhine 12/4/1999 gününde verilen dilekçe ile rayiç bedel takdir komisyon kararının iptali ile rayiç bedelin tenkisinin istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; dava dilekçesinin yargı yolu bakımından reddine dair verilen 13/10/1999 günlü kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü:
Davacı, dava konusu yerin 2924 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Hakkındaki Yasaya göre, hak sahibi olarak adına tesbit yapıldığını, ancak davalının bu yerin bedelini yüksek belirlediğini ifade ile gerçek değerini de belirterek bildirdiği miktarın esas alınmasını istemiştir.
Mahkemece, uyuşmazlığın idari nitelik taşıdığı gerekçesi ile dava yargı yolu bakımından reddedilmiştir.
Uyuşmazlığın dayanağı 2924 sayılı Yasada da ifade edildiği üzere, orman niteliği bulunmayan veya bu niteliğini yitiren yerlerin yine aynı yasada açıklanan koşulları taşıyan hak sahiplerine rayiç bedeli karşılığında mülkiyetinin devrini öngören yasadır. Anılan Yasanın 1. maddesinde, orman köylülerinin kalkınmasının amaçlandığı belirtildikten başka 11 ve 12. maddelerinde kullananlara rayiç bedelleri karşılığında satılacağı öngörülmüştür. Yine Yasanın 15. maddesinde de rayiç satış değerini belirleyecek kuruluş ve bu kuruluşun çalışma yöntemi açıklanmıştır.
Yasanın düzenleme biçiminden ve düzenleme altına aldığı konunun özelliği ve kapsamı gözetildiğinde, mülkiyet hakkını ilgilendirdiği, konunun taşınmaz olması itibariyle de, tapu sicili ile doğrudan bir bağlantısı bulunduğu görülmektedir. Şu durumda uyuşmazlığın özel hukuk, bu bağlamda eşya hukuku hükümlerinin uygulanması soncu çözüme kavuşması gereken bir konu olduğu görülmektedir. Bu tür uyuşmazlıkların idari yargı yerinde çözüme kavuşturulması, uyuşmazlığın konusu itibariyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usul Yasasının 2 ve 15. maddelerindeki düzenleme dışında bulunduğu açıktır. Nitekim aynı konu ile ilgili olarak Danıştay 8. Dairenin 15/9/1999 gün ve 1999/1 957-4482 sayılı bir kararında bu tür uyuşmazlıkların adli yargı yerinde çözüme kavuşturulması gerektiğine karar verilmiştir.
Yerel mahkeme, var olan bu yasal düzenlemelere ve olgulara karşın, uyuşmazlık mahkemesinin 15/2/1999 gün ve 1999/10-18 sayılı bir kararını da dayanak göstermek suretiyle sonuca varmıştır. Anılan mahkeme kararı, olayımızla da ilgili olmadığı gibi, mevcut yasal düzenlemelere ve hukukun genel ilkeleri ile örtüşmemektedir. Şöyle ki, 2924 sayılı Orman Köylerinin kalkındırılmasına ilişkin olarak hak sahipliğinin belirlenmesi, zilyetliğin tesbitine ilişkin bir konu olup, yine eşya hukukunu ilgilendirmekte ve buna göre Sonuçlandırılması gerekmektedir. Sonuçta bir zilyedlik hakkına dayanmaktadır. Böyle bir hak belirlenmesinin idari bir işlem ve eylemle oluşması ve hukuki Sonuç doğurması, mülkiyet hukukunun genel ilkeleri ile bağdaşmaz.
Açıklanan bu nedenlerle, davanın adli yargı yerinde bakılması ve işin esasının incelenmesi gerekirken yazılı gerekçe ile yargı yolu bakımından görevsizlik kararı verilmesi ve davanın bu nedenle reddedilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan kararın bozulması gerekmiştir.
S o n u ç: Temyiz olunan kararın gösterilen nedenlerle (BOZULMASINA) ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, 20.1.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.