 |
T.C.
YARGITAY
4. Hukuk Dairesi
Esas No : 1998/316
Karar No : 1998/6105
Tarih : 9.7.1998
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Davacı Mehmet K... ile Davalı 1-TC Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı adına avukat Sevgi S... 2-P... TAŞ Genel Müdürlüğü adına Avukat Ayla D... 3-Yavuz G... adına avukat Erhan K... 4-Hasan Ç... aralarındaki dava hakkında Ankara Asliye 18.Hukuk Hakimliğinden verilen 4.12.1996 tarih ve 1995/356-1996/840 sayılı hükmün dairenin 23.9.1997 gün ve 1997/4401-1997/8574 sayılı ilamıyla kısmen bozulmasına kısmen onanmasına oyçokluğuyla karar verilmişti. Davalılardan Hasan Ç... avukatı ile P... TAŞ avukatı tarafından süresinde kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla 2797 Sayılı Yargıtay Kanununun 40. Yargıtay İç Yönetmeliğinin 18 ve dairenin 15.1.1998 günlü ilke kararının 7.maddesi gereğince öncelikle yapılan inceleme sonunda tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor okunduktan sonra dosya incelendi gereği usuldü.
1-Temyiz ilamında bildirilen gerektirici nedenler karşısında Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun değişik 440. maddesinde sayılan nedenlerden hiç birine uygun olmayan P... AŞ'nin karar düzeltme istemi reddedilmelidir .
2-Davalı Hasan Ç...'nin karar düzeltme istemine gelince; Dava, tazminat istemine ilişkindir. Davacı, gazetede gördüğü bir ilan üzerine Ankara Eryaman semtinde yapılmış olan ve Toplu Konut İdaresince satımı yapılan evi satın aldığını, ancak satan kişinin gerçek malik olmaması nedeniyle evi gerçek malike iade ettiğini, olayın davalıların kusuru nedeniyle meydana geldiğini belirterek tazminat isteminde bulunmuş, yerel mahkemece hükmedilen tazminatın Pamukbank ve davalı noterden müştereken tahsiline karar verilmiştir.
1512 Sayılı Noterlik Yasasının 162. maddesinde noterlerin sorumluluğu düzenlenmiştir. Anılan düzenlemeye göre noterler zarar görenlere karşı kusursuz sorumludurlar. Çalışanların sorumluluğu ise BK 41.maddesi uyarınca kusurlu sorumluluğa dayanmaktadır. Çalışanların yaptığı işten zarar meydana gelmişse noter yine kusursuz olarak sorumlu olacaktır. Noterlerin kusursuz sorumluluğundan kastedilen, zarar görenin kusuru kanıtlamak zorunda olmamasıdır.
Sorumluluk hukukunun önemli öğelerinden biride zarar ile eylem arasında illiyet bağının bulunmasıdır. İlliyet bağının kesildiği durumlarda kusursuz sorumlu olan. kişide sorumlu tutulmayacaktır. Teoride ve uygulamada; mücbir sebep, zarar görenin tam kusuru ve üçüncü kişinin ağır kusuru ile illiyet bağı kesilir. Bu üç olgudan birinin bulunması halinde kusursuz sorumlu kimse de sorumluluktan kurtulacaktır.
Somut olayda satıcı Balkan S..., sahte bir kimlik ve bedeli istenen dairenin kendisine ait olduğuna ilişkin bir tahsis belgesi ile notere başvurmuştur. Nüfus cüzdanında satıcının fotoğrafı ve diğer bilgiler normal bir nüfus belgesindeki gibidir. Tahsis belgesinde ise sadece, nüfus kaydı sahibi Balkan S...'in adı yer almaktadır Satıcı Balkan S... ile alıcı davacı arasında 5.5.1993 tarihinde noterde imza onayı biçiminde "Tahsis hakkı devir senedi" düzenlenmiştir. Senet kapsamında devir alan davacı devir edilen yeri görüp beğenerek ve Balkan S...'e ait olduğunu bilerek, evrak ve kayıtları tetkik ederek devir aldığına ilişkin açıklama ile sözleşmeyi imzalamıştır. Noter de düzenlenen onay biçimindeki belgede yanların kimlikleri tam olarak alınmıştır. Bu durum sözleşmenin altına yazılan kısımla da sabittir. Satıcının fotoğrafının alınması gerekmediği gibi, yapılan sözleşme de noterde düzenlenmesi gerekmiyen bir sözleşmedir. Adiyen yapılabileceği gibi hiç yazılı sözleşmede yapılmayabilir. Ayrıca Noterlik Yasasında bu tür işlemler için fotoğraf alınması da öngörülmemiştir. Yasanın aramadığı bir koşulun davalı noter'in kusuru olarak yorumlanması mümkün değildir.
Noterde yapılan sözleşme ile, davacının kazandığı bir hak bulunmamaktadır. Sözleşme güvene dayanan bir ön ilişkinin kurulduğunu göstermekten öte bir anlam ifade etmemektedir. Davacı sözleşme ile ayni bir hakkı kazanamadığı gibi kişisel hakka dayanarak ayni hak da talep edemez. Bütün aykırılık bankadaki işlem sırasında gerçekleşmiştir. Bankada gerçek Balkan S... ' in kimliğini belirten kayıtlar mevcuttur. Şayet banka bu kayıtları gereğince incelemiş olsaydı, satıcı Balkan S... 'in gerçek malik Balkan S... olmadığı ortaya çıkacaktı. Noter de düzenlenen devir belgesine esas alınan kimlik dışında noterin dayanabileceği ve istenmesini gerektiren başkaca bir bilgi ve belge bulunmamaktadır.
Somut olayın oluş biçimi itibariyle davalı noterin sorumlu tutulması yasal düzenlemeye ve sorumluluk hukukunun ilkelerine aykırı olup sorumluluğu yönünde hüküm kurulmuş olması bozmayı gerektirir İse de, karar onanmış bulunduğundan, davalının karar düzeltme isteği HUMK'nun 440-442. maddeleri uyarınca kabul edilmeli, onama kararı kaldırılmalı ve hüküm gösterilen nedenlerle bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalı P... AŞ'nin karar düzeltme isteminin (1) nolu bentte gösterilen nedenlerle oybirliği ile reddine, Hasan Ç... karar düzeltme isteminin ise (2) nolu bentteki nedenlerle oyçokluğu ile kabulüne, onunla ilgili onama kararının kaldırılmasına ve hükmün yine anılan kişi yönünden oyçokluğu ile BOZULMASINA, davalı Hasan Ç...'den önce alınan onama harcı ile peşin alınan red karar harcının istek halinde geri verilmesine, takdir en 250.000 lira para cezası ile aşağıda yazılı red karar harcının karar düzeltme isteyen P... TAŞ'ne yükletilmesine 9.7.1998 gününde karar verildi.
KARSI OY YAZISI
Daha önce karara karşı yazdığım karşı oy yazısının (3) nolu bendinde gösterdiğim gerekçe ile, karar düzeltme isteminin (1) nolu bendindeki, zarar kapsamı ile ilgili bölümünde kabul edilmesi gerektiği düşüncesindeyim. 9.7.1998
KARŞI O Y YAZISI
Onama kararı ve yerel mahkeme kararında yazılan gerekçelerle karar düzeltme isteğinin reddi oyundayım. 9.7.1998