 |
T.C.
YARGITAY
4. Hukuk Dairesi
Esas No : 1998/1266
Karar No : 1998/8701
Tarih : 10.11.1998
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
TRAFİK KAZASI NEDENİYLE TAZMİNAT DAVASI
ZAMANAŞIMI
KARAR ÖZETİ: Trafik kazası nedeniyle açılan maddi tazminat davalarında;
1- Davanın cezayı gerektiren bir eylemden kaynaklanması halinde, hem işleten ve hem de sürücü yönünden Ceza Kanunu'nun öngördüğü ceza zamanaşımı uygulanır.
2- Haksız eylemin gerçekleştiği tarihle raporun hazırlandığı tarih arasındaki bilinen döneme ait tazminat miktarının açık biçimde belirtilmesi, bilinmeyen döneme ilişkin tazminatın hesabında ise, bilinen dönem için ölçü alınan ücret esas alınarak olasılıklar nedeniyle artırmayı ve eksiltmeyi öngören kuralın uygulanması gerekir.
(818s. BK. m. 41,46,60)
(2918 s. Trafik K. m. 109)
(765 s. TCK. m. 102)
Taraflar arasındaki trafik kazasından doğan birleştirilen tazminat davaları üzerine yapılan yargılama sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı verilen hükmün davalılardan Mustafa tarafından duruşmasız, Y.... Gıda San. A.Ş. avukatı ile davacı avukatı taraflarından da duruşma istekli olarak temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor okunduktan sonra dosya incelendi gereği görüşüldü:
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre tarafların aşağıdaki bendlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2- Davacının diğer temyiz itirazlarına gelince; trafik kazası sonucu gerçekleşen olay 8.6.1994 tarihinde meydana gelmiştir. Olay nedeni ile davacının %55 oranında daimi iş gücünü kayıp ettiği dosyadaki raporlarla doğrulanmıştır. Yine davalı sürücü Mustafa da ceza mahkemesince TCK.'nun 459/2. maddesi uyarınca cezalandırılmıştır.
Davacı gördüğü zarar nedeni ile ilk davayı açtıktan sonra fazlaya ilişkin olan tazminat alacağı için 30.3.1998 tarihinde ve 28.4.1998 tarihinde iki dava daha açmıştır. Mahkeme bu davalar için iki yıllık zamanaşımı süresinin geçtiğini belirterek davalı işletici hakkında istemin reddi yolunda hüküm kurmuştur.
Olay, trafik kazası sonucu gerçekleşen tazminat istemine ilişkindir. 2918 sayılı Karayolları Trafik Yasası'nın 109. maddesinde bu tür zararlar için iki yıllık zamanaşımı öngörüldükten başka aynı maddenin ikinci fıkrasında davanın cezayı gerektiren bir eylemden kaynaklanması durumunda Ceza Kanununun öngördüğü ceza zamanaşımının uygulanacağı ifade edilmiştir. Borçlar Kanunu'nun 60. maddesinde de genel zamanaşımı dışında eylemin suç teşkil ettiği durumlarda ceza (uzamış) zamanaşımının uygulanacağı öngörülmüştür. TCK.'nun 102. maddesinin dördüncü bendinde bu tür suçlar için görülen ceza zamanaşımının beş (5) yıl olduğu hükme başlanmıştır. Yine Karayolları Trafik Yasası'nın 109. maddesinde motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların tazmini konusundaki talepleri bu yasadaki sürelere bağlı olduğu ifade edilmiş bulunmakla, bu bağlamda işletenle sürücünün aynı' zamanaşımına tabi olduğu sonucuna varmak gerekir. Dairemizin de yerleşmiş kararları bu yöndedir.
Açıklanan şu duruma göre haksız eylemin gerçekleştiği tarihten itibaren beş yıllık süre dolmadan açılmış olduğundan zamanaşımının geçmediği anlaşılmış bulunmaktadır. Şu duruma göre mahkemenin zarar kapsamını belirleyerek hüküm kurması gerekirken zamanaşımı nedeniyle reddi yönünde hüküm kurması bozmayı gerektirmiştir.
3- Her iki tarafın diğer temyiz itirazlarına gelince; haksız eylemin gerçekleştiği tarihten raporun hazırlandığı tarihe kadar, diğer bir anlatımla bilinen dönem için hüküm altına alınacak tazminat miktarının açık biçimde belirtilmesi gerekir. Bilinmeyen dönemin hesabında da bilinen dönemde ölçü alınan ücret esas alınarak olasılıklar nedeniyle artırmayı ve eksiltmeyi öngören kural gereğince belirlenmelidir.
Somut olayda davacının kamu hizmetinde çalışan memur olduğu ve ücretinin bilindiği anlaşılmaktadır. Bu husus dosyada da belgelerle sabit iken varsayıma dayanan ve somut olayda uygulama yeri bulunmayan asgari ücrete göre uyarlama yapılarak tazminat hesabı yapılması zararın belirlenmesi ilkeleri ne uygun düşmemiştir.
0 halde; mahkemece yapılacak iş, davacının bilinen ücreti ölçü alınarak hesaplama yaptırıp buna göre hüküm kurması gerekirken yazılı şekilde karar vermiş olması da taraflar yönünden bozmayı gerektirmiştir.
S o n u ç: Temyiz olunan kararın 2 nolu bendde gösterilen nedenle davacı, 3 nolu bendde gösterilen nedenlerle taraflar yararına (BOZULMASINA), yanların diğer itirazlarının 1 nolu bendde gösterilen nedenle reddine ve davacı yararına takdir edilen 20.000.000 lira duruşma avukatlık parasının davalı Y.... Gıda Mamulleri San. Tic. A.Ş.'ne, davalı Y Gıda Mamulleri San. ve Tic. A.Ş. yararına takdir edilen 20.000.000 lira duruşma avukatlık parasının da davacıya yükletilmesine ve peşin alınan harçların istek halinde geri verilmesine, 10.11.1998 gününde oybirliğiyle karar verildi.