 |
T.C.
YARGITAY
4. Hukuk Dairesi
E. 1997/4787
K. 1997/8679
T. 25.9.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
TAZMİNAT
İMALATÇININ SORUMLULUĞU
KARAR ÖZETİ : Tüpgazı muhafaza eden ve belli bir depozito ile kullanıcıya bırakılan tüpün mülkiyeti imalâtçıya ait olduğuna göre, tüpün patlayarak zarar vermesinden kaynaklanan tazminat davasında, imalâtçının sorumluluğu özen eksikliğine bağlanmalıdır.
(818 s. BK. m. 58, 41 vd.)
Taraflar arasındaki tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine ilişkin hükmün süresi içinde davacılar avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine; tetkik hâkimi tarafından düzenlenen rapor okunduktan sonra dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacılar, davalının imal ettiği gaz tüpünün evlerinde patlaması sonucu, eşyalarının zarara uğradığını ve yaralandıklarını belirterek tazminini istemişlerdir.
Mahkemece, davalının olayda kusuru olmamasına dayanılarak istek reddedilmiş; karar, davacılar tarafından temyiz edilmiştir.
Dava hukuki nedeni itibariyle tüpgaz imalatçısının sorumluluğu esas alınarak açılmıştır. Olağan sebep sorumluluğu hallerini düzenleyen BK.nun 55, 56, 58 ve MK.nun 320 ve 656. maddeleri sorumlu kişiye, sorumluluğun kaynaklandığı kişi veya şey üzerinde bir denetim ya da gözetim ödevi yüklemiştir. Sebep sorumluluğunun ikinci bir türü olan tehlike sorumluluğunda ise sorumluluk koşulları, sorumlu aleyhine ağırlaştırılmıştır. İşletme veya faaliyet ya da nesneye özgün tipik tehlikenin gerçekleşmesiyle sorumluluk doğar. Hukukumuzun kaynağını oluşturan ülkelerde demiryolu, gemi, posta, sivil hava aracı, motorlu araç, atom tesisi, elektrik, gaz, patlayıcı madde üreten, depolayan veya kullanan tesis ve işletmelerin işleticileriyle sahiplerinin bu tür sorumlulukları yasalarla belirlenmiştir. Ülkemizde ise yasal düzenleme, motorlu ve sivil hava araçlarını işletenlerle askeri manevra ve atışlar nedeni ile Devletin sorumluluğunda duralamış; ötesi için yasa koyucu gecikmede kalmıştır. Şu durum karşısında gecikme, MK.nun ilk maddesi uyarınca doldurulmalıdır. Somut olay, tüpgaz imalatçısıyla ilgilidir. Tüpgazı muhafaza eden tüp, belirli süreçte miadını doldurduktan sonra tehlikeli duruma geçer. Belli bir depozito ile kullanıcıya bırakılan tüpün belirli zamanlarda kontrolü ve bakımındaki savsama da tehlike oluşturur. Mülkiyet imalatçıda olduğuna göre, BK.nun 58. maddesinden hareketle sorumluluğu özen eksikliğine bağlanmalıdır. Başkalarının tüpü doldurma ve piyasaya sürme olanağını bulabildikleri durum, özen borcunun yerine getirilmemesinin sonucudur. Öyleyse davalı imalatçı BK.nun 41 ve izleyen maddeleri uyarınca sorumlu tutulmalıdır.
Yerel mahkemece anılan yönler gözetilmeksizin davanın reddine karar verilmiş olması bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA) ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, 25.9.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.