Taraflar arasındaki alacak davası üzerine yapılan yargılama sonunda, i1amda yazılı nedenlerden dolayı 41.859.083 lira banka alacağından, 23.020.499 liranın 15.10.1986 tarihinden, 18.383.584 liranın 17.10.1986 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalı P    Çırçırcılık Kolektif Şirketi'nden alınarak davacıya ödenmesine, davalılar Nurullah ve Münir hakkındaki davanın reddine ilişkin hükmün davacı Etibank Genel Müdürlüğü Avukatı tarafından duruşma istekli olarak temyiz edilmesi üzerine; Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nce ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde temyiz eden davacı banka adına Avukat (N.Y.) ile diğer taraftan davalı Münir adına Avukat (R.N.) gelmiş, diğer davalılar adına kimse gelmemiş ve dosyası Yargıtay 11. Hukuk Dairesince görev yönünden Dairemize gönderilmiş olmakla; onların yokluğunda duruşmaya başlanarak temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan, hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor okunduktan sonra dosya incelendi, gereği konuşuldu:

 

Davacı Etibank Genel Müdürlüğü, banka aracılığıyla ihracat yapan davalı P.... Çırçırcılık Kolektif Şirketi'nin T.C. Merkez Bankası'na ödemesi gereken 23.020.499 TL.lik fon bedelini ödememesi nedeniyle bu bankaya 18.834.584 lira gecikme cezası ile birlikte toplam 41.859.083 lira ödemek zorunda kaldığını bildirerek, bu paranın adı geçen şirketle birlikte o tarihlerde şube müdürlüğü görevini yapan Münir ve Kambiyo Şefi olan (N.K.)nin kusurlu bulundukları iddiasıyla adı geçen davalılardan müteselsilin tahsilini istemiştir.

 

Mahkeme, davalılar Münir ile (N.K.)'nin şubede eskiden ben devamedegelen önce (fon kesintisi yapılmıştır) şerhi verilip daha sonra gelen havalelerden kesinti yapılarak bunun kapatılması şeklindeki uygulamayı devam ettirmiş olmaları dışında bir hatalarının görülmemiş olması nedeniyle bu iki davalı ile ilgili istemin reddi cihetine gidilmiştir.

 

Dava, haksız eylem sorumluluğundan kaynaklanmıştır. Bu nedenle olayda sorumluluğun kabul edilmesi için öncelikle kusurun belirlenmesi zorunludur; çünkü haksız eylem sorumluluğunda kusur varsa sorumluluk vardır, kusur yoksa sorumluluk yoktur. Kusurun belirlenmesinde sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için kural olarak şu yol izlenmelidir. Öncelikle zararın oluştuğu alan içinde normal olarak yapılması gereken davranış ve çalışmalar, daha sonra da olay içinde sorumlu olduğu iddia edilen kişinin gerçekleşen davranış ve tutumu gerektiğinde bütün ayrıntıları ile birlikte tesbit edilmelidir. Olması gerekenle gerçekleşen davranış ve tutum arasında bir fark var ise O zaman bir kusurun varlığından söz edilebilecektir. Başka bir anlatımla kusur olayın özelliğinden kaynaklanabilecek istisnalar ayrı kalmak üzere objektifleştirilmelidir. Buda aynı işi yapan orta düzeyde normal bir kişinin yapması gereken ve beklenen davranışa eşdeğerdir. Öte yandan eylem bir şeyi yapma şeklinde olabileceği gibi yapmama şeklinde de olabilir. Bir başka anlatımla, aktif bir. eylemin yapılması sonucun gerçekleşmesini önleyecek idiyse, bu eylemin yapılmaması (menfi davranış), zararlı sonuç açısından bir eylem (davranış, hareket) değer ve niteliği taşır.

 

Somut olaya gelince; Gümrük İdaresinin peşin ihracatlarda bankaların fon tahsili ile ilgili makbuzlarının veya döviz alım bordrolarının arkasına kaydedilen (fon tahsil edilmiştir); akreditifli ihracatlarda ise İhracatçılar Birliği'nin ihracat beyannamesinin arkasına kaydedilen (fon teminatı alınmıştır) şerhini görmeden ihracata izin vermemesi nedeniyle şubenin kambiyo şefi olan davalı (N.K.)'nin fon tahsilatı yapılmadığı halde yapıldığı yolunda gerçek dışı şerhler vererek imzalamak suretiyle kusurlu davrandığı tartışmasızdır. Bu davalı her ne kadar bu işlemleri daha önce şube müdürü olarak görev yapan dava dışı (A.B.)'nin bankada geliştirdiği uygulama çerçevesinde yaptığı yolunda savunmada bulunmuş ise de, yasaya aykırı bir işlemin sözlü emirle yapılmış olması yapanı sorumluluktan kurtarmayacağından davalı (N.K.) bankanın zararından sorumlu tutulmalıdır. Dosya içindeki bilgi,belge ve diğer davalı Münir'in müfettişliğe verdiği 16.9.1986 tarihli ifadesinden, bu davalının fon olayını diğer davalı (N.K.)'nin kendisine haber vermesi üzerine öğrendiği, davalı firma cari hesabına iki defa büyük miktarda havale geldiği ve fon bedelini buradan kesme imkanı olduğu halde davalı şirket müdürünün ricasını kıramayarak fon bedelinin bu havalelerden kesilmemesi ve şirkete ödenmesi konusunda talimatlar verdiği bu şekilde davacı bankanın fon bedelini tahsil imkanını ortadan kaldırarak banka zararına sebebiyet verdiği anlaşılmaktadır.

 

Açıklanan bu fiili durum ve hukuki esaslar ve olayın oluşumuna uygun düşen 2.5.1989 tarihli bilirkişi raporu nazara alınmadan, hatalı değerlendirme sonucu davalılar (N.K.) ve Münir haklarındaki davanın reddi cihetine gidilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.

 

SONUÇ Temyiz olunan kararın yukarda gösterilen nedenle (BOZULMASINA), davacı Eti bank Genel Müdürlüğü yararına takdir edilen 100.000 lira duruşma avukatlık parasının davalılardan (N.K.) ve Münir'e yükletilmesine ve davacı bankadan peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, 9.2.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972