T.C.YARGITAY4. Hukuk DairesiE. 1992/3624K. 1993/6787T. 18.5.1993
Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

HAKSIZ EYLEM KAVGADA EL UZATMA

ÖZET Zincirleme işlenen ve fakat sonuçları ayrı olan haksız eylemlerde işlemi işleyenlerden birinin ölü ya da yaralıya el uzatması durumunda, bunlara BK.nun 50. maddesi hükmünün değil, özel nitelikteki TCK.nun 467. maddesi hükmünün uygulanması gerekir.(818 s. BK. m. 41)(765 s. TCK. m. 464, 467)

Taraflar arasındaki haksız eylemden doğan tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı toplam 2.175.077 lira maddi ve manevi tazminatın olay tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalılar İbrahim ve Sabri'den müteselsilen alınarak davacılara payları oranında ödenmesine, fazlaya dair maddi ve manevi tazminat istemi ile, davalı Mustafa hakkındaki davanın reddine ilişkin hükmün süresi içinde davalılar İbrahim ve Sabri avukatı tarafından, temyiz edilmesi üzerine, tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor okunduktan sonra dosya incelendi, gereği konuşuldu:

1– Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalı İbrahim'in temyiz itirazlarının reddi gerekir.

2– Davacılar, destekleri Şener'in davalılar tarafından kasten öldürüldüğünü bildirerek bir miktar maddi ve manevi tazminatın davalılardan dayanışmalı olarak tahsilini istemişlerdir.

Mahkemece, dayanışmalı sorumluluğun varlığı kabul edilerek bu esasa göre davalı İbrahim ve Sabri aleyhine 6detme kararı verilmiştir.

Kesinleşmiş ceza mahkemesi kararına göre davalılardan Sabri'ninde katıldığı kavgada davalı İbrahim'in davacıların desteklerinin başına kasten kürekle vurmak suretiyle Öldürdüğünü, davalı Sabri'nin ise sadece desteğin sol koluna vurduğu anlaşılmaktadır. Ceza mahkemesi, ölüm ile sonuçlanan kavganın bu oluş ve gelişim biçimini dikkate almak ve her bir davalının olay iiçindeki rol, eylem ve etkinliklerini ayrı ayrı nitelendirip değerlendirmek suretiyle davalı İbrahim'i TCK.nun öldürme fiiline ilişkin 448, 51/1. maddeleri, kararı temyiz eden davalı Sabri'yi de 464/1. maddesi uyarınca cezalandırmıştır. Ceza mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla benimsenen bu maddi olgunun hukuk hakimini de bağlayacağı tartışmasızdır. TCK.nun 464. maddesinde iki ayrı eylem öngörülmektedir. Bunlardan birisi adam öldürülmesi veya yaralanması eylemi, ikincisi de bu sonuçların doğmuş olması koşulu ile ölene ya da yaralanana el uzatma eylemidir. Buda gösteriyor ki yasa hükmü kavgada el uzatmasını, öldürme veya yaralama eylemine iştirak veya TCK.nun 65. maddesi anlamında müzaharet olarak benimsememiştir. Şu halde 464.maddenin amacı, öldürme ve yaralama eylemi değil, bu sonuçları doğuran kavgaya katılma eylemini cezalandırmaktır. Bu nedenledir ki, kavgada el uzatanın, ölümden veya yaralamadan doğan zarardan teselsül kuralları uyarınca sorumlu tutulması mümkün değildir.

Öte yandan TCK.nun 467. maddesi (şahıslara karşı cürümler) başlıklı dokuzuncu babındaki üç fasıla giren suçları işleyenlerin ayrıca maddi ve manevi tazminatla da sorumluluklarını öngörmüş ve fakat özel bir teselsül hükmü getirmemiştir. Esasen kavgaya katılma, öldürme veya yaralama eyleminden ayrı bir suç olarak kabul edildiğine ve bu son eylemi işleyen ayrı bir ceza ile cezalandırıldığına ve yasa koyucu kavgaya katılanı 64. ve müteakip maddeleri uyarınca öldürme ve yaralama eylemine ortak saymadığına göre böyle bir kimseyi öldürme suçuna ilişkin tazminatla sorumlu, tutmak, bir başka ifade ile, ağırlıkları çok farklı olan değişik fiilleri aynı düzeyde ka1 bul ederek sorumlulukta eşitliğe gitmek, ceza ve tazminat hukuku kurallarına, hak ve adalet ilkesine ters düşerdi. Şu halde zincirleme işlenen ve fakat sonuçları ayrı olan haksız eylemlerde işlemi işleyenlerden birinin ölü ya da yaralıya el uzatması durumunda ona Borçlar Kanununun 50. maddesi hükmünün değil, özel nitelikteki TCK.nun 467, maddesi hükmünün uygulanması gerekir.

Davalı Sabri'nin davacıların desteklerinin kasten öldürülmesine dayalı istemlerinden ötürü ne tam ne de eksik teselsül esaslarına göre dayanışmalı sorumlu tutmaya olanak yoktur. Bu davalı ancak TCK. 464/1. maddesiyle cezalandırılan kendi eyleminden dolayı 467. madde gereğince sorumlu tutulabilir ki, bu konuda da açılmış bir dava ve ileri sürülmüş bir istem mevcut değildir. O halde davalı Sabri hakkındaki davanın reddi gerekirken, olayın oluş biçimine ters ve yasa hükümlerine aykırı düşecek bir biçimde bu davalı hakkında ödetme kararı verilmiş olması bozmayı gerektirmiştir. SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda 2 nolu bentte gösterilen nedenle davalı Sabri lehine BOZULMASINA, bozma nedenine göre bu davalının öteki temyiz itirazlarının incelenmesine ve şimdilik yer olmadığına, davalı İbrahim'in temyiz itirazlarının 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle reddiyle hükmün bu davalıya ilişkin kısmının (ONANMASINA) ve onama harcının temyiz eden İbrahim'e yükletilmesine ve Sabri'den peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, 18.5.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.