 |
T.C.
YARGITAY
4. Ceza Dairesi
E. 1995/853
K. 1995/5042
T. 3.7.1995
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
GÖREVDE YETKİYİ KÖTÜYE KULLANMAK
TÜRK CEZA YASASININ UYGULAMASINDA MEMUR SIFATI
MEMURİYETTEN YOKSUN KILINMA CEZASINA TÜRK CEZA YASASININ 59. MADDESİNİN UYGULANMASI
ZARAR TUTARININ CEZAYA ETKİSİ
KARAR ÖZETİ Spor-Toto Teşkilat Müdürlüğünün yaptığı iş; yasama, yönetme ve yargıyla ilgili Devletin amacı gereği yerine getirmek zorunluluğunda olduğu bir iş olmadığından, personeli TCK. nın uygulanmasında memur sayılmaz ve önkoşulu memur sıfatı olan görevde yetkiyi kötüye kullanma suçundan cezalandırılamaz.
Sanığın eylemi nedeniyle oluşan zarar tutarının TCK. nın 240/2. madde ve fıkrası gereğince cezayı indirici neden sayılıp sayılmayacağı tartışmalıdır.
TCK. nın 59. maddesi, memurluktan yoksun kılınma cezasında da uygulanmalıdır.
(765 s. TCK. m. 279, 240, 59)
Görev sırasında yetkiyi kötüye kullanma suçundan sanık (E.O.) hakkında, Türk Ceza Yasasının 240, 59/2, 72; 647 sayılı Yasanın 4,6. maddeleri uyarınca 1.533.333 lira ağır para cezasıyla hükümlülüğüne, 3 ay memuriyetten mahrumiyetine ve cezasının ertelenmesine ilişkin, (Ankara Asliye Ceza Mahkemesi)'nden verilen 1993/317 esas, 1994/873 karar sayılı ve 22.6.1994 tarihli hükmün temyiz yoluyla incelenmesi sanık (E.O.) müdafii tarafından istenilmiş ve temyiz edilmiş olduğundan; Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 13.2.1995 tarihli bozma isteyen tebliğnamesiyle 20.2.1995 tarihinde Daireye gönderilen dava dosyası başvurunun nitelik ve kapsamına göre görüşüldü:
Temyiz isteğinin reddi nedenleri bulunmadığından işin esasına geçildi.
Vicdani kanının oluştuğu duruşma sürecini yansıtan tutanaklar belgeler ve gerekçe içeriğine göre yapılan incelemede, başkaca nedenler yerinde görülmemiştir. Ancak;
1- Mahkeme....Teşkilat Müdürü olan sanığın, görevde yetkisini kötüye kullandığını kabul ederek, TCK. nın 240. maddesi uyarınca cezalandırılmasına karar vermiştir.
Bir kimsenin TCK.nın 240. maddesinde yazılı suçtan cezalandırılabilmesi için, T. Ceza Yasası uygulamasında memur sayılan bir kimse olması gerekir. Başka memur suçlarında olduğu gibi bu suçta da memur sıfatı suçun ön koşuludur.
T. Ceza Yasası uygulamasında memuru tanımlayan TCK.nın 279. maddesinin 1 inci fıkrasına göre, ceza hukukunda memur yasama, yönetme ve yargıyla ilgili bir kamu görevi yapan kimsedir.
Spor Toto Teşkilat Müdürlüğü, Futbol Müsabakalarında Müşterek Bahisler Tertibi Hakkındaki 7258 sayılı Yasa uyarınca kurulmuş, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü'ne bağlı bir kuruluştur. Yasaya göre bu kuruluşun yaptığı iş, "futbol karşılaşmalarında müşterek bahisler tertipleyip düzenlemektir".
Devlete ait bu tür kuruluşlarda çalışanların T. Ceza Yasası uygulamasında memur sayılabilmesi için, öncelikle bu kuruluşun Devletin amacı gereği yerine getirmek zorunluluğunda bir işi (kamu görevi) yapıyor olması gerekir. Yargıtayımızın kimi kararlarında da kabul edildiği gibi, kamu görevi devletin amacı gereği bizzat yerine getirmek zorunluluğunda olduğu işlerdir. Bu görevin en belirgin niteliği, zorunlu oluşu, başka bir anlatımla Devletin bu görevi zorunlu olarak yerine getirmek ödevinde olmasıdır. Bunlar dışında kalan işler ise, kamu görevi değil, kamu hizmetidir. TCK.nın 279. maddesinin 2. fıkrası uyarınca kamu hizmeti yapanlar ceza uygulamasında memur sayılmazlar.
Futbol karşılaşmalarında müşterek bahisler düzenlemek, Devletin amacı gereği yerine getirmek zorunluluğunda olduğu bir iş değildir. Bu nedenle, Spor Toto Teşkilat Müdürlüğü kamu görevi yapan bir kuruluş olarak kabul edilemez ve personeli T. Ceza Yasası uygulamasında memur sayılmaz.
Bu durum gözetilmeden, sanığın görevde yetkiyi kötüye kullanma suçundan cezalandırılmasına karar verilmesi,
2- Kabule göre de;
a- Sanığın eylemi nedeniyle oluşan zararın tutarının cezayı indirici neden sayılıp sayılmayacağının ve dolayısıyla sanık hakkında TCK.nın 240/2. madde ve fıkrasının uygulanıp uygulanmayacağının tartışılmaması,
b- TCK.nın 59. maddesinin memurluktan yoksun kılınma cezasına uygulanmaması,
c- Suç tarihinin kararda yanlış gösterilmesi,
Yasaya aykırı ve sanık (E.O.) müdafiinin temyiz nedenleri ile tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden (HÜKMÜN BOZULMASINA), yargılamanı n bozma öncesi aşamadan başlayarak sürdürülüp sonuçlandırılmak üzere dosyanın esas/hüküm mahkemesine gönderilmesine, 3.7.1995 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.