 |
T.C
YARGITAY
3. HUKUK DAİRESİ
E: 2004/8136
K: 2004/7775
T: 08.07.2004
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- YABANCI PARA İLE BELİRLENEN KİRA PARASI
- KİRA PARASININ BELİRLENMESİ
6570 s. GKHK/11
818 s. BK/83
Dava dilekçesinde kira parasının 15.11.2003 gününden başlayarak aylık 700 USD olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın Asliye hukuk mahkemesinin görevine girdiği gerekçesiyle reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davacı kiralayan, 15.11.2003 tarihinden itibaren aylık kira parasının 700 dolar olarak saptanmasını talep ve dava etmiştir. Mahkemece,taraflar arasındaki sözleşmede kira parasının "yıllık 6000 dolar olarak kararlaştırıldığı" ve istemin kira sözleşmesi özel şartının değiştirilmesine ilişkin olup, miktar itibariyle Asliye Hukuk Mahkemesinin görevine girdiğinden bahisle davanın reddi cihetine gidilmiştir.
Dava, 15.11.2003 tarihinde başlayan kira parasının 700 Amerikan Doları olarak tespiti isteminden ibarettir.
Taraflar arasında 15.11.2001 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli kira sözleşmesi yapılmış olup sözleşmede aylık kira parası 500 dolar olarak kararlaştırılmıştır. Sözleşme 6570 sayılı yasa uyarınca yenilene gelmiştir.
Anılan kira sözleşmesinin özel şartlar 4. maddesinde "kira bedeli olan yıllık 6000 Amerikan Doları her kira döneminin başlangıcı olan 15 Kasım ile 20 Kasım tarihleri arasında yıllık olarak ve peşinen Amerikan Doları olarak ödenecektir. Kiracı bu maddeyi değiştiremez." düzenlemesi bulunmaktadır.
Borçlar Kanunu madde 83. f.2. uyarınca borcun yabancı para ile ödenmesinin kararlaştırılması halinde, kira parasının sözleşmeye uygun olarak yabancı para ile ödenmesi gerektiğinde şüphe yoktur.
Ancak yeni dönem kira parasının hakimce artırılarak tespitinin istenmesi halinde; 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında öngörüldüğü üzere kira süresi sona erdiğinden 6570 sayılı yasanın 11. maddesi uyarınca yenilenen dönemde kira sözleşmesinin diğer hükümlerinin yenilenmesine karşın, kira parasına ilişkin koşul yenilenmemekte ve kira parası belli olmayan bir sözleşme haline gelmektedir. Yeni dönem kira parasının tespiti anılan İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı gibi bir "sınırlama" dır. Yeni dönemde hakimin yaptığı sınırlama sonucunda belirlediği "ücret" unsuru ile kira sözleşmesinin yenilenmesi sağlanabilmektedir.
Bu nedenle hakim anılan İçtihadı Birleştirme Kararında öngörülen sınırlamayı yaparken (davalı kiracının bu yönde açık bir kabulü bulunmadığı sürece) Borçlar Kanunu mad. 83. f. 1. hükmü uyarınca kira parasını Türk Lirası olarak takdir etmek ve sözleşmedeki boşluğu ona göre doldurmak durumundadır. (Ancak saptanacak kira parası son dönem ödenen kira parasının Dolar tutarından az olmayacak şekilde ve hak ve nesafete uygun olmalıdır)
Mahkemece, hukuki nitelendirmede yanılgıya düşerek kira sözleşmesinin sona ermesinden sonraki dönem için açılan kira tespit davasının, sözleşme koşulunun değiştirilmesi olarak nitelendirilmesi ve görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğundan bahisle görev nedeniyle davanın reddi cihetine gidilmesi doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 8.7.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.