* KİRA SÖZLEŞMESİNİN ÖNEMLİ NEDENLERLE FESHİNE İLİŞKİN YÖNTEM

Dava dilekçesinde sözleşmenin feshi ile kiralananın tahliyesi masrafların davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.

Davacı TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü vekili, Ankara Gar sahasında bulunan (lojman) binasına cep telefonu radyo - baz istasyonu kurulması için davalı firma ile 30.4.1997 tarihli kira sözleşmesi yapılmış ve fakat Çevre Bakanlığınca bilahare hazırlanan genelge doğrultusunda Ankara İl Sağlık Müdürlüğünce resmi yazı gönderilerek (cep telefonu baz istasyonlarının çevreye ve sağlığa) zararlı etkileri gerekçesiyle "... kamu binalarına baz istasyonu kurulmaması, kurulu olanların da kaldırılması" istenmekle, faaliyetin durdurulması için davalı firmaya yazı gönderilmiş ise de olumlu sonuç alınamadığından ötürü 10. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2000/197 D. İş dosyası üzerinden ihtiyatı tedbir yolu ile "durdurma" kararı alınarak infaz edilmiş olmakla, sözleşmenin 5. maddesi ve ilgili diğer maddeler uyarınca kira sözleşmesinin feshi ile kiralananın tahliye edilerek taşınmazın boş olarak teslimine karar verilmesi talep ve dava edilmiştir.

Davalı T... iletişim Hizmetleri A.Ş. vekili cevabında; "Mobil Telekominikasyon Şebekelerine Ait Baz İstasyonlarının Kuruluş Yeri, Ölçümleri ve Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik" 4.8.2000 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe girmiş olup 21. maddesinde "sistemin işletilmesi ile ilgili şikayetler, ... görevli Bakanlığa yapılır." hükmüne göre kamu hizmeti niteliğindeki bu faaliyetlerinden dolayı yetkili muhatabın Ulaştırma Bakanlığı olması gerekir. Kaldı ki tüm dünyada ve ülkemizdeki kuruluşlar tarafından yapılan araştırmalar sonucunda baz istasyonlarının insan sağlığına zararlı etkileri konusunda kanıtlanmış bilimsel verilere raslanmamış ve bu konuda yürürlüğe giren Yönetmelik hükümleri gereğince ölçümleme de yapılmadığından dolayı açılan davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, Çevre Bakanlığının 11 sayılı genelgesi gereğince araştırma raporu alınmadan ve meskun mahalde kurulan cep telefonu baz istasyonlarının yayımladıkları elektro manyetik dalgalar nedeniyle insan sağlığı ve çevre üzerinde olumsuz etki yaptıklarının bilim adamlarınca yapılan incelemelerle sabit olduğundan ve de sözleşme yapılırken bilinmeyen .bu durumun sonradan ortaya çıkması halinin kira sözleşmesinin bozulması için mücbir sebebin var olduğunun kabulüne yeteceği gerekçesiyle (ve bu haklı nedenle) kira sözleşmesinin feshi ile kiralananın tahliyesi cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Önemli nedenlerden dolayı kira sözleşmesinin sona erdirilebilmesi için; belli bir süre için kurulmuş bir adi kira veya birden çok yıl için yapılmış bir hasılat kirası olmalı, adi kira sözleşmesinin ise taşınmaz kirasına ilişkin bulunmalı ve de kira ilişkisinin devamını çekilmez hale getiren önemli nedenler ortaya çıkmalıdır.

Önemli nedenler, sözleşmenin kurulması anında tarafların sözleşmeye temel olarak kabul ettikleri kişisel veya maddi şartlarla ilgili nedenlerdir. Bunlar, sözleşmenin devamı esnasında ortaya çıkabileceği gibi daha başlangıcında da kendisini gösterebilir. Öte yandan önemli nedenler, bunları ileri süren bakımından, sözleşmeye devamın çekilmez hale geldiği iyiniyet kurallarına göre kabul edilebilecek nedenler olmalıdır. Hakim, önemli nedeni kendiliğinden gözönüne alamaz; o halde önemli nedenin varlığı ve ne olduğu sözleşmeyi feshetmek isteyen tarafça belirtilmelidir.

Önemli neden ortaya çıkınca BK. mad. 262 veya 285'teki feshi bildirme sürelerine uyularak fesih beyanında bulunulmalıdır; feshi bildirmenin bu maddelerdeki dönemlerin sonuna rastlatılması gereği yoktur. Böylece döşenmiş olmayan taşınmaz kiralarında üç ay, döşenmiş olanlarda onbeş gün, hasılat kirasında altı ay sonrası için her vakit önemli nedenlere dayanan feshi bildirmede bulunulabilir.

Feshi bildiren, BK. mad. 264 veya mad. 286'da öngörülen tam tazminatı ödemeyi de teklif etmiş olmalıdır; aksi takdirde bu feshi bildirme yapılmamış sayılır (Bu konuda geniş açıklamalar için bkz. Tercier, P: La Partie speciale du code deş obligations, Zürich 1988, sh. 164; Schmıd: Kommentar zum schvveiz, Zivilgesetzbuch, Das obligationenrecht, teilband v z b, Zürich 1974, Art. 269, Nr. 5-7; Feyzioğlu, F: Borçlar Hukuku, 2. Kısım, Akdin Muhtelif Nevileri, C. 1, 4. bası, ist. 1980, sh. 621; Tandoğan, Haluk: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, c. 1/2, 3. bası, Ank. 1985, sh. 231 vd.).

Mahkemece yukarıdaki fiili ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın yazılı şekilde eksik araştırma ile sonuca gidilmesi doğru görülmemiştir.

Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK. nün 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA) ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 22.1.2001 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972