 |
T.C.
YARGITAY
3. Hukuk Dairesi
Esas no: 1999/7847
Karar no: 1999/10685
Tarih: 18.10.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
HASAR BEDELİNİN TAZMİNİ
YABANCI PARA KARŞILIGI
ÖZET : Haksız fil sonucu meydana gelen yabancı para olarak belirlenen zararın olay tarihindeki kur üzerinden Türk parası karşılığı tazminata hükmedilmesi gerekir. Haksız fiilde taraflar arasında akti ilişki bulunmadığından, BK.nun 83. maddesinin uygulama olanağı yoktur.
(818s. BK. m. 41, 83)
Dava dilekçesinde 1.145.201 HFL tutarındaki tazminatın faiz ve masraflarla birlikte tavalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı, davalılardan Halil adına kayıtlı ve diğer davalı İbrahim'in sevk ve idaresindeki 16... 894 plaka nolu araç ile kendisine ait SV...LJ plaka nolu aracına kusurlu olarak çarpması nedeniyle maddi hasarlı trafik kazası meydana geldiğini, 1.145.201 HFL (Hollanda Florini) tutarında hasar bedelinin kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece tüm dosya kapsamı ve Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 10.3.1997 tarih ve 1997/1045 esas- 1456 karar sayılı ilamı dayanak gösterilerek davanın kabulüne ve 1.145.201 HFL (Hollanda Florini) tazminatın kaza tarihinden itibaren % 12 faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmiş, karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Dava haksız eylemden doğan tazminat istemidir. Ekspertiz ve bilirkişi raporuna göre aracın zarar gördüğü dosya kapsamı ile sabittir. Araç Hollanda plakalı olduğundan, bu aracın sürekli kullanıldığı ve plakasını taşıdığı ülkedeki rayiç değeri gözetilerek tazminine karar verilmesinde isabetsizlik görülmemiştir.
Ancak, haksız fiilde zararın olay tarihinde gerçekleştiği gözetilerek davacının HFL (Hollanda Florini) olarak belirlenen zararının, olay tarihindeki kur üzerinden Türk parası karşılığı tazminata hükmetmek gerekirken, taraflar arasında akdi ilişki bulunması halinde uygulama olanağı bulunan BK. 83. maddesi doğrultusunda yabancı para olarak tazminata hükmedilmesi isabetli değildir.
Zira, tazmin; zarar verici olayın gerçekleşmesinden önceki durumun geri getirilmesi amacını güder. Bunun içinde zararın hangi tarihteki iktisadi kıymetler esas alınarak tazmin edileceği hususunun tesbiti gerekecektir. Zararın olay tarihindeki memleket parası (TL) olarak ödenmesi gerekeceği süreklilik kazanan Yargıtay İçtihatları gereğidir.
Yukarıda açıklanan hususlar dikkate alınmak suretiyle olay tarihindeki Türk Parası üzerinden tazmin ve olay tarihinden itibaren de yasal faize hükmetmek gerekirken yabancı para olarak tazminata karar verilmesi usul ve kanuna aykırı görülmüş ve bu husus hükmün bozulmasını gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK. nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 18.10.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.