 |
T.C.
YARGITAY
On beşinci Hukuk Dairesi
Esas No : 1998/4611
Karar No : 1999/1247
Tarih : 5.4.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
İTİRAZIN İPTALİ DAVASI
HAKEDİŞ BEDELİ
REESKONT FAİZİNİN BAŞLANGICI
İNKAR TAZMİNATI
KARAR ÖZETİ: Hakediş bedelinin ödenmesi için sözleşmede bir süre öngörülmemiş olması halinde, sözleşmenin eki olan Bayındırlık işleri Genel Şartnamesinin 39. maddesine göre ödemenin, hakedişin onayı tarihinden itibaren 60 günlük süre sonunda yapılması gerektiğinden, reeskont faizi de, ihtar tarihinden değil bu tarihten başlayarak yürütülmelidir.
Alacaklı, itiraz üzerine uğradığı zararın %40'dan daha fazla olduğunu ispat etmediği halde hiçbir gerekçe gösterilmeksizin yasanın öngördüğü bu had aşılarak %60 oranında inkar tazminatına hükmolunamaz.
(818 s.BK.m.104)
(2004 s. İİK. m. 67)
Mahalli mahkemesinden verilen hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle, davadaki alacağın 8 numaralı hakkedişten kaynaklanmasına, bu hakediş tutarının her iki bilirkişi raporunda da talep edilen tutar kadar olduğunun saptanmasına, işin kesin hesabı ile %30 fazlasına dair uyuşmazlığın bu davada incelenmesi gerekmediğinin anlaşılmasına göre davalının aşağıdaki bendlerin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2- Davacı alacaklı 9.9.1996 tarihinde giriştiği icra takibinde 8 no'lu hakediş bakiyesi 3.937.405.659.-TL. asıl alacak ile bu alacağın ihtar tarihi olan 15.5.1996 tarihinden itibaren işlemiş %79 oranında faizi 1.010.928'1902.-TL. olmak üzere toplam 4.948.334.561 .-TL.nın takip tarihinden itibaren %79 mevduat faizi ile tahsilini istemiş, davalının takibe itirazı nedeniyle açılan dava sonucu mahkemece talep gibi icra takibine itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmiştir.
İcra takibi 24.4.1996 tarihli hakediş raporuna davalı olup raporun onay tarihi 9.5.1996'dır. Yanlar arasındaki sözleşmenin eki olan ihale şartnamesinin hakedişler ve ödeme başlıklı 17 md.de, sözleşme, şartname ve ekleride (Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesinin 39. maddesine göre) belirtildiği şekilde hakediş raporları düzenlenir ve idarelerince onandıktan sonra tahakkuka bağlanır, hükmü yer almış hakedişin tahakkuka bağlanması ve ödenmesi hususunda herhangi bir süre öngörülmemiştir. Sözleşmenin eki olan BIGŞ.nın 39 md. göre sözleşmesinde bu hususta bir kayıt bulunmadığı hallerde hakedişin onay tarihinden itibaren 30 gün içinde tahakkuka bağlanması, bu tarihten itibaren de 30 gün içinde ödeme yapılması gerekmektedir. Hakediş raporu 9.5.1996 tarihinde onandığına göre ödemenin 60 günlük süre sonu 9.7.1996 tarihinde yapılması dolayısıyla asıl alacağa 9.7.1996 tarihinden icra takibine girişilen 9.9.1 996 tarihine kadar işlemiş faiz yürütülmesi gerekirken 15.5.1996 tarihinde keşide edilen ihtar tarihinden itibaren işlemiş faiz yürütülmesi doğru olmadığı gibi anılan tarihte T.C. Merkez Bankası'nca kısa vadeli kredilere uygulanan reeskont faiz oranının %57 olduğu gözetilmeyerek %79 oranında faize hükmedilmesi ve işlemiş faize faiz yürütülmesine sebebiyet verecek şekilde BK. 104/son maddesine aykırı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozma nedeni sayılmıştır.
3- İİK. 67/2. md. hükmünce, itirazın iptali davası sonucu borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne görü hükmolunan meblağnın %40'ından aşağı olmamak üzere uygun bir tazminatla mahkum edilir. Kanun, inkar tazminatının azami miktarı için bir sınır koymamıştır. Alacaklı, borçlunun itirazı üzerine uğramış olduğu zararın daha yüksek olduğunu iddia ederek %60 oranında inkar tazminatı istemiş ve mahkemece bu yolda hüküm tesis edilmiş ise de davacı alacaklı itiraz üzerine uğradığı zararın %40'dan daha fazla olduğunu isbat edemediğinden hiç bir gerekçe gösterilmeksizin yasanın öngördüğü azami had aşılarak %60 oranında inkar tazminatına hükmedilmiş olması da bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç: Yukarda (1.) bendde yazılı nedenlerle davalı nın diğer temyiz itirazlarının reddine, (2.) ve (3.) bendlerde gösterilen nedenlerle hükmün temyiz peşin harcının temyiz eden davalıya geri verilmesine, 5.4.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.