 |
T.C.
YARGITAY
3. Hukuk Dairesi
E. 1997/4270
K. 1997/4948
T. 15.5.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
KİRA SÖZLEŞMESİNİN FESHİ
KİRA PARASININ GÜNÜN KOŞULLARINA GÖRE İNDİRİMİ
KARAR ÖZETİ : Kira parasının, objektif kriterler ve Yargıtay içtihatları gereğince, Medeni Kanunun 2. maddesinde sözü edilen dürüstlük kurallarına aykırı düşecek biçimde aşırı olduğu ileri sürülüp tesbit edildiği takdirde, kiracının; akdin bitiminde kira tesbiti davası açabileceği gibi, akdin sona ermesinden önce de sözleşmenin bedele ilişkin hükümlerinin günün koşullarına göre değiştirilmesini görevli mahkemeden isteyebilir.
(743 s. MK. m. 2)
(818 s. BK. m. 264)
Dava dilekçesinde, kira sözleşmesinin feshi, masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece, davanın kabulü cihetine gidilmiş; hüküm, davacı ve davalı Nur vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı taraf; davalılar ile yaptığı 1.1.1993 başlangıç tarihli kira sözleşmelerine göre (5) yıl süre ile aylık (5.000) Dolara bitişik iki taşınmazı kiraladığını, ancak dövizin 1994-Nisan ayındaki TL. karşısında aşırı değer kazanması (nedeniyle) kiracılığı çekilmez hale getirdiğini ileri sürüp, 3.10.1994 tarihli ihtarla 31.12.1994 tarihinden itibaren kira akdini feshettiğini davalılara bildirdiğini beyanla, Borçlar Kanununun 264. maddesi gereğince, (6) aylık kira bedelini tazminat olarak ödemek kaydıyla kira akidlerinin feshini talep etmiştir.
Davalılar ise; davacının kiranın uyarlanması davası açtığını beyanla, kira bedelinin yüksekliğini ileri sürerek akdin feshini isteyemeyeceğini savunup, davanın reddini istemişlerdir.
Mahkemece; dahili davalının icra tetkik merciinde açtığı itirazın iptali ve tahliye davası sonucunda 10.6.1996 tarihinde Yargıtay'ca onanan karara göre davacı bankanın tahliyesine karar verildiği, kiracılığın bu tarihe kadar devam ettiği, ihtiyati tedbir kararı nedeni ile 1.2.1996 tarihinden itibaren kira ödenmediği hususu belirtilerek, kira bedeli tutarı (11.025) Dolar ile Borçlar Kanununun 264. maddesi gereğince (6) aylık kira bedeli tazminatı tutarı (13.230) Doların davalı Nur'a ödenmesine karar verilmiştir.
Sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak:
1- Davada, davalı Nur'un bu yönde bir talebi olmadığı halde, lehine kira alacağına hükmedilmesi doğru görülmemiştir.
2- Davada, kira parasının günün ekonomik koşulları karşısında aşırı derecede yüksek olduğu ileri sürülüp, kira sözleşmesinin çekilmez hal aldığından bahisle kira akdinin feshi istenilmiştir.
Kira parasının (aşırı miktarda fazlalığı) hususu, Borçlar Kanununun 264. maddesinde hükme bağlanan "akdin icrasını tahammül edilmez hale getiren sebepler" arasında sayılmamıştır. O nedenle, bu husus tek başına, akdin feshini haklı kılan neden olarak kabul edilemez.
Kira parasının, objektif kriterler ve Yargıtay içtihatları gereğince Medeni Kanunun 2. maddesinde sözü edilen dürüstlük kurallarına aykırı düşecek biçimde aşırı olduğu ileri sürülüp tesbit edildiği takdirde, kiracının akdin bitiminde kira tesbiti davası açabileceği gibi, akdin sona ermesinden önce de sözleşmenin bedele ilişkin hükümlerinin günün koşullarına göre değiştirilmesini görevli mahkemeden istemeye hakkı bulunmaktadır. Kaldı ki, davalıların cevabından "sözleşmenin bedele ilişkin hükümlerinin günün koşullarına uyarlanması" davasının davacı tarafından açılmış olduğu anlaşılmaktadır. Yargıtay'ın yerleşmiş içtihatlarına göre, bu suretle düzeltme mümkün olan hallerde kira akdinin feshi istenemez.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 15.5.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.