 |
T.C.
YARGITAY
3. Hukuk Dairesi
Esas No : 1997/2275
Karar No : 1997/2866
Tarih : 20.03.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Dava dilekçesinde kira parasının 1.9.1996 gününden başlayarak yıllık 1.820.690.000 lira olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile yıllık kira parasının 213.018.450 lira olarak tesbiti cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminim süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki btün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
KARAR : Davalı; 1.9.1995 başlangıç tarihli ve 10 yıl süreli kira sözleşmesine göre dava konusu yerde kiracıdır. Kira sözleşmesine göre kira parası iki yılda bir %30 arttrmalı ve peşin ödemelidir.
Davacı tarafın Asliye Hukuk Mahkemesinde açmış olduğu dava sonucuda kira parası uyarlama yolu ile 1.9.1993-31.8.1995 dönemi için aylık 7.633.587 olarak tesbit edilmiştir.
Yine Asliye Hukuk Mahkemesinden 1.9.1995-31.8.1996 dönemi için açılan dava bir kere uyarlamadan sonra katlanılması mümkün olmayan yeni değişiklikler olmadığı gerekçesi ile red edilmiştir.
Davada, 10 yıllık süre bittikden sonra başlayan 1.9.1996 tarihinin kira parasının tesbiti istenilmektedir.
Davalı taraf; %65 oranında arttırma yaparak aylık 17.213.000 liranın uygun olduğu belirtmiştir.
Mahkemece; önceki dönem yıllık 129.103.450 lira ödenmekte olan miktar %65 oranında arttırılarak kira parası tesbit edilmiştir.
Uyarlara, dava dosyası incelendiğinde 1.9.1993 tarihinde başlayan dönem kira parasının 18.11.1964 tarih ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararı doğrultusunda hak ve nesafet ilkesine göre tesbit yapılmadığı anlaşılmaktadır. 1.9.1993 tarihinde boş olarak aylık 25.000.000 lira kira getirebilecek olan yerin taraflar arasındaki sözleşme .... ve bozulan yarar dengesi gözetilerek aylık 7.633.690 liraya uyarlanmıştır. Tesbit edilen kira parası sözleşme gereği iki yıl için uygulanmıştır. Yine sözleşme gereği davalı taraf 1.9.1996 tarihinde başlayan dönem için %30 oranında arttırm yaparak ödemesi bulunmuştur.
Dava konusu 1.9.1996 tarihinde başlayan dönemde 10 yıllık sözleşme süresi tamamlanmıştır.
O halde;
18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararına göre yeni dönem kira parası hakim tarafından hak ve nesafet kurallarına göre takdir edilmesi gerekmektedir.
Bunun için öncelikle dava konusu yerin yeniden kiralanması halinde getirebileceği kira parası bilirkişiler tarafından belirlenmelidir. Böyle bir belirleme yapılırken öncelikle benzer yerlerin kira sözleşmeleri getirilmeli, dava konusu yer ile ayrı ayrı karşılaştırılmalı, kira parasına etki eden hususlar üzerinde de ayrıca durulmalıdır.
Dava konusu yerin yukarıda açıklandığı üzere getirebileceği kira parası usulünce saptandıktan sonra bu husus dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafet kurallarına göre hakimce bir kira parası takdir edilmelidir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine 20.3.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.