 |
T.C.
YARGITAY
3. Hukuk Dairesi
Esas No : 1996/8938
Karar No : 1996/10039
Tarih : 30.9.1996
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Dava dilekçesinde kira parasının 15.5.1996 gününden başlayarak aylık 30.000.000 lira olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile aylık kira parasının 32.778.240 lira olarak tesbiti cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
YARGITAY KARARI
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Yargıtay'ın Yerleşmiş uygulamalarına göre kural olarak taraflar arasındaki ilk kira sözleşmesini takip eden 3 dönem boyunca yeni dönem kira parası toptan eşya fiat endeksindeki %65 ile sınırlı olmak kaydıyla artış oranı dikkate alınarak hesap edilir. Dava konusu taşınmazla ilgili kira sözleşmesi 25.6.1993 tarihinde 3 yıl süreli olarak yapılmış ve sözleşmede kira parasının toptan eşya fiyat endeksinin altında bir oran %60 nisbetinde arttırılacağı kararlaştırılmıştır.
Bu nedenle sözleşmenin 3 yıl süreli olarak yapılmış olması ve sözleşmede artış oranının Yargıtay'ın Yerleşmiş uygulamalarında kabul edilen artış oranının altında bir nisbetin kararlaştırılması özel neden olarak kabul edilerek yeni dönem kira parası 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararına göre hak ve nesafet kuralları gereğince tesbit edilmelidir.
Bunun için öncelikle dava konusu yerin yeniden kiralanması halinde getirebileceği kira parası bilirkişiler tarafından belirlenmelidir. Böyle bir belirleme yapılırken öncelikle benzer yerlerin kira sözleşmeleri incelenmeli dava konusu yer ile ayrı ayrı karşılaştırılmalı, kira parasına etki eden hususlar üzerinde de ayrıca durulmalıdır.
Dava konusu yerin yukarıda açıklandığı üzere getirebileceği kira parası usulünce saptandıktan sonra bu husus dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafet kurallarına göre hakimce bir kira parası takdir edilmelidir.
Kabul şekline göre de, davalının yeni dönemde stopaj ve fon kesintileri hariç "net" 32.000.000 lira kira parası ödediği anlaşılmaktadır. Mahkemece davalının ödemekte olduğu kira parasından (32.000.000) lira net kira parasının bürütü 44.137.931 lira olmaktadır) düşük olacak şekilde bir kira parasının hüküm altına alınması da doğru görülmemiştir.)
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine 30.9.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.