 |
T.C.
YARGITAY
3. Hukuk Dairesi
E. 1996/4389
K. 1996/5280
T. 6.5.1996
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
NİŞANIN BOZULMASI
HEDİYELERİN GERİ VERİLMESİ
YEMİN DELİLİ
KARAR ÖZETİ : 1- Davalı, davacıların, dilekçelerinde belirtilen eş-yalan nişan bozulduktan sonra aynen geri verdiğini savunmuş olup bu durumda ispat yükü davalıya geçmektedir. Davalı delil dilekçesinde, her türlü delil denilmekle yemin deliline de dayanmış olduğu gözetilerek, davalının davacıya bu hususta bir yemin teklif hususu hatırlatılarak, sonuca göre karar verilmesi gerekir.
2- Medeni Kanunun 86/2. maddesi uyarınca nişanın bozulması nedeni ile hediyelerin aynen, mevcut değil ise, karşılığı sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri verilir. Kural olarak; giyinilmekle, kullanılmakla eskiyen ve tüketilen eşyaların geri verilmesine karar verilemez. Mahkemece bu husus incelenmeden bilirkişi raporunda belirtilen eşyaların tümünün geri verilmesine karar verilmesi doğru değildir.
(743 s. MK. m. 86/2)
Dava dilekçesinde, nişanın bozulması nedeni ile davalı tarafa verilen ve nitelikleri belirtilen hediyelerin aynen iadesi, bulunmadıkları takdirde bedelleri olan 37.950.000 liranın faizi ile davalıdan tahsili istenilmiştir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği düşünüldü:
1- Davalı, davacıların dilekçelerinde belirtilen eşyaları nişan bozulduktan sonra, aynen iade ettiğini savunmaktadır. Bu durumda ispat yükü davalı tarafa geçmiştir. Davalının 25.11.1994 tarihli delil dilekçesinin 5. Bendinde -diğer yasal her türlü deliller- denilmek suretiyle zimmen yemin deliline de dayanmış olduğu gözetilerek, davalının davacıya bu hususta bir yemin teklifi hakkı bulunduğunun hatırlatılması, sonucuna göre işlem ve değerlendirme yapılması gerekir.
2- Nişan hediyelerinin iadesi esas itibariyle nedensiz zenginleşme hukukuna tabidir. Özel bir nedensiz zenginleşme hükmü olarak kabul edilmekte olan Medeni Kanun 86/2'de, (hediye, aynen iade edilir) denilmektedir. Buna göre de iade, hediyeyi verenin mal varlığında olan noksana göre değil, özellikle alanın malvarlığında iade zamanında mevcut olan fazlalığa göre belirlenir. Bu nedenle kural olarak; giyinilmekle, kullanılmakla eskiyen ve tüketilen eşyaların iadesine karar verilemez. Mahkemece bu husus incelenmeksizin bilirkişi raporunda belirtilen eşyaların tümünün iadesine karar verilmesi de doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda 1 ve 2. bentlerde açıklanan nedenlerle, usul ve yasaya aykırı olan hüküm bozulmalıdır.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK. nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6.5.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.