 |
T.C.
YARGITAY
3. Hukuk Dairesi
Esas No : 1996/2551
Karar No : 1996/3422
Tarih : 14.3.1996
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
ÖZETİ : -Kira parasının tespiti
-Tarafların serbest iradesi ile kararlaştırdıkları kira parası o dönemin olağan rayicine uygun olduğu kabul edilmelidir.
12.12.90 gün 521/627 sayılı HGK.kararına göre kiranın belli oranda artırılacağına ilişkin şart yenilenen ilk dönemde tarafları bağlar.
-%65 oranında artırılarak tespiti gerekir.
Dava dilekçesinde kira parasının 15.1.1995 gününden başlayarak aylık 8.000.000 lira olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile aylık kira parasının 4.500.000 lira olarak tesbiti cihetine gidilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
YARGITAY KARARI
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davalı, dava konusu yerde 15.1.1993 tarihinden bu tarafa kiracıdır.
Davada, 15.1.1995 tarihinde başlayan dönem kira parasının tesbiti istenilmiştir.
Mahkemece hak ve nesafet uygulamasına göre kira parası tesbit edilmiştir.
Tarafların her türlü etken dışında ve serbest iradesi ile yaptıkları kira sözleşmesinde belirlendikleri (kararlaştırdıkları) kira parasının aksi iddia edilip kanıtlanmadıkça o dönemin olağan rayicine uygun olduğu kabul edilmelidir.
Kira sözleşmesinin özel bölümlerine göre kira parasının belli oranda arttırılacağına dair şart Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 12.12.1990 tarih ve 527/627 sayılı kararına göre yenilenen ilk dönemde tarafları bağlar.
Şartlar değişmediği ve özel gelişmelerin varlığı iddia ve ispat edilmedikçe kira sözleşmesinde olağan rayice uygun olarak kararlaştırılan kira parasına yenilenen ilk dönem için sözleşmedeki orana göre arttırma yapıldıktan sonra T.E.F.Endeksi artış oranının (T.E.F.E. %65'i aştığı dönemde %65 ile sınırlı olarak) iki yıl için (ard arda iki defa) arttırımı esas alınarak bulunacak kira parasının o dönemin hak ve nesafet kurallarına uygun ve aşırı olmayan bir kira parası olduğu ilke olarak kabul edilmeli ve ona göre uygulama yapılmalıdır. Bundan sonra ise yeniden hak ve nesafete uygun kira parası tesbit edilecektir.
Dava konusu olayda kira sözleşmesi bitim tarihinden itibaren üç yıl geçmediğine göre bu sözü edilen yönteme göre kira parası tesbit edilmelidir.
Davalının artırdığı miktarda dikkate alınmalıdır.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine 14.3.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.