 |
T.C.
YARGITAY
3. Hukuk Dairesi
E. 1995/6896
K. 1995/7387
T. 12.6.1995
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
KİRA PARASININ TESBİTİ
TOPTAN EŞYA FİYAT ENDEKSLERİ
ENDEKSİN ÜÇ KEZ ARTIRIMI
HAK VE NESAFET KURALLARI
KARAR ÖZETİ: Toptan eşya fiyat endeksinin üç kez artırımının esas alınmasından sonraki dönemlerde, yörede ve sosyo-ekonomik alanlarda değişiklikler olabileceğinin getirebileceği kira parası, bilirkişi incelemesi yaptırılarak hak ve nesafete göre belirlenmelidir.
(YİBK., 18.11.1964 gün ve 214 s.)
Dava dilekçesinde, kira parasının 1.8.1994 gününden başlayarak aylık 32.800.000 lira olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile aylık kira parasının 30.030.000 lira olarak tesbiti cihetine gidilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği düşünüldü:
1.8.1994 tarihinde başlayan dönem kira parasının mahkemeden tesbiti istenilmiştir.
Mahkemece, toptan eşya fiyat endeksi uygulanmasına göre kira parası artırılarak tespit edilmiştir.
Dava dosyası incelendiğinde, hak ve nesafet uygulanmasına göre kira parasının .1.8.1989 tarihinde tesbit edildiği, o tarihten bu yana dört yıl geçtiği anlaşılmaktadır. Tesbiti istenilen dönem, beşinci dönem olmaktadır.
Ülkede; mevcut enflasyon, talebin arzın üzerinde oluşu, kente yoğun göç gibi nedenlerle taşınmaz kiralarının sürekli olarak arttığı bilinen bir gerçektir. Bu nedenlerle, toptan eşya fiyat endeksinin üç kez arttırımı esas alınmasından sonraki dönemlerde, yörede ve sosyo-ekonomik alanlarda değişiklikler olabileceğinin kabulü ile yeniden mahalinde inceleme yapılmalı, bu inceleme sonucuna göre 18.11.1964 tarih ve 2/4 sayılı YİBK. gözönünde tutularak, hakimce hak ve nesafete göre uygun bir kira parası takdir edilmelidir.
Bunun için, dava konusu yerin yeniden kiralanması halinde getirebileceği kira parası bilirkişiler tarafından belirlenmelidir. Böyle bir belirleme yapılırken, benzer yerlerin kira sözleşmeleri incelenmeli, dava konusu yer ile ayrı ayrı karşılaştırılmalı, kira parasına etki eden hususlar üzerinde de ayrıca durulmalıdır.
Dava konusu yerin yukarıda açıklandığı üzere, serbest koşullarda getirebileceği kira parası usulünce saptandıktan sonra bu kira parası dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafet kurallarına göre hakimce bir kira parası takdir edilmelidir.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 12.6.1995 gününde oybirliğiyle karar verildi.