 |
T.C.
YARGITAY
3. Hukuk Dairesi
E. 1995/1941
K. 1995/1871
T. 16.2.1995
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
MUTAD NİŞAN HEDİYELERİ
HEDİYE KONUSUNDA BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ
MANEVİ TAZMİNAT
KARAR ÖZETİ: Nişanlının, başkası ile kaçması üzerine; hediyelerin aynen veya nakden iadesi, nişan 1sebebiyle yapılan masrafların tahsili ve manevi tazminat talep edildiği davalarda, tarafların sosyal ve ekonomik durumlarının araştırılması gerekir.
Bilirkişi incelemesi yaptırılarak, tarafların sosyo-ekonomik durumlarına, yöredeki örf ve adete göre mutad dışı olduğu belirlenen hediyelerin, aynen veya nakden iadesi mümkündür. Ancak,giymekle eskiyen, kullanmakla tükenen eşyaların iadesi istenemez
(743 s. MK. m. 84, 85,86)
(818s. BK.m.61,63)
Dava dilekçesinde, nişan hediyelerinin aynen iadesi veya bedellerini faizinin ve 50.000.000 lira manevi tazminatın faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü cihetin gidilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği düşünüldü:
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Davacı; davalının nişanlılık sırasında başkası ile kaçması nedeniyle nişanın bozulduğunu ileri sürerek, davalıya takılan ziynet eşyaları, giysi vb. hediyelerin aynen ya da bedellerinin ve nişan nedeniyle yapılan masrafları işlemiş faizleriyle, ayrıca 50.000.000 lira manevi tazminatın davalı tarafta tahsilini, fazlaya ilişkin hakların saklı tutulmasını istemiş; mahkemece, ziynet ve eşyalardan dolayı 26.550.000 lira, manevi tazminat olarak da 15.000.000 liranın davalıdan alınıp davacıya verilmesine karar verilmiştir.
MK.nun 85. maddesine göre, 'bir taraf kendi kusuru olmaksızın nişan bozulmasından şahsen fahiş, bir surette mutazarrır olmuş ise, hakim onumanevi zararının giderilmesi için münasip bir tazminata hükmedebilir.
MK.nun 86. maddesine, göre ise, nişanın bozulması halinde nişan verilmiş olan mutad dışı hediye1er geri istenebilir.
Hediye aynen mevcut değilse; karşılığı, sebepsiz zenginleşme kurallarına göre iade edilir. Giyilmekle eskiyen, kullanmakla tükenen şeylerin iadesi istenemez.
Buna göre; hem hediyeler, hem de manevi tazminat yönünden öncelikle tarafların sosyal ve ekonomik durumlarının araştırılması, manevi tazminat miktarını tayinde tarafların sosyal ve ekonomik durumlarının nazara alınması, hediyelerin nitelik ve niceliklerine göre bu konuda uzman bir bilirkişi marifetiyle dava tarihindeki değerlerinin belirlenmesi, ondan sonra nişanlıların bulundukları yöredeki ön ve adeti bilen bir bilirkişi marifetiyle de; tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına ve ört ve adete göre dava konusu ziynet eşyalarından hangilerinin mutad dışı olduğunun belirlenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, herhangi bir araştırma yapılmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi; kabule göre de, giyim eşyası ve makyaj takımının da iadesine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz,temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün, HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 16.2.1995 gününde oybirliğiyle karar verildi.