 |
T.C.
YARGITAY
3. Hukuk Dairesi
E. 1993/4929
K. 1993/15334
T. 30.9.1993
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
KİRA PARASININ TESBİTİ
(Benzer kira sözleşmeleri)
HAK VE NESAFET KURALLARI
KARAR ÖZETİ :18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararına göre, yeni dönem kira parası hüküm tarafından hak ve nesafet kurallarına göre takdir edilir.
Bunun için öncelikle, dava konusu yerin yeniden kiralanması halinde getirebileceği kira parası bilirkişi tarafından belirlenmelidir. Böyle bir belirleme yapılırken öncelikle benzer yerlerin kira sözleşmeleri getirtilmeli, dava konusu yer ile ayrı ayrı karşılaştırılmalı, kira parasına etki eden hususlar üzerinde de ayrıca durulmalıdır.
(6570 s. GKK. m. 11)
(YİBK., 18.11.1964 gün ve 2/4 s.)
Dava dilekçesinde, kira parasının 5.12.1992 gününden başlayarak aylık 1.500.000 lira olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile aylık kira parasının 1.200.000 lira olarak tesbiti cihetine gidilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği düşünüldü:
18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararına göre, yeni dönem kira parasının hakim tarafından hak ve nesafet kurallarına göre takdir edilmesi gerekmektedir.
Bunun için öncelikle, dava konusu yerin yeniden kiralanması halinde getirebileceği kira parası bilirkişi tarafından belirlenmelidir. Böyle bir belirleme yapılırken öncelikle benzer yerlerin kira sözleşmeleri getirtilmeli, dava konusu yer ile ayrı ayrı karşılaştırılmalı, kira parasına etki eden hususlar üzerinde de ayrıca durulmalıdır.
Dava konusu yerin yukarıda açıklandığı üzere getirebileceği kira parası usulünce saptandıktan sonra bu husus dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafet kurallarına göre h~kimce bir kira parası takdir edilmelidir.
Genel ifadeli ve hükme esas alınamayacak derecede yetersiz bir bilirkişi raporuna dayanılarak hüküm kurulamaz.
Kabule göre de;
Mahkemece dava konusu yerin boşalması ve yeniden kiralanması halinde getirebileceği kira parasına hükedilmiştir.
Böyle bir uygulama 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararına ve orada belirlenen hak ve nesafet ilkesine aykırı olur. Zira, HGK.nun 21.3.1990 gün ve 13/193 sayılı kararında da açıklandığı üzere 6570 sayılı Yasanın 11. maddesi gereğince kira sözleşmesi yıldan yıla yenilenmekte olduğundan taşınmazın boş olduğu faiz ve kabul edilerek sonuca gidilemez. Bu nedenle kiralananın boş olarak kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira parasına eşit olacak şekilde veya bunun çok yakınına ulaşan bir kira parasına hükmedilmemek gerekir.
Bu durumda, mahkemece yapılacak iş; benzer kira sözleşmeleri ile gerekli karşılaştırma yapılmak suretiyle dava konusu yerin yeniden kiralanması halinde getirebileceği kira parası bilirkişiler eliyle belirlendikten sonra, bu kira parası da dikkate alınmakla birlikte hak ve nesafete uygun bir kira parasına hükmetmekten ibaret olmalıdır.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), peşin ödediği temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 30.9.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.