 |
T.C.
YARGITAY
3. Hukuk Dairesi
E: 1990/4578
K: 1991/524
T: 28.01.1991
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Ilgaz Sulh Hukuk Hakimliği'nden verilen 26.2.1988 tarih ve 1988/3-4 sayılı kararın temyiz edilmemekle kesinleşmesi ve yürürlükteki kanuna aykırı olduğu iddiasıyle C. Başsavcılığı'nın 13.10.1989 gün ve H. 31 sayılı yazılarıyle kanun yararına temyiz edilerek, bozulmasının istenmesi üzerine gereği düşünüldü:
KARAR : Davacı, hasımsız olarak açtığı bu davada, annesinin bakıma nmuhtaç olduğunun ve kendisinin ona bakmakla yükümlü olduğunun tesbitini istemiştir.
Genel olarak, tesbit davası açılabilmesi için eda davasının açılma olanağının henüz bulunmaması ve ayrıca hükmen tesbiti istenen hususun davacıya işlerliği olan bir hukuki yarar sağlanması gereklidir.
Tesbit davası, eda davasının öncüsüdür. O nedenle tesbit davası için görevli mahkeme, öncüsü olduğu eda davasına bakacak olan mahkemedir. Öğretmen olan davacının bu davcayı bakıma muhtaç annesine bakmakla yükümlü olduğu gerekçesiyle başka bir görev yerine naklini sağlamak amacıyla açtığı anlaşılmaktadır. Bu şartların isbatı halinde davacının atanması sözkonusu ise, şartların varlığının atama işlemini yapacak mercii tarafından belirlenmesi esastır. İdari bir işleme konu olabilecek veya bir idari kararın alınmasına esas tutulacak konularda adli yargıya başvurulamaz. Kişinin atanması için gerekli şartları haiz olup olmadığı, atamayı yapacak idari merci tayin ve tesbit eder. HUMK.nun 7. maddesinin 1. fıkrasında da hükme bağlanmış olduğu üzer".. İdairi makamın.. görevine giren... bir iş kendisine arz olunan mahkeme" görevli olmadığına karar vermelidir.
Bazı durumlarda, tayini yapmakla görevli makam tarafından çıkarılan yönetmeliklerde, atama isteyen kişinin yakınının bakıma muhtaç olduğuna ve kendisinin de bu yakınına bakmakla yükümlü bulunduğuna ilişkin mahkeme kararı istenmiş olması, adli yargı yerini görevli kılmaz. Çünkü, anayasanın 142. maddesinde de hükme bağlanmış olduğu üzere HUMK.nun 1. maddesi uyarınca mahkemelerinin görevleri ancak kanunla belirlenir. Yönetmelik hükmüne dayanılarak mahkemelerinin görevleri ancak kanunla belirlenir. Yönetmelik hükmüne dayanılarak mahkeme kendisini görevli kabul edip davaya bakamaz.
Bu hukuksal durum karşısında istemin idari makamlarca tesbiti gereken bir husus olması nedeniyle dilekçenin görev yönünden reddi gerekirken tesbit kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan nedenlerle C. Başsavcılığının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün HUMK.nun 427. maddesi gereğince sonuca etkili olmamak kaydıyla kanun yararına BOZULMASINA,28.1.1991 gününde oybirliğiyle karar verildi.