Hukuki.NET

T.C.
YARGITAY
3. Hukuk Dairesi
E:1990/3964
K:1990/11449
T:25.12.1990

Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


 
  • KAMULAŞTIRMASIZ ELATMA
* ÖZET : 4.11.1983 tarih ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 38. maddesi,  kamulaştırmasız  elatma  nedeniyle  her  türlü  dava hakkının 20 yıl geçmekle  düşeceğini  ve  bu  sürenin  taşınmaza elkoyma tarihinde başlayacağını hükme  bağlamıştır. Sükutu hak süresi, zamanaşımı gibi kesilen  ve  yeniden  başlayan sürelerden olmadığı gibi bu sürenin maddi olayda gerçekleşip  gerçekleşmediğinin savunmadan bağımsız olarak mahkemece resen  araştırılması  ve  dikkate  alınması  gerekir.  Sükutu  hak  süresi, yasaya göre  elatma  tarihinden  itibaren  hesaplanacağı  için  taşınmazın  bu  tarihten  sonra  davacı tarafından iktisabı, sürenin  kesilmesine  ve  yeniden  başlamasına  neden olmaz.
(2942 s. Kamulaştırma K. m. 38)
 
Dava  dilekçesinde  kamulaştırmasız elatmadan doğan 253.620.000 lira tazminatın faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir.  Mahkemece,  davanın  kısmen kabulü ile 226.800.000 liranın tahsili cihetine gidilmiş; hüküm, iki taraf  vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin  süresi  içinde  olduğu  anlaşıldıktan  sonra  dosyadaki  bütün  kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Dava  konusu  taşınmazın  Hazine  adına  kayıtlı  iken üzerine lise binası yapıldığı ve daha sonra  vakıf  mütevellisi  tarafından  açılan  tapu  iptali davası sonucunda davacı idare adına 1982 yılında tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece,  2942  sayılı Kamulaştırma Kanununun 38. maddesinin uygulanması açısından taşınmaza okul yapılmak suretiyle elatıldığı  tarihin  saptanması  için  bir  araştırmaya girişilmiş  ise de, bu araştırma tamamlanmadan yargılamaya son verilmiş ve verilen kararın gerekçesinde 10.5.1956  tarih  ve  5/7  sayılı  Tevhidi  İçtihat  Kararına  dayanılarak  bedel davasında zamanaşımının  mevzubahis  olamayacağı  gerekçesiyle  davalının  bu  konudaki savunması da reddedilmiştir.
Oysa, 4.11.1983 tarih ve 2942 sayılı Kamulaştırma  Kanununun  38.  maddesi, kamulaştırmasız  elatma nedeniyle her türlü dava hakkının 20 yıl geçmekle düşeceğini ve bu sürenin taşınmaza elkoyma tarihinde başlayacağını hükme bağlamıştır.
Sükutu hak süresi, zamanaşımı gibi kesilen ve yeniden başlayan sürelerden olmadığı gibi bu  sürenin  maddi  olayda  gerçekleşip  gerçekleşmediğinin  savunmadan  bağımsız  olarak mahkemece  resen araştırılması ve dikkate alınması gerekir. Sükutu hak süresi yasaya göre elatma tarihinden itibaren  hesaplanacağı  için  taşınmazın  bu  tarihten  sonra  davacı tarafından iktisabı, sürenin kesilmesine ve yeniden başlamasına neden olmaz:
2942  sayılı  Kanunun yukarıda sözü edilen hükmü karşısında mahkemece dayanılan tevhidi içtihadın süre yönünden bir geçerliliği kalmadığı da açıktır.
Bütün bu  nedenlerle  taşınmaza  engeç  lise  binasının  yapılmaya  başlandığı  tarihte elatılmış  sayılacağı  kabul  edilerek,  bu  konudaki  kayıtlar  (proje,  onay  vs.) incelenerek ve gerektiğinde  lisenin  öğretime  başladığı  tarihler  belirlenip  bütün  bu olgulara dayanan ve gerekirse  şahit  beyanlarıyla  desteklenecek  elatma tarihi belirlenmeli ve sükutu hak süresi geçmediği  takdirde  ancak,  taşınmazın  elatma  tarihindeki  nitelikleri  dikkate  alınarak dava tarihindeki değeri belirlenip ona hükmedilmelidir.
Noksan inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Bu  itibarla,  yukarıda  açıklanan  esaslar  gözönünde  tutulmaksızın  yazılı  şekilde  hüküm tesisi  isabetsiz,  temyiz  itirazları  bu  nedenlerle  yerinde  olduğundan  kabulü  ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA) ve şimdilik diğer yönlerin incelenmesine yer olmadığına,  peşin  alınan  harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 25.12.1990 gününde oybirliği ile karar verildi.
 
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • [Sorumluluk hukuku] Dijital Sağlık ve Yasal Düzenlemeler: Bitkisel Ürünlerin Online Satışı 
  • 01.05.2025 13:12
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini