 |
T.C.
YARGITAY
3. Hukuk Dairesi
E: 1989/3340
K: 1989/6374
T: 11.07.1989
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- GENEL SU
- FAYDALI GEREKSİNİM
ÖZET: Genel sulardan herkesin faydalı gereksinimi kadar yararlanabileceği ilkesi gözönünde bulundurularak, yanlardan herbirinin suladığı araziye göre suyun kullanma biçimine ve miktarına ilişkin esaslar belirlenmelidir.
(743 s. MK. m. 679)
Dava dilekçesinde, suya vaki elatmanın önlenmesi istenilmiştir.Mahkemece, davanın reddi cihetine gidilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davalı Şevketiye Köyü'nün de, genel nitelikte olan bu sudan yararlanması gerektiğine dair mahkemece yapılan saptama yerindedir.
Ancak, mahkemece suyun eskiden olduğu gibi her iki köy tarafından kullanılmasına karar verildiğine göre bu kullanma biçimi saptanmadan uyuşmazlık çözümlenmiş sayılamaz.
Bilirkişi beyanları ve dosya kapsamından anlaşıldığına göre, taraflar, dava konusu suyu öteden beri kullanageldikleri halde sulu tarım yapılan arazinin artması nedeniyle kullanılan suyun da arttığı, bu nedenle bir tarafın diğerine tercih edilebilecek bir öncelik hakkı kalmamıştır. Genel sulardan herkesin faydalı ihtiyacı kadar yararlanabileceği ilkesi gözönünde bulundurulmak suretiyle mahkemece taraflardan her birinin suladığı araziye göre suyun kullanma biçimine ve miktarına ilişkin esaslar belirlenmelidir.
Bunun için, bilirkişi marifetiyle suyun debisi ile tarafların suladıkları arazi ve bu araziye yeterli su miktarları belirlenmeli; bu sudan yararlanan başka köy ve kişilerin de hakları dikkate alınarak suyun bölüşülmesine ilişkin bir rejim uygulanmalıdır. Suyun bu suretle ortak ve en faydalı şekilde kullanımını içeren düzenlemeler (kanal,set, boru gibi) ve gerekiyorsa bu düzenlemelerin yapılması için lüzumlu harcamalar faydalanma oranında taraflara yükletilmeli ya da durum böyle gerektirdiği takdirde her iki taraf götüreceği su için kendi harcamalarını yapması öngörülmelidir.
Temyiz üzerine Dairemize intikal eden dosyalar arasında, Bursa Asliye 4. Hukuk Mahkemesi'ne açılmış aynı sularla ilgili 1985/822 esasında kayıtlı bir dosya daha bulunduğu anlaşılmaktadır. Daha sağlıklı ve isabetli bir karara varabilmesi için 24.9.1985 tarihinde açılan ve sözü edilen davanın bu dava ile birleştirilmesi üzerinde de durulmalıdır. Bu suretle, yukarıda sözü edildiği üzere dava dışı olmakla beraber ihtilaflı sudan diğer yararlananların da menfaatlerinin, mahkemece verilecek kararda dikkate alınması sağlanmış olacaktır.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin ödediği temyiz harcının temyiz edene iadesine, 11.7.1989 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.