 |
T.C.
YARGITAY
3. Hukuk Dairesi
E:1988/3438
K:1988/8810
T:20.10.1988
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
* ECRİMİSİL
* GECEKONDU ARSALARI
* GÖREV
ÖZET : Elatanlarına (şagillerine) özgülenmeyen [tahsis edilmeyen) gecekonduların üzerinde bulundukları arsalar için ecrimisil söz konusu olur. Taşınmazın, 2981 sayılı Yasa kapsamında olup olmadığı konusundaki saptamayı yapmak adliye mahkemelerinin görevi dışındadır.
(2981 s. MAYK m. 18/d [3290 s. K.Ia Dğş.])
Dava dilekçesinde 242.466 lira ecrimisilin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile 137.142 liranın faiziyle birlikte tahsili cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği düşünüldü:
Davada, 25.12.1979-1.1.1984 tarihleri arasındaki süre için haksız işgal nedeniyle ecrimisil istenmiş olup mahkemece, 28.3.1985 tarihli tapu tahsis belgesine bağlanan 400 metrekarelik yer dışında kalan taşınmaz bölümü için ecrimisile hükmedilmiştir.
2981 sayılı Kanunun, 3291 sayılı Kanunla değişik 9. maddesinin (b) bendi hükmüne göre Hazine, belediye, il özel idarelerine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğü'nce idare edilen arsalar üzerine yapılan gecekonduların arsa bedelinin ilgili kuruluşa ödenmesi gerekmektedir. Aynı yasanın 10. maddesi uyarınca tapu tahsis belgesi verilmiş olsa bile bu bedelin ödenmesi zorunludur.
Anılan Yasanın değişik 18. maddesinin (d) bendinde her ne kadar yasa kapsamında kalan gecekondulara ecrimisil ve arsa kullanım bedeli tahakkuk ettirilmeyeceği kullanım bedelinin arsa bedeline dönüşeceği, diğer bir deyimle 9. maddenin (b) bendine göre ödenmesi gereken arsa bedellerine mahsup edileceği belirtilmiş ise de, bu hükümde sözü edilen gecekonduların haklarında tapu tahsis belgesi uygulaması yapılmış olan gecekondular oldukları açıktır. Şu hale göre, şagillerine tahsis edilmeyen ve tapu tahsis belgesi henüz verilmemiş gecekonduların üzerinde bulundukları arsalar için ecri misil sözkonusu olacaktır. Bu belirleme aynı zamanda, tapu tahsis belgesine konu olan gecekondu arsalarının, tapu tahsis belgesi verilinceye kadar geçen fuzuli işgal sürelerini de kapsar. Yani, bu taşınmazlar için tahsis belgesi veriliş tarihine kadar ecrimisil ödenmesi gerekir. 2981 sayılı Yasanın yukarıda sözü edilen değişik 18. maddesinin (d) bendi hükmü, belirtilen hukuki ve fiili nitelikleri bulunan taşınmazlar için açılan ecrimisil davalarına bakılarak sonucuna göre şartlar varsa ecrimisile hükmedilmesine engel olmaz. Anılan hükümler, ilgili dairelere hitap eden kuralları içermektedir. Mahkeme kararıyla saptanan ecrimisilin, sözü edilen (d) bendindeki hükme göre tabi tutulacağı işlem, tapu tahsis belgesi sahibi ile ilgili idare arasında bir uyuşmazlık konusu olduğu taktirde bunun çözümlenmesi ayrı bir uygulamayı gerektirir. Anılan (d) bendinde, ecrimisil davası açılamayacağı, ya da ecrimisile hükmedilemeyeceği konusunda bir hüküm yer almamaktadır. Esasen taşınmazın 2981 sayılı Yasa kapsamında olup olmadığı konusundaki saptamayı yapmak görevi de adliye mahkemelerinin görev alanına girmemektedir. Adliye mahkemesi, önüne getirilen ecrimisil davasının yasal koşulları içerip içermediğine bakarak sonucuna göre hüküm kurmakla görevlidir. Ecrimisil davalarında, Medeni Kanunun 908. maddesi uyarınca temel unsur davalının suiniyeti olduğu için 2981 sayılı Yasaya göre verilen tapu tahsis belgesi bu unsuru bertaraf eder nitelikte olup bu belgenin verildiği veya tahsisin yapıldığı tarihten sonraki süre için ecrimisile hükmedilemez ise de, bu tarihe kadarki haksız işgal için usulüne uygun olarak belirlenecek ecrimisile karar verilmesi gerekir. Bu suretle hükmedilecek ecrimisilin 18. maddesinin (d) bendi hükmü karşısında tahsil edilip edilemeyeceği ya da arsa bedeline dönüşüp dönüşmeyeceği, ecrimisil davasına bakan adliye mahkemesinin dikkate alması gereken bir unsur değildir.
Bu hukuki durum karşısında, mahkemece 2981 sayılı Yasanın 3290 sayılı Yasa ile değişik 18. maddesinin (d) bendine dayanarak ecrimisil istenen dönemden sonra tapu tahsis belgesine bağlanan 400 metrekarelik bölüm için davanın reddi doğru olmayıp, tapu tahsis belgesinin verildiği tarihe kadar geçen süredeki haksız işgal için bilirkişi marifetiyle tesbit edilecek ecrimisile hükmedilmesi gerekir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hüküm HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), 20.10.1988 gününde oybirliğiyle karar verildi.