 |
T.C.
YARGITAY
2. Hukuk Dairesi
Esas No : 1998/4842
Karar No : 1998/6521
Tarih : 27.5.1998
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
YABANCI UYRUKLU KARI KOCANIN TÜRK
MAHKEMESİNDE BOŞANMA DAVASI AÇMASI
YETKİLİ MAHKEME
KARAR ÖZETİ: Yabancı uyruklu karı koca Türk Mahkemesinde boşanma davası açabilirler. Açılacak davada kural olarak tarafların müşterek milli hukukları uygulanacaktır. Yargılamaya ilişkin sorunlar Hakimin kanununa tabidir.
Boşanma davası, davacının ikametgahı veya eşlerin davadan evvel son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesinde açılır. Davanın tarafları yabancı uyruklu olup, 2 seneyi aşkın Türkiye'de oturdukları anlaşıldığından, Mahkemece yetki itirazının reddine karar verilip, işin esasının incelenmesi gerekir.
(2675 s. MÖUHK.m.13, 27)
(743 s.MK.m.19,21)
(1086 s.HUMK.m.9/Son)
Taraflar arasındaki davanın yapılan mühakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Yabancı uyruklu karı koca Türk Mahkemesinde boşanma davası açabilirler. Açılacak davada kural olarak tarafların müşterek milli hukukları uygulanacaktır. (MÖHUK.13). Yabancı unsurlu davalarda, yargılamaya ilişkin sorunlar Hakimin kanununa tabidir. (Lex Forni). Bu kural devletin yargı organları yolu ile ülkesi üzerindeki hakimiyetini gösterir. Mahkemelerin yargılamayı kendi kurallarına göre yapması işin tabii sonucudur.
Mahkemenin yetkisine yönelik itiraz, ilk itirazlardandır. (HUMK.m.187/2). Bütün ilk itirazlarda olduğu gibi ileri sürülmesinin şekli, zamanı ve sonuçları bakımından Hakimin kanunu uygulanır. Türk mahkemesinin milletler arası yetkisini, iç hukukun yer itibariyle yetki kuralları tayin eder (MÖHUK.m.27). İkametgahın tesbitide yetkide olduğu gibi bir usul sorunudur. Bütün bunların esasa girişilmeden önce hadise şeklinde incelenip sonuçlandırılması gerekmektedir. (HUMK. m. 222-225).
Boşanma davası davacının ikametgahı veya eşlerin davadan evvel son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesinde açılır. (HUMK.m.9/son). Bu yetki kuralı kesin değildir. Kamu düzeni ile ilgisi bulunmamaktadır. (HGK.22.4.1998 gün ve 1998/2-276-297 sayılı kararı). Dava açan tercih hakkını kullanıp bu iki yetkili mahkemenin birinde boşanma davası açma imkanına sahiptir.
İkametgah yerleşme niyetiyle oturulan yerdir. (MK.m.19) Kadının ikametgahı kocanın ikametgahıdır. (MK.m.21) Bir kimsenin geçici olarak bir yerde oturması oranın ikametgahı olduğunu göstermez. Yabancıların geçici ikamet izni almış olmaları da ikametgah için yeterli sayılamaz.
Toplanan delillerden,. karı kocanın Alman uyruklu oldukları ikametgahlarını Türkiye'ye nakletmedikleri, ancak 1988 den 1991 senesine kadar aralıksız Kemer'de oturdukları, daha sonra davacının 2-3 ay süreli Almanya'ya gidip geldiği ve son bir yıl içinde de Kemer'e hiç uğramadığı anlaşılmaktadır. karı kocanın ikametgahlarının Kemer olmadığı açıktır. Ancak eşler son defa altı ay birlikte Kemer'de kalmışlardır. Kocanın kısa süreli, özel nedenlere dayalı olarak Kemer'den ayrılması yetkiye ilişkin dava şartlarını da ortadan kaldırmaz.
Bu açıklama karşısında dava Kemer'de isabetli olarak açılmıştır. Mahkemece yetki itirazının reddine karar verilip, işin esasının incelenmesi gerekirken, yasanın yorumunda ve delillerin değerlendirilmesinde yanılgıya düşülerek yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
Sonuç : Temyiz edilen hükmün gösterilen sebeble (BOZULMASINA), temyiz peşin harcın yatırana geri verilmesine, 27.5.1998 gününde oybirliğiyle karar verildi.