KARAR ÖZETİ: Medeni Kanunun 457. maddesinde yazılı koşulların oluşması, halinde muris mahfuz hisseli mirasçısını ölüme bağlı bir tasarruf ile mirastan ıskat edebilir. Iskat edilen kimsenin itirazı durumunda, ıskata sebep olarak gösterilen olayların doğruluğunu, bir ıskat sebebi gösterilmemişse böyle bir sebebin varlığını ispat külfeti ıskattan müstefit olan mirasçıya veya lehine vasiyet yapılan kimseye aittir. Bu beyyine, ikame edilmemiş ise müteveffanın arzuları, ıskatın sebebi hakkında aşikar bir hatanın neticesi olmadıkça, tasarruf nisabı miktarında infaz olunur.

 

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda, mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; evrak okunup, gereği görüşülüp düşünüldü:

Murisin, ölümünü düşünerek yapılmasını istediği hususları bir hukuki muamele ile bildirmesine, ölüme bağlı tasarruf denir.

 

Muris, Medeni Kanunun 457. maddesinde gösterilen şartların oluşması halinde, ölüme bağlı bir tasarruf ile mahfuz hisseli mirasçısını mirastan ıskat edebilir. "Miras hakkından ıskatın muteber olması için müteveffa tarafından ıskatı amir olan tasarruf la sebebin beyan edilmiş olması lazımdır. lskat edilen kimse tarafından itiraz vukuunda bu beyanın doğruluğunu ispat külfeti, ıskattan müstefit olan mirasçıya veya lehine vasiyet yapılan kimseye aittir. Bu beyine, ikame edilmemiş veya ıskatın sebebi beyan olunmamış ise müteveffanın arzuları, ıskatın sebebi hakkında aşikar bir hatanın neticesi olmadıkça, tasarruf nisabı miktarında infaz olunur" (MK. 459).

 

Görüldüğü gibi, ıskata itiraz davası, iki safhalı incelenen davalardandır. Öncelikle, ıskatı amir vasiyetnamede ıskat sebebinin gösterilip gösterilmediğine bakılır. lskat sebebi gösterilmiş ve bu sebepler Medeni Kanunun 457. maddesinde gösterilen nitelikte ise, ıskattan müstefit olanlar bu olgunun doğruluğunu ispat edeceklerdir. Eğer vasiyetnamede ıskat sebebi gösterilmemişse yine ıskat sebebi olabilecek bir olayın varlığını ıskattan müstefit olan ispat edecektir. İşte bu safhada davalı ıskat sebebini ispat edememiş ise davanın ikinci safhası başlar bu safhada dava bir tenkis davası gibi incelenir.

 

Tasarruf nisabını aşan ölüme bağlı tasarrufun müeyyidesi tenkisdir. Mahfuz hisselerinin baliğ olduğu miktarı alamayan mirasçılar tasarruf nisabını geçen teberrunun tenkisini dava edebilirler (MK. 502). Tenkis davasının mirasçı nasbedilen kimseye karşı açılmasında inceleme biçimi ile muayyen malın tasarrufuna karşı açılmasında inceleme şekli farklıdır. Özellikle vasiyetin konusu kıymetine noksan gelmeksizin taksimi kabil olmayan bir mal ise lehine vasiyet yapı lanın seçimlik hakkını gözetmek (MK. 506) ve 11.11.1994 tarih, 4/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararını uygulamak gerekir.

 

Buna karşılık, mirasçı nasbedilen kimse munisin külli halefidir. Miras açılmakla kanuni mirasçı gibi terekenin tümünün ya da belli bir payının sahihidir. Kanuni mirasçı gibi terekenin tamamen ya da belli payının mülkiyeti ona geçer. Bu durumda, nasbedilen mirasçıya karşı açılan tenkis davasında, Medeni Kanunun 506. maddesi uygulanamaz. Tenkis davasının kabulü halinde terekenin belli bir payının tenkisine karar vermek yeterlidir.

 

Davaya konu olan somut olayda, muris vasiyetnamesi ile mirastan ıskat tasarrufunda bulunmuş ve davalıyı mirasçı nasbetmiştir. Davalı, bir ıskat sebebi ortaya koymadığından mahkemece davacılara terekeden ¼'er pay vermek suretiyle, vasiyetnamenin 2/4 oranında tenkisi yönünde kurulan hüküm nasbedilen mirasçı aleyhine yapılacak tenkis hesabına uygundur. O halde, sonucu itibariyle doğru olan hükmün onanmasına karar vermek gerekmiştir.

 

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle temyiz olunan mahkeme hükmünün (ONANMASINA), harcın temyiz edene yükletilmesine, 18.5.1995 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972