 |
T.C.
YARGITAY
2. Hukuk Dairesi
E: 1992/12399
K: 1992/670
T: 27.01.1992
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Mahfuz hisselerini alamayan mirasçılar tasarruf nisabını tecavüz eden teberrunun tenkisini dava edebilirler (MK. 502). Tenkisin ne suretle yapılacağı Medeni Kanunun 503 ve müteakip maddelerinde açıklanmıştır. Tenkisin muayyen bir şeyde yapılması gerekli ise bunun ne suretle olacağıda MK.'nun 506. maddesinde kurala bağlanmıştır. Kıymetine noksan gelmeksizin taksimi kabil olmayan muayyen bir mal tenkise tabi olursa, lehtar dilerse tasarruf nisabı miktarını alır, dilerse tenkisi lazım gelen miktarını verip o malı talep eder.
Kanunda aynı zamanda birden çok mal hakkında yapılan tasarrufun tenkisi lazım gelirse ne suretle hareket edileceği noktasında bir açıklık yoktur. Miras hukukunun ana kuralları ve mahfuz hissenin amacından hareketle yorum zorunludur.
Miras mal varlığının ahfada intikali ile sosyal hayattaki gelişmede süreklilik amacı taşır. Böyle ilk başta aile korunmaktadır. Bu konudaki ferdiyetçi görüşler etkisi ile bir yandanda ölüme bağlı tasarruflarla kişiye malında muayyen ölçülerde hareket serbestisi tanınmıştır. Bu ölçüler içinde hedef, mamelekin aynen mirasçılara intikalidir. Sistem öncelikle mirasçıların terekeye dahil malları aynen almalarına yöneliktir. Hatta hukukun tamamlayıcısı niteliğinde örf ve adet ile ahlak kuralları dahi bu yönde gelişmiştir. Ecdattan intikal eden malları mümkün olduğunca, ahfada intikali yeğlenir. Muristen intikal eden mallar üzerinde dikkatsizce tasarruflar "miras yiyicilik" olarak tavsif edilip kınanır.
Diğer sosyal kurallar gibi Hukukta sosyal mutluluk içindir. Halkın tasvibini kazanmayan, onun hak duygusunu tatmin etmeyen bir yorum tarzının onu mutlu etmeyeceği açıktır.
Kanunda tasarrufa konu olan malların bir bütün halinde ele alınacağını gösterir en küçük bir emare dahi yoktur. Yargıtay Büyük Genel Kurulu 24.5.1985 günlü 2 - 5 sayılı, MK.'nun 612. maddesi ile ilgili İçtihadı Birleştirme Kararında terekeye dahil malların ayrı ayrı tasarrufa konu olabileceği görüşü benimsenmek suretiyle hak dengesinin kurulabileceğine işaret etmiştir.
Taksimin nasıl yapılacağı MK.'nun 602. maddelerinde düzenlenmiştir. Özellikle taşınmaz malın taksimi gerekli olduğunda her taşınmaz malın ayrı ayrı incelenmesi ve her birinin taksiminin olup olmadığının ayrı ayrı belirlenmesi gerekir (Yargıtay HGK.'nun 24.4.1957 günlü ve 29 - 25 sayılı 23.5.1973 günlü 688 - 437 sayılı). Bilindiği gibi taksimi mümkün olanlar taksim edilmekte, taksimi mümkün olmayan bir mal olursa yalnızca o mal satılıp bedeli bölüşülmektedir. Nitekim kanun vazıı terekeye dahil tüm mallar hakkında taksim davasını zorunlu kılan bir hükme kanunda yer vermemiş, düzenleme herbir mala yönelik olmuştur (MK. 591).
Tüm bu açıklamalardan tenkis davasına konu birden çok mal hakkında incelemenin ayrı ayrı yapılması, kıymetine noksan gelmeksizin taksimi kabil olmayanlar hakkında MK.'nun 506. maddesine istinaden lehtara tercih hakkının sorulması, taksimi kabil olanların ise aynen taksim suretiyle tenkisinin icrası gerektiği ortaya çıkmaktadır.
Mahkemece davaya konu taşınmaz mallardan bazılarının taksiminin mümkün olmaması sebebiyle tüm yönünden de MK.'nun 506. maddesi hükmü uyarınca nakten ödetmeye karar verilmesi doğru bulunmamış, davacı vekilinin karar düzeltme istemi bu sebeple yerinde görülmüştür.
SONUÇ: : Davacı tarafın karar düzeltme isteminin kabulü ile yukarıda tarih ve numarası yazılı onama kararının kaldırılmasına, hükmün açıklanan sebeple BOZULMASINA, duruşma için takdir olunan yüzbinlira vekalet ücretinin davalılardan alınıp davacılara verilmesine, 27.1.1992 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
|
