 |
T.C.
YARGITAY
2. Hukuk Dairesi
E. 1991/12180
K. 1991/16112
T. 26.12.1991
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
(Üyelikten ihracın kaldırılması)
ÖZET : Derneklerin işlemlerine ilişkin diğer organların kararları mutlak yetkili olan genel kurul kararına göre geçerlilik kazanır. Yargı denetimine tabi olan da dernek genel kurul kararlarıdır. Davacının genel kurula itiraz ederek incelenmesi yoluna gitmeden, disiplin kurulunun ihraca ilişkin kararına karşı açtığı davanın reddi doğrudur.
(743 s. MK. m. 58, 59, 68)
Salih ile Samsun Şehir Kulübü Derneği arasındaki üyelikten ihracın kaldırılması davasının yapılan muhakemesi sonunda, davanın reddine dair verilen hükmün temyizen mürafaa icrası suretiyle tetkiki davacı tarafından istenilmekle; dosyadaki bütün kağıtlar okunup, gereği görüşülüp düşünüldü:
Derneklerin bünyesinde meydana gelen uyuşmazlıkları kuşkusuz tüzüklerinde yazılı hükümlere göre çözülür. Tüzüklerinde hüküm bulunmayan hususlarda kanun hükümlerinin uygulanacağı tabiidir. Davalı dernek tüzüğünde disiplin kurulunun ihraç kararına karşı başvuru yeri açıklanmamıştır. Medeni Kanunun 59. maddesinde, "Cemiyet, kararlarını heyyeti umumiye halinde verir" denmek suretiyle son sözün genel kurula ait olduğu, dernek iradesinin genel kurulda oluşacağı açıklanmıştır. Dernek Genel Kurulunun bir takım yetkileri diğer organlara devri mümkündür. Medeni Kanunun 58. maddesinde yer alan üyelikten ihracın disiplin veya yönetim kuruluna devri de bu cümledendir. Ancak, genel kurul organlarını murakabe ve azil yetkisine (MK. 58) sahip olup, söz konusu yetki devrinin nisbi olduğu kuşkusuzdur.
Şu halde derneklerin işlemlerine ilişkin diğer organların kararları mutlak yetkili olan Genel Kurul kararına göre geçerlilik kazanır. Medeni Kanunun 68. maddesi uyarınca yargı denetimine tabi olan da dernek genel kurul kararlarıdır. Her ne kadar Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 1.12.1972 günlü 7221-6790 sayılı kararında disiplin kurulu kararlarına karşı da iptal davası açılabileceği kabul edilmiş ise de; Dairemizin 27.4.1967 günlü, 2305/2329 sayılı; 5.12.1975 günlü, 9024-9260 sayılı ve 13.51991 günlü, 4597-7857 sayılı kararlarında "asıl olan dernek uyuşmazlıklarının kendi içinde çözülmesidir..." Genel Kurula itiraz edilmeden yönetim kurulunun ihraç kararları aleyhine Mahkemeye başvurulamayacağından" denmek suretiyle dernek genel kurul kararlarına karşı dava açılabileceği diğer organların kararlarına karşı açılan davaların dinlenemeyeceği görüşü istikrar kazanmıştır.
Davacının Genel Kurula itiraz ederek incelenmesi yoluna gitmeden, disiplin kurulunun ihraca ilişkin kararına karşı açtığı davanın reddi açıklanan sebeplerle ve sonucu itibariyle doğru bulunmuştur.
SONUÇ : Davacının temyiz itirazlarının reddi ile sonucu itibariyle doğru olan hükmün (ONANMASINA), onama harcının temyiz edene yükletilmesine, 26.12.1991 tarihinde oybirliği ile karar verildi.