 |
T.C.
YARGITAY
2. Ceza Dairesi
Esas No: 1993/12848
Karar No: 1993/1086
Tarih: 01.02.1993
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Yetkili mercilerce verilen emirlere riayetsizlikten sanık Hilmi'nin yapılan yargılaması sonunda; mahkumiyetine dair, (Trabzon 1. Sulh Ceza Mahkemesi)nden verilen 28.4.1992 tarihli hükmün Yargıtay'ca incelenmesi sanık tarafından süresinde dilekçeyle istenmek ve dava evrakı C.Başsavcılığının 8.12.1992 tarihli tebliğnamesiyle Daireye gönderilmekle okunu, iş anlaşıldıktan sonra gereği düşünüldü:
KARAR : Sanığın eylemi, 12 k2.lık Likit petrol Gazı (LPG) tüpünün, 21.12.1991 tarihinde satış fiyatı 34.000 lira olduğu ve bu husus D.. LPG Şirketler Grubunun yazısında belirtildiği halde 45.000 liradan satmaktır.
79 sayılı Milli Korunma Suçlarının Affına, Milli Koruma Teşkilatı, Sermaye ve Fon Hesaplarının Tasfiyesine ve Bazı Hükümler İhdasına Dair Kanun 14.6.1989 gün ve 3571 sayılı Kanunun 15. maddesi ile değişik 5. maddesinin (a) fıkrasında; "ithalatçılar, rafineri ve dağıtım şirketleri ile akaryakıt bayileri, ham petrol ve petrol ürünlerinin fiyatlarını tesbitte serbesttirler". (b) fıkrasında; "Bakanlar Kurulu uluslararası piyasalardaki gelişmeleri de dikkate alarak gerektiğinde ham petrolün ve petrol ürünlerinin alım, satım ve dağıtımı ile ilgili esasları belirlemeye yetkilidir" hükümlerinin yer aldığı, 24 Haziran 1989 günlü Resmi Gazetede yayınlanan ve bu yasa hükmüne dayanılarak yürürlüğe konulan Bakanlar Kurulu'nun 89/14264 sayılı; "Hampetrol ve Petrol Ürünlerinin Alım, Satım ve Fiyatlandırma Esasları ile Akaryakıt Fiyat İstikrar Fonunun İşleyişi Hakkında Kararın 5. maddesinde; "Rafineri Şirketleri, rafineri gümrüksüz satış fiyatlarını serbest piyasa şartlarına göre belirler. Rafineriler belirlenen rafineri satış fiyatlarını Bakanlığa, ilgili Gümrüklere ve Dağıtım şirketlerine bildirirler" ve 8. maddesinde; "Dağıtım Şirketleri tarafından tesbit edilen petrol ürünleri mahalli satış fiyadları Bakanlığa ve Valiliklere bildirilir. Bildirilen fiyatların uygulamaları mülki ve mahalli idarelerce takip ve kontrol edilir" denildiği, bu düzenlemeler doğrultusunda, Enerji Ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 17.8.1991 gün ve 20963 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan tebliğin yürürlükten kaldırıldığı ve söz konusu tebliğde fiyat tesbit ve denetimi ile ilgili bir düzenlemeye yer verilmediği, keza 29.5.1990 gün ve 20532 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Tebliğin 6. maddesinde fiyat listesini görünür yere asmak ve sorulması halinde göstermek, 14/d maddesinde yetkili bayilerin tüketicilerden LPG tutarı dışında ilave bir bedel talep edilemiyeceğinden ibaret düzenlemeyle yetinildiği cihetle, mahalli perakende satış fiyatlarının özel hukuk hükümlerine tabi ve bu şekilde hareket eden Dağıtım Şirketleri tarafından tesbit edildiği, fiyatların tesbitindeki esasları belirleme dışında Devlet müdahalesi bulunmadığından, Bakanlar Kurulu, İlgili Bakanlar veya Yetkili mercilerce satış fiyatının tesbitinden söz edilemiyeceği keza mülki ve mahalli idarelerce mahalli perakende azami satış fiyatları uygulamalarının takibinin fiyata müdahale yetkisi içermediği, bu nedenle fazla fiyatla petrol ürünü satmanın hukuki yönden içerdiği sorumluluk ayrık olmak üzere Dağıtım Şirketi ile Bayii arasındaki hukuki ilişki çerçevesinde çözümlenebileceğinden sözleşmelerde bu yönden konulan kuralların harekete geçirilebileceği, nitekim dosyada bulunan D... LPG Şirketler Grubu'nun 24.12.1991 günlü Trabzon Valiliğine gönderdiği yazısında; "iliniz ve ilçelerinde 21.12.1991 tarihi itibariyle şirketimizin uygulayacağı LPT parekende satış fiyatları yazımız ekinde tarafınıza gönderilmektedir. Bilgilerinize arz olunur", denilmesi de fiyatlarının özel hukuk hükümlerine tabi dağıtım Şirketlerince tesbit edilip uygulandığını doğruladığı bu itibarla eylemde Dağıtım Şirketiyle bayi arasındaki sözleşmeden doğan sorumluluk ile mağdurun ödediği fazla miktar dolayısıyla hukuki yönden talep hakkı ayrık olmak üzere, TCK.'nun 526. maddesindeki suçun yasal unsurları bulunmadığı gibi aynı kanunun 401. maddesinin uygulama koşulları da oluşmadığı gözetilmeden yazılı şekilde hüküm tesisi,
Bozmayı gerektirmiş, sanığın temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan sair yönleri incelemeksizin hükmün bu sebeplerden dolayı (BOZULMASINA), 1.2.1993 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.