 |
T.C.
YARGITAY
2. Ceza Dairesi
E. 1992/7310
K. 1992/9180
T. 5.10.1992
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
YARDIM TOPLAMA KANUNUNA AYKIRI DAVRANMAK
KURBAN DERİSİ TOPLAMAK
ÖZET Kurban derisi toplama yetkisinin sadece vakfa (il ve ilçelerde kurulan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına) ait olduğu, diğer özel ve tüzel kişilerin bu yardımı toplamaları ve bundan yararlanmalarının mümkün olmadığı, 2860 sayılı Kanunun 6. maddesi uyarınca alınan yardım toplama izninin de, bu tür yardım toplamaya imkân vermeyeceği gözetilerek sanıkların eylemlerinin değerlendirilmesi ve hukuki durumlarının takdir ve tayini gerekirken kanun ve yönetmelik hükümlerine ve dosya münderecatına uymayan yazılı gerekçe ile beraat kararı verilmesi yasaya aykırıdır.
(2860 s. YTK. m. 6, 21, 22, 23, 29)
2860 sayılı Kanuna muhalefetten sanık Muammer, Yunus, Ramazan, Rasim ve Mehmet haklarında yapılan duruşma sonunda; tüm sanıkların da müsnet suçtan beaatlerine dair, (Şarkışla Sulh Ceza Mahkemesi)nden verilen 21.11.1991 tarihli hükmün Yargıtay'ca incelenmesi C. Savcısı tarafından süresinde dilekçeyle istenmek ve dava evrakı C. Başsavcılığının 23.6.1992 tarihli tebliğnamesiyle Daireye gönderilmekle okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği düşünüldü:
C...ilköğretim Okulu ve Öğrencilerini Koruma Derneği Başkanı ve Üyeleri olan sanıkların okul ihtiyaçlarının karşılanmasından bahisle 26.5.1990 tarihinde aldıkları karar üzerine toplam 50 adet kurban derisi toplayıp paraya çevirmek suretiyle 1.960.000 lira gelir elde ettikleri, dosyadaki belgeler ve sanıkların anlatımlarından anlaşılmaktadır.
23.6.1983 tarihli ve 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu yardım toplamaya yetkili kişi ve kuruluşları ve bunların hangi amaçla yardım toplayabileceklerini belirlemek, yardım toplanmasına, kullanılmasına ve denetlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla vazedilmiş olup 6. maddesiyle izin alma zorunluluğu getirmiş, 29. maddesinde (.. kanun hükümlerine aykırı olarak izinsiz yardım toplayanlar..) hakkında müeyyide Öngörmüştür.
Söz konusu Kanunun 5. Bölümünde (Kurban Derisi, Bağırsak Toplama ve Fitre ve Zekat Zarfı Dağıtma) şeklindeki yardım toplama faaliyeti düzenlenerek 21. madde de, (Kurban derisi, bağırsak, fitre ve zekat zarfı dağıtmak suretiyle yardım toplama yetkisi Türk Hava Kurumuna aittir) denilmek suretiyle bu yardım türünü belirli bir kuruma hasretmiş, 22 ve 23. maddeleriyle de toplama ve dağıtım esas ve usullerini belirlenmiş olup diğer özel ve tüzel kişileri yardım toplama konusu dışında tutmuş, bilahare 29.5.1986 tarihinde kabul edilen 3294 sayılı (Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu), amacını gerçekleştirmek için (Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları)nı oluşturup gelir kaynaklarına kurban derisi, bağırsak, fitre ve zekat zarfını katarak 2860 sayılı Kanunun 21-23. maddelerindeki hükümleri, 8. maddesinin (c) bendinde aktarmıştır.
Söz konusu bent, "Her nevi fitre, zekat, kurban derileri ve bağırsak yardımlarından, (bu bende göre elde edilecek nakdi ve ayni gelirin toplanması ve Türk Hava Kurumu, Türkiye Kızılay Derneği, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Diyanet Vakfı ile Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları arasında paylaştırılması Usul ve Esasları bir Yönetmelik ile düzenlenir) hükmünü taşımaktadır. Bu düzenleme 2860 sayılı Kanunun 21-23. maddeleri hükümleriyle aynı doğrultuda olup, tüm esaslarını korumuş, sadece yardım toplama yetkisini Türk Hava Kurumu'ndan Vakfa devretmiş, diğer özel ve tüzel kişilerin bu tür yardım toplayamayacakları, bu maksatla kendilerine izin verilemeyeceği ve yardım toplama izninin bunları kapsayamayacağı hususundaki ilkelerde bir değişiklik olmamıştır.
Nitekim, 3294 sayılı Kanunun 8. maddesi (c) bendindeki Yönetmeliğe yapılan atıf dolayısiyle 17 Temmuz 1986 gün ve 19167 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan (Yardım Toplama Kanununun Uygulama Esasları Hakkında Yönetmeliğin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Yönetmelik)le, (Yardım Toplama Kanununun Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelik)te 3294 sayılı Kanunun 8. maddesinin (c) bendi uyarınca gerekli düzenlemeler yapılmış, (Yetki) başlıklı 12. maddesi (Kurban derisi ve bağırsak, toplama ile fitre ve zekat zarfı dağıtmak suretiyle yardım toplama yetkisi il ve ilçelerde kurulan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına aittir. Kurban derisi ve bağırsak toplama ve fitre ve zekat zarfı dağıtmak suretiyle yardım toplama faaliyetleri bu Yönetmelikle belirlenen esaslar ve yukarıdaki fıkrada yer alan tesbit doğrultusunda mülki idare amirliğinin gözetim ve denetimi altında il ve ilçelerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarınca yürütülür) şeklinde ve bu ilke doğrultusunda değiştirilmiştir.
Bu itibarla, kurban derisi toplama yetkisinin, sadece Vakfa ait olduğu, diğer özel ve tüzel kişilerin bu yardımı toplamaları ve bundan yararlanmalarının mümkün olmadığı, 2860 sayılı Kanunun 6. maddesi uyarınca alınan yardım toplama izninin de, bu tür yardım toplamaya imkan vermeyeceği gözetilerek sanıkların eylemlerinin değerlendirilmesi ve hukuki durumlarının takdir ve tayini gerekirken Kanun ve Yönetmelik hükümlerine ve dosya içeriğine uymayan yazılı gerekçe ile beraat kararı verilmesi,
Bozmayı gerektirmiş, C. Savcısının temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebeplerden dolayı isteme aykırı olarak (BOZULMASINA), 5.10.1992 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.