T.C.

YARGITAY

21.Hukuk Dairesi

Başkanlığı

Esas              Karar

2002/8954     2003/11265

YARGITAY     İLAMI

 

Davacı, davalı tarafından 223.438.112 TL. ödeme emri tebliğ edildiğini, 506 sayılı Yasa, 657 sayılı Yasa ve 4447 sayılı Yasanın 4571 sayılı Yasayla değişik 46. maddesinin 3.fıkrası hükümlerine aykırı olarak düzenlenen SSK Sigorta Müdürlüğü'nün 8.2.2002 tarih ve 2002/396 sayılı 223.438.112 TL. tutarlı ödeme emrinin iptaline karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.

Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Enver Aktaş tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

KARAR

Dava, konusu yapılan uyuşmazlık, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Balıkesir ili Edremit ilçesi Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü nezdinde çalıştırılan  usta öğreticiler adına düzenlenen ücret bordrolarında işsizlik sigortası  primlerinin  kesilip kesilmemesi gerekliliği  hususunda toplanmaktadır.

2000 yılı 5. ay ile 2001 yılı 6. ay arası ödenen ücretlerden işsizlik sigortası primleri kesilmediği için SSK'ca  bu aylara ait ek prim tahakkuk ettirilmiş olup işyeri ile işyeri  üst düzey  yöneticisi müdür Hüseyin Zambak adına işsizlik sigortası primleri aslı ve gecikme zammı tutarı olarak 223.438.112 TL'lik ödeme emri  çıkarılmıştır.

Bu kuruluşta çalıştırılan usta öğreticiler bir kadroya bağlı olmaksızın  ek ders saati ücreti ödenerek geçici personel statüsünde çalıştırılmaktadırlar. Atanmaları 657. sayılı yasanın 89.maddesi ile yapılmış olup aldıkları ücretler okutulacak ders saati sayısına göre ilgili bakanlığın bütçesinden karşılanmaktadır.  Bakanlığın teklifi ve Bakanlar  Kurulu Kararı ile uygun nitelikleri bulunan kimseler arasından atanmaktadırlar.

Yine 657 sayılı yasanın 4. maddesinde T.C. dahilinde kamu kesiminde çalışanların  sınıflandırılması yapılmıştır. Memurlar, sözleşmeli personel,  geçici personel ve işçiler  olarak 4 kategoriye ayrılmaktadır. Usta öğreticiler 4. maddenin   c    fıkrasında  belirlenmiş   geçici     personel    statüsüne     dahil olmaktadırlar. Atanma şekilleri ve çalışma koşulları 4 c maddesi ile bu madde gereğince düzenlenen yönetmelikte ayrıntılı olarak anlatılmaktadır. Geçici personel 12 aydan daha kısa süreli ve ihtiyaç duyulan zaman kadar çalıştırılan  personeldir. Bu yapılanmadan ötürüdür ki ödenen ücretlerden işsizlik sigortası primlerinin kesilmesi çalışma sürelerinin belirsiz olması gibi nedenlerle sürekli çalıştırılan personellerden ayrı sınıflandırılmaktadırlar.

Usta öğreticilerin geçici personel olsalar da  ücretle çalıştırılıyor olmalarından ve hizmet akitlerinin varlığından ötürü 506 sayılı yasanın 2. maddesi kapsamına girecekleri düşünülmüş olsa da bu maddede anlatılan anlamda işverenleri ve hizmet akidleri yoktur. Doğrudan 506 sayılı yasanın 2. maddesi ile ilgilendirilemezler. Geçici süreli çalıştırıldıkları için de özlük hakları bakımından 5434 sayılı  Emekli Sandığı yasası kapsamına da dahil edilemeyeceklerdir. Ancak  ücretle çalıştırılan  bu kesimin sosyal güvenceden  yoksun bırakılmaması için ilgili Bakanlık bütçesinden karşılanan çalıştırıldığı ek ders saati karşılığı  kendilerine ödenen ücretlerden  SSK primi kesintisi yapılarak  SSK ile ilgilendirilmelerinde bir engel yoktur.

Asıl dava konusu yapılan husus, geçici personel olarak çalıştırılan usta öğreticilerin ücretlerinden işsizlik sigortası priminin kesilip kesilmeyeceği gerekliliğine gelindiğinde;  4447 sayılı Yasanın 46.maddesinin incelenmesi gerekmektedir. Bu Yasa 8.9.1999 tarihinde ilk yürürlüğe girdiği tarihteki şekli ile  işsizlik  sigortası  ödeneğinden  yararlanacak  olanların  506 sayılı Yasanın

2.maddesinde belirtilen sigortalılar ile aynı Yasanın geçici 20.maddesinde açıklanmış sandıklara tabi sigortalıları ilgilendirdiğini istisnaları ile birlikte sıralamakta olup 3.fıkrasında da kapsam dışında kalanları belirlemekte olup, 506 sayılı Yasa'nın 3.maddesine göre SSK'lı sayılmayanlar,  sosyal güvenlik kuruluşlarından yaşlılık aylığı alıp, sosyal güvenlik destek primi ödeyerek veya

ödemeksizin çalışanlar için işsizlik sigorta primi alınmayacağı hususu açıklanmaktadır. Ancak 4571 sayılı Yasa ile 3.fıkrasında değişiklik yapılmış olup yürürlüğe girdiği  1.4.2000 tarihinden itibaren  46.maddenin  3.fıkrasının  aldığı  son  şeklinde  ise  işsizlik sigortasından yararlandırılamayacak meslek gruplarının nitelendirilmesi daha net bir biçimde gösterilmiştir. Bu grup arasında “geçici personel” olarak çalıştırılanlar da geçmektedir. Artık bu şekli ile geçici personel statüsünde çalıştırılan ve  atanması 657 sayılı Yasa'nın 89.maddesine göre yapılmış olan ve usta öğretici olarak çalıştırılanların işsizlik sigortası kapsamında bulunmayacakları tereddüt oluşturmamaktadır. Bu husus böyle belirlendikten sonra işsizlik sigortası primlerini, çalışanların ücretlerinden kesmemiş bulunan üst düzey yöneticilerinin 506 sayılı Yasa'nın 80.maddesi gereğince ödev ve sorumlulukları da bulunmayacaktır. Maliye Bakanlığının bu konuda yayınlanmış genelgesi bu dosyada mevcuttur.

Ödeme emri konusu olan prim borçları 2000 yılı 5.ayı ile daha ileriye yönelik aylara  ait   bulunmakla  yasanın   yürürlük   tarihinden  sonraya   aittir.

Yasanın belirlemediği görevlerden ötürü kimseye sorumluluk yüklenemez. Diğer yandan geçici personel olarak çalıştırılan usta öğreticiler yılda 12 aydan  kısa süreli ve 1 ayda 16 günden (120 saat) daha fazla çalıştırılmadıklarından 4447 sayılı Yasanın 51.maddesi gereğince de işsizlik sigortası ödeneğine hak kazanamamış bulunacaklardır. 51.maddesinde; hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 3 yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak çalışıp işçilik sigortası primi ödemiş ve bu işten ayrılmadan önceki  120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmaları kaydı ile işsizlik ödeneği almaya hak kazanırlar denmektedir. Bu olgular nedeni ile dosyadaki geçici personel olarak  çalıştırılan usta öğreticilerin en uzun süreli görevlendirilmelerinde dahi  son 3 yılda 600 gün çalışmış olmak koşuluna ulaşamayacakları görülmektedir. Bu nedenlerden ötürü işsizlik sigortası ödeneğine hak kazanmayacaklardır. Tüm bu hususlar düşünüldüğü içindir ki geçici personel olarak çalıştırılan usta öğreticiler, işsizlik sigortası ödeneğine hak kazanamayacakları için işsizlik sigortası priminin de ücretlerinden kesilmemesi gerekmektedir.

Anlatılan bu nedenlerden ötürü 4571 sayılı Yasa ile değişik 4447 sayılı Yasanın 46.maddesinin 3.fıkrası ve 51.maddesinde anlatılan bu hususlara rağmen 506 sayılı Yasanın 80.maddesindeki sorumluluktan ötürü usta öğretici olarak çalışanların ücretlerinden işsizlik sigortası primi kesilmediği gerekçesi ile ek işsizlik sigortası primi borcu tahakkuk ettirilip Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü ve müdürü adına ödeme emri çıkartılması nedeni ile Milli Eğitim Bakanlığı tarafından açılan itirazın iptali davasının da reddedilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

Mahkemece yanılgı sonucu dosyada mevcut yazılı deliller ile ilgili Yasa maddeleri ve yönetmelik esaslarının uygulanması ile davanın kabulü gerekirken reddedilmesi doğru görülmemiştir.

O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 27.12.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972