 |
T.C.
YARGITAY
21. Hukuk Dairesi
Esas Karar
2000/ 8078 2000/ 8985
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
YARGITAY KARARI
Yukarıda tarih ve numarası yazılı kararın duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı (3.kişi) vekili tarafından istenilmesi üzerine, dosya incelenerek, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 12/12.2000 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti.Duruşma günü davacı (3.Kişi) vekili Avukat Serpil Yazoğlu geldi. Karşı taraf davalı (Alacaklı) adına kimse gelmedi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan Avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı gün Tetkik Hakimi Tülay Çınkı tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Davacı şirket İ.M.K.B. da borçlu müşterisi adına satın aldığı ancak bedeli ödenmeyen ve Takas Saklama A.Ş’de bulunan hisse senetleri üzerine konulan haczin kaldırılmasını istemiştir. Bu yönüyle uyuşmazlık hapis hakkına dayanan istihkak davasına ilişkindir. İİK’nun 23/2.maddesi gereği hapis hakkı menkul rehni hükmünde olduğundan 3.kişi bu hakka dayanarak dava açabilir.
Davacı şirket 3.kişi ile borçlu arasında düzenlenen 11.10.1999 tarihli (Sermaye Piyasası Araçları Alım Satımına ilişkin Aracılı Sözleşmesi) ile (Menkul Kıymetlerin Geri Alma veya Satma Taahhüdü ile Alım – Satımına ilişkin Çerçeve Sözleşmesi) uyarınca borçlunun istemi üzerine davacı borsa aracı kurumu tarafından 21.10.1999 tarihinden 8.000.000 adet Tukaş hisse senedi alındığı, bu senetlerin Sermaye Piyasası Kurulunun genelgesi gereği Takas Saklama A.Ş. de müşteri nam ve hesabına saklamaya alındığı, borçlunun 25.10.1999 tarihinde senet bedeli ve komisyon olarak ödenmesi gereken 62.931.880.000 TL borcundan sadece 4.961.183.784 TL ödediği, bilirkişi raporuna göre davacının borçludan 1.1.2000 tarihi itibariyle hisse senedi alımından kaynaklanan 73.851.790.044 TL alacağı bulunduğu çekişmesizdir. Çekişme davacının hisse senetleri üzerinde hapis hakkı bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davacı ile borçlu arasında imzalanan, 11.10.1999 tarihli aracılık sözleşmesinin 9.maddesi davacının müşteri adına satın aldığı sermaye piyasası araçları üzerinde rehin ve hapis hakkına sahip bulunduğu hükmü yer almaktadır. Mahcuz hisse senetleri Takasbank A.Ş. de müşteri alt hesabında saklanması yasal zorunluluktan kaynaklanmaktadır. Burada Takasbank alacaklı (davacı 3.kişi) için zilyed bulunduğundan alacaklı geçerli rehin sözleşmesi uyarınca vasıtalı zilyed olarak hapis hakkını kullanabilir. Mahcuz hisse senetlerini 21.10.1999 tarihinde satın alan davacı şirketin İMKB yönetmeliğinin 39.maddesi hükmü gereği hisse senetleri bedelini ödemesi için 22.10.1999 tarihinde ihbarname göndermesi ve borçlunun ihbarnameyi aldığı günü izliyen ilk iş gününde hisse senedin bedelini ödememesi durumunda davacının bu hisse senetlerini kendi portföyüne alması ya da borsa da satıp zararını borçludan istemesi gerekirken ihtarnamesini borçluya gecikmeli olarak 4.11.1999 tarihinde gönderdiği anlaşılmakta ise de anılan madde gereğinin gecikmeli yerine getirilmesi borçludaki alacağını ve bu alacağa bağlı olarak hapis hakkını ortadan kaldırmaz.
Hal böyle olunca, davacının mahcuz hisse senetleri üzerinde hapis hakkı bulunduğu kabul edilerek bu senetlerin davacının alacaklı miktarı kadar hapis hakkı ile yükümlü olarak haczedilmiş sayılmasına karar verilmesi gerekirken red kararı verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
O halde, davacı 3.kişinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmesi ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, davacı (3.Kişi) yararına takdir edilen 97.500.000 lira duruşma Avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine 12.12.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.
