 |
T.C.
YARGITAY
21. Hukuk Dairesi
Esas no: 2000/7646
Karar no: 2000/7585
Tarih: 6.11.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- BORÇLANMANIN GEÇERSİZ SAYILMASI
- KUR ÜZERİNDEN SİGORTA PRİMİ
- FAİZ
Karar Özeti: 3201 sayılı Yasa gereğince dolar ödenerek yapılan borçlanmanın geçersiz sayılması halinde, geri ödemenin, Türk parasının Kurum veznesine girdiği talihteki kur esas alınarak yapılması gerekir.
Davacı yanın faiz yönündeki isteğinin de, Türk parasının Kurum veznesine girdiği tarih esas alınarak kabulü gerekir.
(3201 s. ÇTHK. m. 3, 4)
Davacı, Kuruma ödemiş olduğu 2310 Amerikan dolarının dava tarihindeki kur üzerinden Türk parası olarak ödenmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre davalının tüm temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Davacının temyizine gelince;
Dava, nitelikçe 3201 sayılı Yasa gereğince yapılan borçlanmanın geçersiz sayılması nedeniyle; ödemiş olduğu 2310 Amerikan dolarının dava tarihindeki kur üzerinden Türk parası olarak ödenmesi istemine ilişkindir. Davacının 1983-1989 dönemi yurtdışında geçen sürelerini 2310 Amerikan doları karşılığında borçlandığı, borçlanmanın 3201 sayılı Yasanın 3. maddesinde öngörülen koşullara uygun olarak yapılmaması nedeniyle iptal edildiği uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık, yukarıda sözü geçen Yasanın 4. maddesi gereğince her bir günü bir dolar üzerinden yapılan borçlanmanın iptali halinde yapılacak ödemenin, hangi tarihteki kur üzerinden Türk parası olarak mı yoksa dolar olarak mı yapılıp yapılmayacağı noktasında toplanmaktadır.
Gerçekten, 3201 sayılı Yasanın 4. maddesine göre sosyal güvenlik kuruluşlarınca döviz ile değerlendirilecek sürelerin her bir günü için tahakkuk ettirilecek prim bir dolardır. Madde; sözcüklerinden açıkça anlaşıldığına göre, davalı Kurumun veznesine borçlanma tutarı prim dolar olarak girmemekte Türk parası olarak girmektedir. Başka bir anlatımla, Sosyal Sigortalar Kurumunun her bir gün için bir dolar üzerinden sigortalının ödeyeceği prim dolar üzerinden hesaplanmakta sigortalı borçlanma karşılığı ödeyeceği doları devlet bankasında Türk lirasına çevirdikten sonra Kuruma ödemektedir.
Hal böyle olunca geri ödemenin Türk parasının Kurum veznesine girdiği tarihteki kurun esas alınarak yapılması gerektiği açıktır. Dairemizin yerleşik uygulaması da bu doğrultudadır.
Mahkemece; davacı tarafın faiz yönündeki isteğinin, Türk parasının kurum veznesine girdiği 5.8.1991 tarihi esas alınarak kabulü gerekirken, aksi düşünce ile dava tarihi itibariyle kabulü usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Sonuç: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6.11.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.