 |
T.C.
YARGITAY
21. Hukuk Dairesi
Esas no: 2000/4716
Karar no: 2000/5504
Tarih: 11.7.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- PRİM BORCU
- EĞİTİM ÖĞRETİM TAZMİNATI
Karar Özeti: Eğitim öğretim tazminatı. Sosyal Sigortalar Kanununun 77/b maddesi kapsamında olup, ayni yardım niteliğinde olmadığından, prime esas kazançlar toplamından sayılması gerekir.
(506 s. SSK m.77)
Davacı, tahakkuk ettirilen ve mecburi ödenen 6.215.274.309.- TL'nin yasal faiziyle birlikte Kurumdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dava, nitelikçe 1.7.1994 ila 30.9.1998 dönemi için verilen ek bildirge ve bordro nedeniyle tahakkuk ettirilen ve ödenen primlerin geri verilmesi istemine ilişkindir. Davalı işverenden, yukarıda sözü geçen dönem için eğitim-öğretim tazminatı için ek bildirge ve bordro istendiği işverence, ek bildirge ve bordroyu süresinde kuruma verdiği, kurumca tahakkuk ettirilen primlerin ödendiği uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık, "eğitim -öğretim" tazminatının sigorta primleri hesabına dahil edilip edilmeyeceği noktasında toplanmaktadır. Bu yönüyle davanın yasal dayanağı belirgin olarak 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 77. maddesidir. Anılan maddede; sigortalılarla işverenlerin bir ay için ödeyecekleri primlerin hesabında;
a) Sigortalıların o ay için hak ettikleri ücretlerin,
b) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakdan sigortalılara o ay içinde ödenenlerin,
c) İdare veya kaza mercilerince verilen karar gereğince (a) ve (b) fıkralarında yazılı kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin brüt toplamı esas alınır. Şu kadarki, yolluklar, çocuk ve aile zamları, ölüm, doğum ve evlenme yardımları ile ayni yardımlar sigorta primlerinin hesabına esas tutulacak ücretlerin aylık tutarının tesbitinde nazara alınmaz hükmü öngörülmüştür. Somut olayda, iş yerinde çalışan sigortalılara 625 sayılı Yasanın 33. maddesi gereğince sosyal yardım niteliğinde eğitim - öğretim tazminatı ödendiği, dosyadaki bilgi ve belgelerden açıkça anlaşılmaktadır. Öte yandan, eğitim-öğretim tazminatının Sosyal Sigortalar Kanununun 77. maddesinin (b) fıkrası kapsamında olduğu, başka bir anlatımla anılan maddenin 6. fıkrası kapsamında olmadığı açık seçiktir. Hal böyle olunca, sigortalılara ödenen eğitim-öğretim tazminatının "ayni yardım niteliğinde olmadığı" prime esas kazançlar toplamından sayılması gerektiği tartışmasızdır.
Bundan başka, yasanın açık hükmü karşısında; 20.7.1994 gün, 21996 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 7 seri numaralı Sosyal Sigortalar Kurumunun tebliğinin, bağlayıcı güç ve nitelikte olduğuda söylenemez. Kaldı ki söz konusu tebliğde; eğitim ve öğretim tazminatının prime esas kazançlardan sayılmamasına ilişkin bir hüküm yer almış değildir. Bütün bunlardan başka, Sosyal Sigortalar Kurumunun 16.2.1992 gün, 277283 sayılı yazısı, bağlayıcı olmadığı gibi, ek bildirge ve bordro döneminden önceye yönelik olduğu da ortadadır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın inandırıcı güç ve nitelikte olmayan bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Sonuç: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), 11.7.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.