 |
T.C.
YARGITAY
21. Hukuk Dairesi
Esas No : 1998/8831
Karar No : 1998/8939
Tarih : 21.12.1998
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIĞIN TESBİTİ DAVASI
YAZILI BAŞVURUNUN YOKLUĞU
İSPAT KOŞULU
İCAP - KABUL
AFAKİ (OBJEKTİF) İYİNİYET
ÖZET : 506 sayılı Yasanın 85/A-a bendinde belirtilen, Kuruma yazı ile başvurma koşulu geçerlilik değil ispat koşuludur.Davacının, primleri ödemek suretiyle isteğe bağlı sigortalı olma iradesini açıklaması, Kurumun 'da ihtirazı kayıt ileri sürmeden primleri tahsil edip kullanması ve kabul ile sigorta işleminin tamcını tamamlandığını gösterir. Sosyal güvenlik yönünden üç yıl ümit veren ve Anayasal uyarma görevini yerine getirmeyen Kurumun sigortalılığı iptal etmesi, MK.nun 2. maddesindeki afaki (objektif) iyi niyet kuralı ile de bağdaşmaz.
(743 s. MK. m. 2)
(506 s. SSK. m. 85/A-a, 85/b)
Davacı, 1.9.1994-31.1.1997 tarihleri arasında isteğe bağlı prim ödemelerinin ve sigortalılığının geçerli olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 1.9.1994 ila 31.1.1997 tarihleri arasında 506 sayılı Yasa anlamında isteğe bağlı sigortalı olduğunun tespiti ile Kurum işleminin iptaline ve sataşmanın giderilmesi istemine ilişkindir. Davacının 15.8.1994 ila 30.8.1994 tarihleri arasında zorunlu sigortalı olduğu 506 sayılı Yasanın 851b maddesinin öngördüğü koşula .sahip olduğu uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık, yazılı talep olmaksızın davacının primlerini ödediği yukarıda sözü geçen dönemde isteğe bağlı sigortalı sayılıp sayılmayacağı noktasında toplanmaktadır. Bu yönüyle, davanın yasal dayanağı belirgin olarak Sosyal Sigortalar Kanununun 85. maddesidir. Anılan maddenin A)-a) bendine göre; diğer koşulların yanında "isteğe bağlı olarak devam edeceğini belirten bir yazı ile Kuruma müracaatta bulunmakta" koşuldur.
Ne var ki, 851A-a) bendinde öngörülen koşulun geçerlilik koşulu olmayıp ispat koşulu olduğu, maddenin içeriğinden açıkça anlaşılmaktadır. Somut olayda, davacının yazılı talebi yoksa da, 1.9.1994 ila 31 .1.1997 tarihleri arasındaki primleri noksansız ödediği, ödenen primlerin Kurumca ihtirazı - kayıt ileri sürmeksizin almak suretiyle değerlendirdiği açıktır. Öte yandan, davacının primlerini ödediği dönem için isteğe bağlı sigortalı olma iradesini açıkladığı başka bir anlatımla isteğe bağlı sigortalı olmak istediği "icapta bulunduğu" Sosyal Sigortalar Kurumunca da, primler tahsil edilip kullanılmak suretiyle, isteğe bağlı sigortalı olma iradesinin kabul edildiği, böylece icap ve kabul ile isteğe bağlı sigortalı olma işleminin tamamlandığı açık-seçiktir.
Bundan başka, üç yıl primleri aldıktan ve alınan primleri kullandıktan, giderek sosyal güvenlik yönünden davacıya ümit verdikten sonra ve özellikle Anayasadan kaynaklanan sosyal güvenlik ödevinin zorunlu sonucu olan uyarma görevini yapmayan Kurumun, isteğe bağlı sigortalılığı iptal etmesi Medeni Kanunun 2. maddesinde ifadesini bulan afaki iyi niyet kuralları ile de bağdaşmadığı söz götürmez. Hal böyle olunca 1.9.1994 ila 31.1.1997 tarihleri arasındaki primleri ödenen sürenin isteğe bağlı sigortalı olarak kabul edilmesi gerektiği ortadadır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 21.12.1998 gününde oybirliğiyle karar verildi.