 |
T.C.
YARGITAY
21. Hukuk Dairesi
Esas No : 1997/7487
Karar No : 1997//874
Tarih : 27.11.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Davacı, 3201 sayılı Yasaya göre yaptığı yurtdışı hizmet borçlanmasının geçerli olduğunu aksine Kurum işleminin iptaline, kesilen yaşlılık aylığının kesildiği tarihten itibaren bağlanması gerektiğinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, .ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir. Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Bülent Mustafa Şimşek tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi .
Dava, 3201 sayılı Yasa uyarınca yapılan borçlanmanın geçerli olduğunun tesbiti ile, sataşmanın giderilmesi istemine ilişkindir. Uyuşmazlık, yurtdışında çalışan işçinin işinden ayrıldıktan sonra, çalıştığı Ülkenin mevzuatı gereğince iş buluncaya kadar ödenen "işsizlik sigortasından" yardım görmesi durumunda, bu olgunun "kesin dönüş" niteliğinde sayılıp sayılmayacağı noktasında toplanmaktadır. Bu yönüyle davanın yasal dayanağı belirgin olarak 3201 sayılı Yasanın 3. maddesidir. Anılan madde; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra yurda kesin dönüş yapanlar. kesin dönüş tarihinden itibaren yazılı istekte bulunmak ve yurt dışında geçen sürelerin tamamını veya dilediği kadarını döviz olarak ödemek suretiyle borçlanacakları hükmü öngörülmüştür. Maddede; öngörülen kesin dönüşten amaç; işçinin yurtdışından, ekonomik ve sosyal yönden ilişkisini kesip, Türkiye'ye yerleşmesidir . Başka bir anlatımla, işçinin borçlanma yaptığı tarihte, yurtdışındaki işyerinden veya sosyal güvenlik kuruluşundan aktif veya pasif sigortalı olarak yardım almaması asıldır.
Öte yandan, Federal Almanya Sosyal Güvenlik Sisteminin bir bölümü olan " iş Teşvik Yasasının" 100. maddesine göre işsizlik sigorta yardımı alabilmek için işçinin çalışma ilişkisini sürdürmesi ve 103. maddeye göre de, işsiz kişinin her gün İş ve İşçi Bulma Kurumuna gitmesi ve iş ve İşçi. Bulma Kurumu tarafından erişilebilir yerde olması koşuldur.
Hal böyle olunca Almanya Sosyal Güvenlik mevzuatı gereğince "işsizlik sigortasından" yardım gören kimsenin, Almanya'da ikamet ettiği ve iş ilişkisinin devam ettiği giderek kesin dönüş yapmadığı açık seçiktir.
Somut olayda, davacının borçlandığı tarihte ve sonrasında yurtdışındaki sosyal güvenlik kuruluşundan " işsizlik sigorta yardımı '' aldığı dosya içeriğinden anlaşıldığından, yukarıda sözü geçen Yasanın 3. maddesinin öngördüğü "kesin dönüş" koşuluna sahip olmadığı ortadadır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca 22.10.1997 gün1997/588 - 857 sayılı kararda bu doğrultudadır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 27.11.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.
