 |
T.C.
YARGITAY
21. Hukuk Dairesi
Esas No : 1997/7207
K:1998/153
Tarih : 21.1.1998
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Davacı, 506 sayılı yasanın geçici 80. maddesi göre sanatçının borçlanması yaptığını, davalı kurum tarafından reddedilen başvurusunun kabulü ile yatırdığı primlerin geçerli sayılması gerektiğin tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi B.Mustafa Şimşek tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kayıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dava, 4056 sayılı yasa ile 506 sayılı yasaya eklenen geçici 80.maddeye, dayanılarak yapılan sanatçı borçlanmasının geçerliliğinin tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın reddine karar verilmişse de bu sonuç dosya içeriğine usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır.
Davacı 1.1.1980 - 1.1.1995 tarihleri arasında ressam olarak sanatsal faaliyette bulunduğunu ileri sürerek; 4056 sayılı kanuna göre borçlanmak istemiştir. Talebi Kurumca uygun görülerek gelir bağlanmış ve daha sonra müfettiş raporuna , dayanılarak .çalışmalar hizmet akdine dayanmadığından borçlarının iptali cihetine gidilmiştir .
Davacı 1.10.1987 - 30.6.1988 tarihleri arasında zorunlu sigortalıdır.16.9.1986 tarihinde
Ankara Ressamla Derneğine üyeliği kabul edildiği halen çalışmalarını sürdürdüğü karma ve kişisel sergiler açtığı Ankara Ressamlar Derneğinin yazılarından, Türkiye Güzel Sanat Eseri Sahipleri Meslek Birliğine (GESAN)18.12.1989 tarihinde üye olduğu Yurt içi ve Yurt dışı sergilerde eserlerini sergilediği ve ödüller aldığı tanınmış bir sanatçı olduğu GESAN'ın 20.11.1996 tarihli yazılarından gene 6.11.1978 yılından beri Ankara Kadın Ressamlar derneğinin üyesi olduğu ve borçlanma belgesinin dernek tarafından düzenlediği 18..11.1996 tarihli yazılarından anlaşılmaktadır.
Dosya içerisinde sergilerin açılması ve sergilere yapılan davetiyelerle ilgili gazete küpürleri ve tarihleri belirleyen davetiyeler bulunmaktadır.
Dinlenen tanıklar davacının Türkiye de tanınmış bir ressam olduğunu Ankara Kadın Ressamlar Derneği vasıtasıyla yurt içi ve yurt dışında sergiler açtığını eserlerinin dernek vasıtasıyla satışının yapıldığını kazanç elde ettiğini herhangi bir işverene bağlı olmaksızın çalıştığını, ifade etmişlerdir.
Sigorta müfettişi tarafından düzenlenen 30.5.1996 tarihli raporda da davacının Türk-Amerikan Derneği Lütfü Günsoy Atölyesinde 12 yıl çalıştığı bunun yanında diğer atölyelerde de çalıştığı 80 üzerinde karma sergiye katıldığı Özel ve Resmi Kolleksiyonlar da eserlerinin bulunduğu Ankara Kadın Ressamlar Derneğinin denetim ve gözetimi altında eserlerinin sergilendiği ve pazarlandığı belirlenmiştir.
506 Sayılı Yasanın ek 10. maddesi ile sanatçılar Sosyal Güvenlik kapsamına alınmışlardır. Maddede sözü edilen bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırmadan maksat hizmet akdine göre çalıştırmayı değil sanatsal faaliyetin icrasındaki ilişkiyi ifade etmektedir. 4056 sayıl yasa da meslekleri ile ilgili çalışma sürelerinin borçlanılabildiği hükmünü getirmiştir. Buradan da anlaşılan hizmet akdine göre çalışmanın aranmamasıdır . Davacının mesleği ressamdır, bir başka ifadeyle yaratıcılıktır. , Bu sanatsal faaliyetin icrasıda devamlı çalıştırmayı gerektirmediği gibi günde 7,5 saat süreyle yaratıcılık icra edilemez. Sanatsal faaliyet kendi.ne özgün bir çalışmayı gerektirir. Kararda belirtildiği gibi "davacı Otantik Halk oyunları Sanatçısı olmayıp ressamdır .
Mahkemece yapılacak iş; davacının sanatsal çalışmaları ile ilgili süreleri saptamak, zorunlu sigortalı olan dönemleri dışlamak dosyadaki tüm bilgi ve belgeler birlikte değerlendirilip davayı kabul etmek gerekirken hizmet akdi bulunmadığından bahisle reddetmek usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine , 21.1.1998 gününde oybirliğiyle karar verildi.