 |
T.C.
YARGITAY
21. Hukuk Dairesi
E:1997/6816
K:1997/6598
T:20.10.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
KARAR
Dava, 07.11.1990 tarihinde yurtdışı çalışması ile ilgili yapmış olduğu borçlanmanın ve 01.03.1991 tarihinden itibaren bağlanan yaşlılık aylığının iptaline ilişkin kurum işleminin iptali ile, kurum sataşmasının giderilmesi istemine ilişkindir. Davacının 19.05.1965 ila 30.10.1990 tarihleri arasındaki yurtdışı çalışmalarını 3201 Sayılı Yasa gereği borçlandığı 25.02.1991 tarihli tahsis dilekçesi nazara alınarak 01.03.1991 tarihinde aylık bağlandığı uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık borçlanma tarihi olan 07.11.1990 tarihinde davacının yurda kesin dönüş yapıp yapmadığı noktasında toplanmaktadır.
Bu yönüyle davanın yasal dayanağı belirgin olarak 3201 Sayılı Yasanın 3 ve 6.maddeleridir. Anılan maddelere göre borçlanma ve aylık tahsisi yapılabilmesi için yurtdışında çalışan kişinin yurda kesin dönüş yapması koşuldur. Ne varki, 3201 sayılı kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık bağlananlardan tekrar yurtdışında çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ay başından itibaren aylıklarının kesileceği 6/b maddesinin açık hükmü gereğidir.
Somut olayda davacı 19.05.1965 ila 30.10.1990 tarihleri arasında yurtdışında zorunlu sigortalı olarak çalıştığı primlerini ödediği aynı zamanda hastalık yardımı da aldığı başka bir anlatımla borçlanma yaptığı 07.11.1990 tarihinde yurtdışında aktif sigortalı olarak çalıştığı yurda kesin dönüş yapmadığı giderek yukarıda sözü geçen maddelerin öngördüğü koşullara sahip olmadığı 15.12.1994 gün 95440 sayılı yurtdışından gelen yazı içeriğinden açıkça anlaşılmaktadır.
Öte yandan, "işsizlik sigortasından" yardım alma ile "hastalık sigortasından" yardım görme, ayrı, ayrı kavramlardır. İş akdinin feshedilmesi durumunda, işsiz kalan sigortalıya belirli bir süre için yapılan ödemeye "işsizlik yardımı", iş akdi feshedilmeksizin aktif sigortalılığın devam ettiği zaman kesitinde, sigortalının hastalanması halinde istirahatte kaldığı süreler için ödenen işgörmeklik ödeneğini de "hastalık yardımı" olarak tanımlanabilir.
Bu bakamdan, "hastalık yardımını" "işsizlik yardımı" ile eşanlamda ve eşdeğerde değerlendirmek suretiyle sonuca ulaşmaya olanak yoktur. Kuşkusuz bu tür davalar kamu düzenine yönelik olduğundan Hakim görevi gereğince gerçeği saptamak için soruşturmaya genişletmekle yükümlü ve ödevli olduğu söz götürmez. Bundan başka davacının köyüne ev yapması zaman zaman köyüne gelip gitmesi ve pasaportunda birden ziyade değerlendirilmesine de olanak yoktur.
Mahkemece yapılacak iş; 15.12.1994 gün 95440 Sayılı Yazı içeriğindeki bilgilerin doğruluğu araştırılmak ve özellikle davacının borçlandığı 07.11.1990 tarihinde yurtdışında aktif sigortalı olarak çalışıp çalışmadığı hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde saptamak "hastalık yardımının" ödeme prosedürünü belirlemek ve hastalık yardımı ödendiği dönemde, mecburi prim kesilip kesilmediği araştırılmak ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki oluğular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA 20.10.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.