ÖZET Hisselerinin %86,52 'si, 506 sayılı Kanunun ek 24/L maddesi kapsamındaki bir kamu tüzel kişisi olan Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği'ne ait bulunan davacı Gübre Fabrikaları T.A.Ş. 'nin, sözü edilen Kanunun ek 24!L maddesinin kapsamında olduğunun kabulü gerekir. Bu nedenle, davacı Şirket'in statüsü gereği sosyal yardım zamlarını davalı Sosyal Sigortalar Kurumu'na ödemesi zorunludur.

 

 

Davacı, 506 sayılı Yasanın ek 24/L maddesi kapsamında olmadığının tesbiti ile Kuruma 793.829.558.-TL. borçlu bulunmadığının tesbitiyle, bu konudaki muarazanın men'i davasının yargılaması sonunda, ilamda belirtildiği şekilde isteğin kabulüne ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi davalı vekilince istenilmesi ve duruşma talep edilmesi üzerine; tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği konuşulup düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:

 

Davacı) Gübre Fabrikaları T.A.Ş.'nin 506 sayılı Yasanın ek 241(L) maddesi uyarınca, Sosyal Sigortalar Kurumu'na Sosyal Yardım zamlarını ödemekle yükümlü olup olmadığının saptanması yolundaki istemi, mahkemece, Kurum aleyhine olmak üzere kabul edilmiştir.

 

Oysa, davanın yasal dayanağını oluşturan ve yukarıda sözü edilen madde içeriğini, davacı Kuruluş yönünden mahkemenin ulaştığı sonuç gibi yorumlamak ve kabul etmek mümkün bulunmamaktadır.

 

Gerçekten, 506 sayılı Yasaya) ek madde 24 olarak eklenen madde ile, Sosyal Sigortalar Kurumuna kapsamında bulunan ve malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından gelir veya aylık alanlar yönünden 506 sayılı Yasanın öngördüğü Sosyal Sigortalar sistemine ters düşecek biçimde bir yükümlülük getirilmiş ve bu kimselere her ay belli miktarlarda "zam" adı altında bir ödeme yapılması öngörülmüştür. Daha sonra, bu ödemelerin Kurum yönünden getireceği yükün azaltılması ve Kurumun kendi işlevini yapabilmesi açısından sözü edilen maddenin (L) bendi kabul edilerek, kamusal nitelikli kuruluşların gelir veya aylık alan sigortalıları yönünden ödenen sosyal yardım zamlarının Kurum'a geri dönmesi amaçlanmıştır. Sözü edilen bu yeni düzenleme ile genel bütçeli idareler ile katma bütçeli idareler, yerel yönetimler ve kanunla kurulmuş veya kanunun verdiği yetkiye göre kurulan kuruluşlar ile kısa adı "KİT" olan Kurumlar ve bunların müessese, bağlı ortaklık ve iştiraklerinin ayrıntısız olarak, mensupları yönünden yapılacak "sosyal yardım zam" ödentilerinin Kurum'a geri dönmesi istenilmiştir. Maddenin getirdiği düzenlemede adı geçen kuruluşları, kısaca, Anayasanın 123. maddesinde sözü edilen, merkezi ve yerinden yönetim idareleri ile tüm Kamu tüzel kişilerini içerisine alan Kuruluşlar olarak anlamak, maddenin içeriğine uygun düşecektir. Zira; sözü edilen (L) bendinde sayılan Kuruluşlar; Devletin merkezi idare içerisinde yer alan ve genel bütçeli tüm idarelerle, yerel yönetim birimlerini içerisine aldıktan başka, bunların dışında kalan ve kamu tüzel kişisi olarak anılan kanunla kurulu, ekonomik, ticari, sosyal ve kültürel nitelikli tüm idareleri bu kapsam içerisinde tutmuş, KİT'leri de bu arada belirttikten başka, ayırım yapmaksızın bu Kamu Kuruluşlarının tüm yan kuruluşlarını da içerisine almıştır. Kamu ve yerel yönetim ağırlıklı tüm kuruluşlar, maddenin kapsamı karşısında, sosyal yardım zamlarının Kurum'a geri ödenmesi konusunda aynı düzeyde sorumlu tutulmuşlardır. Nitekim, Kanunun daha açık ve somut anlatımı, son olarak kabul edilen 4046 sayılı özelleştirme Yasasının 23. maddesinde ortaya koyulmuş ve bir kuruluşta kamu payının % 15'den aşağı düşmemesi halinde, anılan ödemelerin Kuruma yapılacağı esası bir kere daha kabul edilip, tekrarlanmıştır. Soruna, açıklanan bu hukuksal esaslar açısından yaklaşıldığında, şu hususlar saptanmaktadır: Davacı Gübre Fabrikaları T.A.Ş.'i hisselerinin % 86,52 gibi çok büyük bir oranda, Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği'nin sahip olduğu bir kuruluştur. Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği ise, 18.4.1972 günlü, 1581 sayılı Kanunla kurulan bir kamu tüzel kişisidir. Bu tüzel kişiliğin, amaç, görev, kuruluş, işlev, yönetim ve finansman esaslarının açıkça yasaca belirlenmesi ve kamusal niteliğinin belirgin olması karşısında, 506 sayılı Yasanın değişik 24 (L) maddesine giren bir kuruluş olduğu kuşkusuzdur. Davacı, T.A.Ş.'nin ise, belirtilen kamu tüzel kişisinin ağırlıklı olduğu bir iştirak veya yan kuruluşu olduğu dikkate alındığında, sözü edilen madde kapsamında bulunacağı kendiliğinden ortaya çıkar.

 

Belirtilen nedenlerle, davacının statüsü gereği sosyal yardım zamlarını Kurum'a ödemek zorunluluğu gözetilmeksizin aksine hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.

 

O halde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul olunmalı ve hüküm bozulmalıdır.

 

Sonuç: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), davalı avukatı yararına takdir edilen 6.000.000.- TL. duruşma avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, 13.10.1995 gününde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972